Dieta cukrzycowa. Co jeść przy cukrzycy?

Kluczowe wnioski

• Dieta cukrzycowa powinna opierać się na zasadach diety z niskim indeksem glikemicznym.
• Zaleca się, aby dieta dla cukrzyka nie składała się z takich produktów jak m.in.: jasne pieczywo, tłuste produkty mleczne i tłuste mięsa, przetworzone warzywa, owoce w syropach i gazowane napoje.

Na czym polega dieta cukrzycowa?

Jaka dieta przy cukrzycy sprawdzi się najlepiej i dlaczego jest tak ważna?

Tak zwana „dieta cukrzycowa” jest podstawowym elementem leczenia tej choroby.

Wprowadzenie zmian w sposobie odżywiania jest niezbędne dla unormowania poziomu glukozy we krwi. Dlatego tak ważne jest, aby wszyscy pacjenci zostali zapoznani z zasadami odżywiania i z rzetelnych źródeł czerpali wiedzę na temat tego, co jeść przy cukrzycy.

Dieta cukrzycowa powinna opierać się na zasadach zdrowego odżywiania. Duże znaczenie dla unormowania glikemii ma odpowiednie zbilansowanie posiłków pod względem zawartości w nich białek, tłuszczów oraz węglowodanów. 

Dieta ta powinna bazować na zasadach diety z niskim indeksem glikemicznym. 

👉 Więcej o indeksie glikemicznym przeczytasz w artykule: dieta w insulinooporności.

Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!

Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Sprawdź pakiety z dietą

Zasady komponowania i jedzenia posiłków

Zasady komponowania posiłków są równie istotne jak to, co trafia na talerz.

Ważne jest więc zadbanie o regularność w spożywaniu posiłków. Oznacza to, że dieta powinna być skomponowana z kilku zbilansowanych dań w ciągu dnia, spożywanych co ok. 3 godziny. 

Pozostałe wskazówki przedstawiamy poniżej.

⏩ 1. Kaloryczność

Pamiętaj o tym, że otyłość ma ogromne znaczenie w rozwoju cukrzycy. Zatem jeśli borykasz się z nadwagą lub otyłością, konieczne będzie zastosowanie diety redukcyjnej.

⏩ 2. Węglowodany

Węglowodany powinny pochodzić głównie z pełnoziarnistych zbóż.

Zatem dieta cukrzyka powinna zawierać:

• pełnoziarniste pieczywo,
• razowy makaron,
• gruboziarniste kasze,
• brązowy ryż.

Ta grupa produktów powinna dostarczać ok. 45% całkowitej energii w ciągu dnia.

⏩ 3. Tłuszcze

Tłuszcze powinny dostarczać 25-40% wartości energetycznej diety.

Najlepiej, aby dieta dla cukrzyka uwzględniała głównie tłuszcze pochodzenia roślinnego, a więc orzechy, nasiona, pestki, oleje roślinne (poza olejem palmowym i kokosowym).

Dieta powinna uwzględniać także ryby. Korzystne jest spożywanie 2-3 porcji ryby tygodniowo (co najmniej jedna porcja tłustej ryby morskiej bogatej w kwasy omega-3).

Warto także pamiętać, że cukrzyca stanowi czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Dlatego w codziennym jadłospisie należy ograniczać produkty dostarczające:

• dużych ilości nasyconych kwasów tłuszczowych (masło, smalec, łój, tłuste mięso, przetwory mięsne, olej palmowy i kokosowy),
• izomerów trans kwasów tłuszczowych (czekolady z nadzieniem, sklepowe ciastka, zupy w proszku, margaryny twarde).

Mają one niekorzystny wpływ na stężenie cholesterolu we krwi i mogą dodatkowo zwiększać ryzyko chorób serca. 

⏩ 4. Białko

Jako źródła białka cukrzycy powinni stawiać na m.in.:

• nabiał,
• mięso,
• ryby,
• jaja,
• nasiona roślin strączkowych.

Energia pochodząca z białek powinna dostarczać ok. 15% kalorii spożywanych w ciągu dnia (u osób z nadmierną masą ciała i bez problemów z nerkami może to być nawet 20-30%).

U niektórych diabetyków, szczególnie korzystne może być włączanie do diety białka sojowego (np. pod postacią tofu). 

⏩ 5. Warzywa i owoce

Do każdego posiłku najlepiej dodawać porcję warzyw, głównie surowych, duszonych lub ugotowanych al dente.

Co natomiast z owocami?

Choć wiele osób myśli, że dieta w cukrzycy powinna eliminować owoce, nie jest to prawdą. Najlepiej jednak wybierać te z nich, które mają niski lub średni indeks glikemiczny.

Są to m.in. owoce jagodowe, grejpfruty, śliwki. Najlepszym wyborem są owoce mniej dojrzałe, spożywane na surowo i w postaci nierozdrobnionej. Owoce mogą stanowić deser po głównym posiłku lub być elementem potrawy.

Unikaj spożywania ich między posiłkami, gdyż podjadanie nie jest korzystne dla glikemii. 

Co może jeść cukrzyk? Tabela

Jeśli zastanawiasz się, które produkty są zalecane, a które nie powinny się znaleźć w diecie diabetyka, pomocna może być tabela z konkretnym podziałem produktów.

Obrazuje ona, co jeść przy cukrzycy, a czego lepiej unikać w codziennej diecie.

Opracowanie własne na podstawie: Jarosz M., Kłosiewicz-Latoszek L. Cukrzyca. Zapobieganie i leczenie. PZWL, Warszawa, 2010 [8].

Dodatkowo w grupie produktów, o korzystnym wpływie na insulinowrażliwość, produkcję insuliny i obniżanie stężenia glukozy we krwi najczęściej wymienia się m.in.:

• cynamon,
• kurkumę,
• kozieradkę,
• czosnek,
• morwę białą [9].

Badania wskazują ponadto, że owoce granatu i żurawiny mogą mieć korzystny wpływ na parametry laboratoryjne osób z cukrzycą.

Z kolei spożycie borówek, jabłek, winogron oraz jogurtu naturalnego wydaje się mieć związek z obniżeniem ryzyka cukrzycy typu 2 [10,11].

Dieta dla cukrzyka – jadłospis od Respo

Po zdiagnozowaniu cukrzycy warto zasięgnąć porady u dietetyka. Wyliczy on zapotrzebowanie na kilokalorie oraz makroelementy w diecie. Specjalista odpowie na wszystkie nurtujące pytania oraz, w razie potrzeby, przygotuje odpowiedni jadłospis.

Jeśli przykładowa dieta osoby z nieprawidłowym poziomem glukozy we krwi, koniecznie zobacz poniższy jadłospis uwzględniający dania dla cukrzyków.

Przykładowy jadłospis dla cukrzyka:

Śniadanie

Tosty z pesto, mozzarellą i pomidorem

Mieszane, a najlepiej pełnoziarniste pieczywo żytnie, porcja warzyw i źródło pełnowartościowego białka. Takie śniadanie sprawdzi się świetnie na rozpoczęcie dnia.

Pełna wersja przepisu

Drugie śniadanie

Muffiny z orzechami i żurawiną

Tak, dobrze widzisz! Słodkie muffiny w diecie cukrzyka sprawdzą się doskonale — o ile mają odpowiedni skład. O co chodzi? Dobre ciasto dla cukrzyka powinno bazować na mące pełnoziarnistej i sztucznych słodzikach (w tym przypadku — na ksylitolu). Do muffinek dobrze jest dodać owoce — np. żurawinę lub inne owoce jagodowe.

Pełna wersja przepisu

Obiad

Kaszotto z kurczakiem i warzywami

Kaszotto zawiera wszystkie niezbędne składniki, jest też posiłkiem o niskim indeksie glikemicznym, świetnie sprawdzi się więc jako pełnowartościowy obiad dla cukrzyka.

Pełna wersja przepisu

Deser

Jogurt z borówkami i orzechami

Deser w diecie cukrzyka? Jak najbardziej! Wystarczy, że do deseru dodasz źródło tłuszczu (orzechy) i białka (jogurt). Poza niezwykle zdrowymi borówkami do deseru możesz także dodać inne owoce. Jeżeli uważasz, że deser wymaga dodatkowego posłodzenia, możesz użyć słodzika — np. erytrytolu lub ksylitolu (są one dozwolone w diecie dla cukrzyków).

Pełna wersja przepisu

Kolacja

Tortilla z łososiem, szpinakiem i serkiem śmietankowym

Taka kolacja w stylu zdrowego fast-foodu świetnie sprawdzi się w diecie cukrzyka z kilku powodów. Po pierwsze — tortilla pełnoziarnista dostarczy zdrowych węglowodanów złożonych. Po drugie — mamy tu porcję zdrowych warzyw. I po trzecie — danie to zawiera łososia bogatego w kwasy omega-3 o działaniu przeciwzapalnym.

Pełna wersja przepisu

Dieta cukrzycowa w ciąży

Cukrzyca ciężarnych to ryzyko powikłań u matki oraz zaburzeń rozwoju dziecka. Dlatego tak ważne jest regularne kontrolowanie poziomu cukru we krwi.

Zalecenia są tożsame z tymi dla wszystkich diabetyków.

Pamiętaj jednak, że istnieje dodatkowa pula produktów, których nie powinny spożywać ciężarne. Należą do nich między innymi surowe ryby, mięso, jaja, niepasteryzowane sery oraz alkohol, dlatego dieta kobiety z cukrzycą ciężarnych powinna spełniać zasady diety dla cukrzyka oraz diety kobiety w ciąży. 

Zgodnie ze stanowiskiem Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, dieta cukrzycowa w ciąży powinna dostarczać:

• 40–50% energii z węglowodanów,
• około 30% energii z białka,
• 20–30% energii z tłuszczów.

Jeśli dotyczy Cię cukrzyca ciążowa, dieta powinna mieć kaloryczność dostosowaną do etapu ciąży oraz wieku, masy ciała, wzrostu i aktywności fizycznej kobiety i włączać elementy diety stosowanej w typowym przebiegu cukrzycy.

Aby mieć pewność, że stosujesz odpowiednią dietę dla ciężarnej z cukrzycą, skonsultuj się ze specjalistą.

Dołącz do 42498
zadowolonych Podopiecznych!

W Respo każda dieta jest inna, bo dopasowujemy ją idealnie do Ciebie. Osiągnij swój cel zdrowo i na swoich zasadach pod okiem dietetyka klinicznego.

Sprawdź pakiety z dietą

Zmień swoją dietę z Respo!

Nasi dietetycy online pomogą Ci w dopasowaniu diety zarówno w cukrzycy ciężarnych, jak i innych typach cukrzycy (chociażby niezwykle powszechnej cukrzycy typu 2).

Odpowiednio dopasowany jadłospis, aktywność fizyczna i praca nad nawykami pomogą Ci poprawić wyniki badań, a redukcja masy ciała stanie się dla Ciebie przepustką do remisji choroby. Naprawdę jest więc o co walczyć!

Piśmiennictwo: