Dieta lekkostrawna. Zasady i jadłospis

Kluczowe wnioski

• Dieta lekkostrawna odciąża układ pokarmowy. Rekomendowana jest m.in. w przypadku choroby wrzodowej żołądka, chorób jelit, a także po operacjach.
• W przypadku diety lekkostrawnej znaczenie mają nie tylko odpowiednie produkty, ale także sposób ich obróbki.
• W okresie pooperacyjnym, taki sposób żywienia powinien zostać dopasowany do stanu odżywienia pacjenta, a także typu wykonanego zabiegu.

Co to jest dieta lekkostrawna?

Temat diety lekkostrawnej to zagadnienie bardzo uniwersalne. Każdy z nas prawdopodobnie będzie miał w swoim życiu do czynienia z koniecznością jej zastosowania, chociażby przez kilka dni.

Taka lekkostrawna dieta (inaczej: dieta lekka lub łatwostrawna) ma bowiem jeden główny cel, a jest nim odciążenie układu pokarmowego i ułatwienie mu zadania, jakim jest trawienie i wchłanianie pokarmu.

Oczywiście w normalnych warunkach ludzki układ pokarmowy świetnie radzi sobie nawet z ciężkostrawnymi posiłkami (nasze zamiłowanie do fast foodów może być na to najlepszym dowodem!).

Jednak istnieją sytuacje, gdy wymaga on pomocy i przynajmniej czasowe odciążenia i czasu na regenerację.

O czym mowa? 

Na początku warto powiedzieć, że dieta lekkostrawna jest przydatna nie tylko wtedy, gdy choroba dotyczy żołądka lub jelit (czyli tych elementów układu pokarmowego, w których pokarm fizycznie się znajduje), ale także innych, pomocniczych organów wspomagających trawienie. Czyli wątroby, trzustki czy pęcherzyka żółciowego.

Narządy te są konieczne dla prawidłowego przebiegu trawienia (wątroba produkuje żółć, z kolei trzustka — enzymy trawienne). Dlatego w sytuacji, gdy nie są one do końca sprawne, trawienie nie będzie przebiegało prawidłowo.

Konsekwencje?

Stosowanie zwykłej „ciężkiej” diety będzie wówczas prowadziło do problemów żołądkowo-jelitowych, takich jak wzdęcia, bóle brzucha, wymioty czy biegunki, w tym wyjątkowo nieprzyjemne biegunki tłuszczowe (związane z nieprawidłowym trawieniem i wchłanianiem tłuszczu).  

Wskazania do stosowania diety lekkostrawnej

Wskazania do stosowania lekkostawnej diety to m.in. [1,2]:

• choroba wrzodowa żołądka, nieżyt żołądka – jest to tzw. dieta lekkostrawna na żołądek, w której szczególnie ważne jest ograniczenie produktów pobudzających wydzielanie soku żołądkowego,
• choroby jelit – np. choroba Leśniowskiego-Crohna w trakcie zaostrzenia, zapalenia błony śluzowej jelit. Dieta lekkostrawna na jelita to zwykle klasyczna wersja diety lekkostrawnej, która wiąże się głównie z ograniczeniem potraw bogatych w tłuszcze, smażonych i bardzo bogatych w błonnik, zwłaszcza nierozpuszczalny,
• choroby trzustki, np. zapalenie trzustki,
• choroby wątroby, np. marskość wątroby (wówczas często zalecana jest tzw. dieta lekkostrawna wątrobowa),
• czas po infekcjach bakteryjnych i jelitowych – tzn. po zatruciu pokarmowym,
• zapalenie pęcherzyka żółciowego,
• okres pooperacyjny,
• nowotwory przewodu pokarmowego,
• stany gorączkowe.

Nie każdy przypadek wymienionych wyżej schorzeń wymaga stosowania diety lekkostrawnej. Zawsze należy to ocenić indywidualnie.

Zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych takich jak przewlekłe zapalenie trzustki, czy marskość wątroby. Niektóre osoby z tego typu chorobami mogą dobrze tolerować dietę zbliżoną do standardowej, natomiast u innych objawy będą bardziej nasilone, a ograniczenie tłuszczu i błonnika zalecane.

Cele diety lekkostawnej

Tzw. lekka dieta ma odciążać przewód pokarmowy i zmniejszać nasilenie objawów żołądkowo-jelitowych.

W tym celu w diecie tej zwraca się szczególną uwagę na 2 składniki [1]:

• tłuszcze – dieta lekkostrawna nie powinna eliminować tłuszczu, często jednak wymaga jego ograniczenia, zwłaszcza w formie mocno przetworzonej. W takiej diecie zaleca się więc ograniczenie produktów smażonych, duszonych z dodatkiem tłuszczu, a także potraw bardzo bogatych w „niewidoczne” tłuszcze takich jak fast foody, słodycze itp. Tłuszcz spowalnia przechodzenie posiłku przez przewód pokarmowy i przedłuża jego zaleganie w żołądku, przez co może stanowić duże obciążenie dla układu pokarmowego. Dodatkowo schorzenia trzustki, wątroby czy pęcherzyka żółciowego mogą przyczyniać się do gorszego trawienia tłuszczów i biegunki tłuszczowej. Raz jeszcze warto jednak podkreślić, że dieta lekkostrawna nie oznacza całkowitej eliminacji tłuszczu – trzeba tylko zadbać o odpowiednie źródła, do których należą masło, oleje roślinne (np. rzepakowy, sojowy) czy oliwa.
• błonnik – duże ilości błonnika mogą powodować wzdęcia, a także podrażniać przewód pokarmowy, dlatego w diecie lekkostrawnej zaleca się ograniczenie produktów bardzo wysokobłonnikowych i takich, które mają gorzej tolerowaną formę. Chodzi tu np. o skórki, pestki, nasiona itp. Błonnika nie powinno się jednak eliminować, a zalecane spożycie w diecie lekkostrawnej wynosi 25 g (czyli tyle, co w diecie standardowej). Chodzi tu więc nie o duże ograniczenie, a raczej poprawę tolerancji błonnika i unikanie jego „cięższych” do strawienia źródeł.

W diecie lekkostrawnej zaleca się dodatkowo ograniczenie:

• produktów nadmiernie pobudzających wydzielanie soku żołądkowego takich jak mocna kawa i herbata, mięsne galarety, mocne wywary z kości i mięsa,
• ostrych przypraw,
• produktów wędzonych,
• produktów wzdymających.

Co ważne, dieta lekkostrawna ma kilka odmian.

Poza najbardziej standardową wersją często zalecana jest także lekkostrawna dieta wysokobiałkowa, która jest szczególnie przydatna po operacjach albo w chorobach wyniszczających takich jak nowotwory czy zaostrzenie choroby Leśniowskiego-Crohna.

Innym typem diety lekkostrawnej są dieta płynna lekkostrawna i dieta papkowata lekkostrawna.

Diety te mają zastosowanie m.in. w ciężkich stanach zapalnych żołądka i jelita, ostrym zapaleniu trzustki czy po zabiegach w obrębie układu pokarmowego.

Często stosuje się je w sposób stopniowy, czyli najpierw dieta płynna lekkostrawna, potem dieta papkowata, a potem zwyczajna lekkostrawna dieta [1]. 

Obok standardowej diety lekkostrawnej istnieje także lekkostrawna dieta wegetariańska. Eliminacja z diety mięsa, przy zachowanym spożyciu jajek, ryb i produktów mlecznych daje duże możliwości włączenia do jadłospisu źródeł lekkostrawnego białka.

Większe problemy sprawia w tym zakresie lekkostrawna dieta wegańska.

Dieta lekkostrawna – co jeść?

Co jeść na diecie lekkostrawnej? Choć czasem wydaje się, że repertuar produktów na diecie lekkostrawnej jest ograniczony, wcale nie jest to prawdą.

Tak naprawdę sekcja „dieta lekkostrawna produkty dozwolone” jest szeroka i znajdziesz w niej asortyment ze wszystkich grup żywności.

Kluczem jest wybieranie odpowiednich produktów z poszczególnych grup asortymentu, a także ich prawidłowa obróbka, która jest szczególnie ważna w przypadku warzyw i owoców (o czym więcej opowiemy sobie za chwilę).

⏩ Dieta lekkostrawna a produkty zwierzęce

Zacznijmy od produktów zwierzęcych.

W ich wypadku nie musimy się przejmować błonnikiem (produkty zwierzęce go nie zawierają). Ważna jest jednak zawartość tłuszczu i przede wszystkim: sposób obróbki.

Dieta lekkostrawna i zalecane produkty odzwierzęce [1,3]:

• mięso – jeśli chodzi o mięsa, zalecane będą przede wszystkim jego chude gatunki, z minimalną ilością włókien. Dobrze sprawdzi się zwłaszcza chudy drób: kurczak i indyk, ale także mięso z królika i cielęcina. W diecie lekkostrawnej może się też znaleźć chuda wołowina i wieprzowina, ale w mniejszej ilości. Niezwykle ważna jest tu jednak obróbka: mięso powinno być pieczone w rękawie lub pergaminie, gotowane, gotowane na parze albo duszone bez obsmażania, z kolei mięso smażone lub grillowane nie będzie dobrym pomysłem. Dieta lekka daje dodatkowo możliwość włączenia niektórych przetworów mięsnych, a konkretnie chudej wędliny i polędwicy dobrej jakości,
• ryby – wśród ryb najlepszym wyborem będą gatunki chude takie jak dorsz, mintaj, morszczuk, sola, czy flądra, wiele osób będzie jednak dobrze tolerowało także tłuste ryby takie jak łosoś czy makrela. Warto wiedzieć, że ryby charakteryzują się delikatniejszym mięsem niż drób czy ssaki, a ich mięso zawiera dużo mniej włóknistej tkanki łącznej. Dlatego ryby jako grupa są często lepszym wyborem w diecie łatwostrawnej niż mięso. Ryby powinny być pieczone w pergaminie/rękawie, gotowane lub gotowane na parze, z kolei z diety należy wyeliminować ryby smażone i wędzone,
• mleko i przetwory mleczne – w diecie lekkostrawnej dopuszczane są jogurty naturalne, kefir, zsiadłe mleko, a także twaróg, czy ricotta, czyli to, co zawiera mało tłuszczu i jest delikatne dla przewodu pokarmowego. Jeśli chodzi o samo „czyste” mleko to wszystko zależy od tolerancji. Przy niektórych schorzeniach jelit może bowiem dojść do pogorszenia tolerancji laktozy, co skutkuje niepożądanymi reakcjami na „zwykłe” mleko (oczywiście nietolerancja może też dotyczyć przetworów mlecznych, jednak reakcje na „czyste” mleko są zwykle najbardziej nasilone),
• jajka – jajka w diecie lekkostrawnej są dobrym pomysłem, kluczem jest jednak obróbka: zalecane będą jajka na miękko, omlet lub jajecznica na parze. Wyjątkiem jest dieta lekkostrawna przy problemach z pęcherzykiem żółciowym, bo w tej odmianie diety lekkostrawnej zakazane jest żółtko. Można wówczas stawiać np. na omlet z samych białek.

⏩ Dieta lekkostrawna a owoce

Dla wielu osób szczególnie problematyczną kwestią są owoce i warzywa. Z jednej strony, większość osób wie, że to właśnie one powinny stanowić podstawę diety.

A z drugiej – skórki, pestki i małe nasionka, a do tego substancje fermentujące w jelicie to mało atrakcyjna perspektywa dla podrażnionego układu pokarmowego.

Jak wybrnąć z tej sytuacji? Przede wszystkim: przy pomocy odpowiedniej obróbki!

Jak przygotować owoce w diecie lekkostrawnej?

Poniżej znajdziesz kilka podpowiedzi [1]:

• obierz owoce ze skórki – chodzi tu, chociażby o banany czy jabłka, ale także takie owoce, które zwykle zjadamy jednak ze skórką, np. brzoskwinie. Skórki są szczególnie problematyczne dla podrażnionego układu pokarmowego, dlatego tak ważne jest ich usuwanie,
• usuń pestki i nasionka – oczywiście chodzi tu o „większe” pestki takie jak pestki jabłka, ale także o drobne nasionka np. z truskawek i malin. W diecie lekkostrawnej idealnie sprawdzą się więc przeciery z owoców jagodowych, czyli np. podgrzane truskawki, przetarte przez sitko, by pozbyć się z nich drobnych nasionek,
• stawiaj na owoce poddane obróbce termicznej – pieczone i gotowane, np. pieczone jabłka, brzoskwinie, gotowane owoce jagodowe. Oczywiście niektóre owoce będą dobrze tolerowane także na surowo (np. banany), jednak bezpieczniejsze jest poddawanie ich obróbce termicznej, po to, by dodatkowo ułatwić przewodowi pokarmowemu ich trawienie,
• unikaj owoców niedojrzałych, które są cięższe do strawienia i zawierają mniej łatwoprzyswajalnych składników. Czyli np.: kupuj mocno żółte banany, a unikaj zielonych.

Tak wyglądają praktyczne wskazówki dotyczące kontrowersyjnej kwestii, jaką są owoce na diecie lekkostrawnej.

A jakie konkretne gatunki owoców wybierać? 

Owoce zalecane na diecie lekkostrawnej (oczywiście po uprzedniej obróbce zgodnie z wymienionymi wyżej wskazówkami) [1,3]:

• jabłka,
• morele i brzoskwinie,
• melon,
• pomarańcze,
• owoce jagodowe: truskawki, maliny, borówki itd., 
• banany,
• mango,
• awokado.

⏩ Warzywa w diecie lekkostrawnej

Podobny dylemat, jak w przypadku owoców dotyczy też warzyw. I podobnie, jak owoce, także warzywa w diecie lekkostrawnej powinny być poddane obróbce termicznej, warto usuwać z nich także skórki (np. skórkę pomidora czy ogórka) oraz pestki (np. z cukinii, pomidora).

Jednak odwrotnie niż w przypadku owoców warto stawiać na warzywa młode, np. młodą marchewkę czy fasolkę szparagową, bo to one są delikatniejsze i łatwiejsze do strawienia niż „starsze” egzemplarze.

Najlepiej sprowadzą się oczywiście warzywa gotowane, pieczone lub gotowane na parze.

W diecie lekkostrawnej należy dodatkowo unikać warzyw wzdymających, takich jak warzywa kapustne, cebula, czy nasiona roślin strączkowych.

Dieta lekkostrawna i warzywa zalecane (po poddaniu ich takim zabiegom jak usunięcie skórek i pestek, obróbka termiczna) [1,3]:

• marchewka, seler i pietruszka,
• buraki,
• fasolka szparagowa,
• szpinak,
• dynia,
• cukinia,
• pomidory i ogórki (można je jeść na surowo, chociaż niektórzy gorzej tolerują ogórki),
• sałata i cykoria (można je jeść na surowo),
• ziemniaki i bataty.

⏩ Produkty zbożowe i pieczywo w diecie lekkostrawnej

Jakie pieczywo na diecie lekkostrawnej? Co z kaszami i makaronami?

W diecie lekkostrawnej najlepiej sprawdzi się pieczywo jasne, czerstwe oraz sucharki. U osób chorujących na cukrzycę lub osób z insulinoopornością dobrą alternatywą może być pieczywo typu graham, które wciąż jest dość łatwe do strawienia, a ma niższy indeks glikemiczny niż pieczywo jasne.

Jeśli chodzi o inne produkty zbożowe, to możesz postawić np. na [1,3]:

• drobne makarony,
• ryż biały,
• drobne kasze – np. kaszę mannę, kuskus, jęczmienną łamaną, kaszę jaglaną,
• płatki jaglane i ryżowe,
• płatki owsiane i jęczmienne błyskawiczne.

⏩ Słodycze na diecie lekkostrawnej

Dieta lekkostrawna to całkowity zakaz słodyczy? Niekoniecznie! Potrawy na słodko jak najbardziej mogą pojawić się w tego typu diecie, trzeba je tylko odpowiednio dobrać. 

Co słodkiego przy diecie lekkostrawnej?

Oto propozycje posiłków [1,3]:

• kisiel i budyń,
• musy owocowe,
• galaretki,
• pieczone jabłko / brzoskwinia podana np. z twarożkiem,
• jaglanki, ryżanki z musem owocowym, kasze na słodko np. cynamonowa jaglanka z bananem,
• omlet na parze z musem owocowym, np. słodki omlet z musem owocowym.

A jakie ciasto przy diecie lekkostrawnej? Najczęściej zalecane są dwa, czyli:

• biszkopt,
• ciasto drożdżowe (ale najlepiej czerstwe) .

⏩ Inne produkty zalecane w diecie lekkostrawnej

Podstawowe produkty już znasz, a co z dodatkami? Jakie źródła tłuszczu wybierać? A jakie przyprawy w diecie lekkostrawnej sprawdzą się najlepiej [1,3]? 

Tłuszcze zalecane w diecie lekkostrawnej:

• oleje roślinne, np. sojowy, rzepakowy, słonecznikowy,
• oliwa,
• masło i margaryny miękkie dobrej jakości,
• śmietanka 30%,
• za źródło tłuszczu uważane są też orzechy i nasiona – niestety zdecydowana większość z nich nie jest zalecana w diecie lekkostrawnej: można ewentualnie spróbować wprowadzić do diety płatki migdałów.

Przyprawy w diecie lekkostrawnej:

• przyprawy do potraw na słodko: cynamon, wanilia, miód w małej ilości,
• zioła: tymianek, koperek, rozmaryn, bazylia, natka pietruszki,
• sok z cytryny,
• słodka papryka w małej ilości.

Napoje w diecie lekkostrawnej:

• napary ziołowe i herbaty owocowe,
• słaba herbata czarna i herbata z mlekiem,
• kompot,
• kawa zbożowa.

Produkty zakazane na diecie lekkostrawnej

Wiesz już, co jeść w diecie lekkostrawnej, a czego unikać? Poniżej znajdziesz produkty niezalecane w diecie lekkostrawnej, z podziałem na grupy.

Dieta lekkostrawna i produkty zakazane i niezalecane [1,3]:

• mięso: tłusta wieprzowina, baranina, kaczka, gęś, przetwory mięsne, np. kiełbasy, pasztety, bekon, boczek, kaszanka, mocne wywary z mięsa i kości,
• ryby: wędzone, konserwy rybne, mocne wywary z ryb,
• jajka: surowe, na twardo,
• przetwory mleczne: sery żółte, śmietana, sery pleśniowe, mleko w proszku,
• nasiona roślin strączkowych (można ew. próbować wprowadzić do diety tofu),
• owoce: gruszki, śliwki, wiśnie i czereśnie, owoce suszone i w syropie,
• warzywa: kapusta, cebula, czosnek, warzywa konserwowe, źle tolerowane są często także papryka i rzodkiewka,
• napoje: słodkie napoje, mocna kawa, mocna herbata, napoje gazowane, alkohol (!),
• przyprawy: ostre przyprawy np. chili, pieprz cayenne, ocet, musztarda,
• desery: ciasta z dużą ilością tłuszczu lub smażone w głębokim tłuszczu, np. pączki, ciasto francuskie, ciasta z kremem,
• orzechy i nasiona.

Dodatkowo trzeba pamiętać, że niezalecane są takie techniki kulinarne jak:

• smażenie,
• duszenie z obsmażaniem,
• tradycyjne pieczenie,
• zasmażanie i opiekanie.

Dieta lekkostrawna dla dziecka

Dzieci, podobnie jak dorośli, mogą chorować na schorzenia związane z układem pokarmowym, wymagające jego (przynajmniej czasowego) odciążenia.

Warto pamiętać, że dieta lekkostrawna dla dziecka często przydaje się wtedy, gdy dziecko zapada na tzw. „jelitówkę” potocznie znaną też jako zatrucie pokarmowe, czyli infekcję wirusową lub bakteryjną, która objawia się wymiotami czy biegunką.

W trakcie i po zakończeniu infekcji żołądek i jelita są często bardzo wrażliwe oraz wymagają specjalnego wsparcia, jakie zapewnia właśnie lekkostrawna dieta.

Zasady diety lekkostrawnej dla dziecka są takie same, jak dla dorosłych. Warto jednocześnie pamiętać o szczególnych potrzebach żywieniowych małych pacjentów, zwłaszcza jeśli taka dieta ma być stosowana przez dłuższy czas.

Chodzi tu np. o zapewnienie odpowiedniej ilości wapnia w diecie. Wapń jest konieczny dla rozwoju układu kostnego, dlatego dietę lekkostrawną dziecka warto więc wzbogacać np. w twaróg, jogurty naturalne, czy mleko (jeśli jest dobrze tolerowane).

Oczywiście taka dieta lekkostrawna – zarówno dla dziecka, jak i dorosłego – powinna zawierać wszystkie składniki mineralne i witaminy w odpowiedniej ilości, nie tylko wapń.

Wapń jest jednak szczególnym przypadkiem składnika, który w diecie dzieci powinien się znaleźć w większej ilości niż w diecie dorosłych (chodzi tu o dzieci > 10. roku życia), dlatego trzeba o niego szczególnie zadbać [4].

Dieta lekkostrawna dla dziecka powinna być jednocześnie smaczna i urozmaicona. Tak, żeby dziecko nie musiało się zamieniać w niejadka, który nie ma ochoty na mdłe potrawy często kojarzone z dietą lekkostrawną.

Innymi słowy: dieta lekkostrawna powinna zawierać szeroki repertuar produktów, nie tylko stereotypową kajzerkę, ryż na mleku czy jabłko pieczone. 

Dieta lekkostrawna w ciąży

Czy lekkostrawna dieta jest dobrym wyborem dla kobiet ciężarnych?

Dieta lekkostrawna w ciąży nie jest standardowym postępowaniem, może się jednak sprawdzić u niektórych przyszłych mam.

Poza wymienionymi już wcześniej chorobami układu pokarmowego (które oczywiście mogą dotyczyć też ciężarnych) wskazaniami do stosowania diety lekkostrawnej mogą być dwie dolegliwości specyficzne dla kobiet w ciąży.

Pierwsza z nich to często pojawiające się u ciężarnych i niezwykle uciążliwe nudności i wymioty.

Gdy tego rodzaju dolegliwości pojawiają się często, dobrym rozwiązaniem może być zrezygnowanie z ciężkostrawnych, długo zalegających w żołądku produktów i odciążenie układu pokarmowego przy pomocy diety lekkostrawnej. 

Drugą, nieco mniej znaną dolegliwością, przy której sprawdzi się dieta lekkostrawna w ciąży, jest tzw. cholestaza ciężarnych.

Schorzenie to pojawia się najczęściej w III trymestrze ciąży i wiąże się zaburzonym funkcjonowaniem komórek wątroby oraz zastojem żółci.

Zdiagnozowana cholestaza ciężarnych jest wskazaniem do stosowania diety lekkostrawnej, tak by jak najbardziej odciążyć wątrobę w tym trudnym okresie (chodzi tu zwłaszcza o ograniczenie ilości tłuszczu w diecie, zwłaszcza z ciężkostrawnych potraw smażonych i wysokoprzetworzonych) [5-7].

Dowiedz się więcej o tym, jak powinna wyglądać zdrowa i zbilansowana dieta w ciąży.

Dieta lekkostrawna po operacji

Sytuacją, która wymaga zastosowania diety lekkostrawnej (w tym diety lekkostrawnej płynnej lub papkowatej) jest okres pooperacyjny.

Dieta lekkostrawna po operacji musi być przede wszystkim dopasowana do pacjenta i powinna uwzględniać takie czynniki jak jego stan odżywienia czy, przede wszystkim, typ wykonanego zabiegu.

Inaczej będzie bowiem wyglądać dieta po operacji przepukliny czy pęcherzyka żółciowego, a inaczej po operacji, która wymagała wykonania inwazyjnej interwencji w przewodzie pokarmowym, jak np. resekcja części jelita. 

Ale zanim przejdziemy do szczegółów, warto zapamiętać, że żywienie po operacji jest niezwykle istotne i znacznie przyspiesza rekonwalescencję oraz powrót do domu. I choć kiedyś stosowano podejście, według którego posiłki po operacji były wprowadzane dopiero stopniowo i po jakimś czasie, dziś wiemy już, że najlepiej, żeby pacjent zaczął jeść już w pierwszej dobie pooperacyjnej.

Takie rekomendacje są zgodne z coraz powszechniej wprowadzanym w szpitalach protokołem ERAS (Enhanced Recovery After Surgery), który ma poprawiać wyniki leczenia.

Jednym z elementów protokołu są właśnie kwestie żywienia, zarówno przed jak i po operacji, a w przypadku opieki pooperacyjnej mowa w nim właśnie o „wczesnym żywieniu doustnym” [8,9].

Jak będzie wyglądać dieta lekkostrawna po operacji?

W pierwszej dobie po operacji będzie to najczęściej dieta lekkostrawna płynna, od której stopniowo będzie można przejść do pokarmów stałych (zwykle „pośrednim” etapem jest tu dieta papkowata).

U osób po operacjach niewymagających poważnych interwencji w obrębie przewodu pokarmowego przejście od diety płynnej, do „stałej” następuje zwykle bardzo szybko.

Nieco dłużej może ono trwać u osób, u których wykonano np. zespolenia przewodu pokarmowego. Taka dieta lekkostrawna po operacji jelita będzie zwykle wymagała dłuższego stosowania poszczególnych etapów: ale wszystko zależy od decyzji lekarza prowadzącego.

W okresie pooperacyjnym często zalecana jest też dieta lekkostrawna wysokobiałkowa oraz specjalne preparaty przemysłowe bogate w substancje wspomagające rekonwalescencję.

W diecie po operacji, zwłaszcza po operacji w obrębie jamy brzusznej lub miednicy należy unikać produktów, które powodują wzdęcia i wytwarzanie dużych ilości gazów, ale także takich, które będą mocno obciążać przewód pokarmowy (duże ilości błonnika, tłuszczu, alkohol, przetworzona żywność) [9].

Jak długo stosować taką lekką dietę? Wszystko zależy od typu zabiegu, czy ewentualnych powikłań i zawsze zależy od lekarza prowadzącego.

Co jednak ciekawe, istnieją badania, które wskazują, że pominięcie etapu diety płynnej i przejście do diety lekkostrawnej, ubogiej w błonnik w pierwszej dobie po operacji może skracać pobyt szpitalny oraz obniżać nasilenie takich dolegliwości jak wymioty, czy nudności u osób po operacji jelita grubego [10]. 

Lekka dieta ma dodatkowo zastosowanie przed badaniami obrazowami. Dieta lekkostrawna przed badaniem USG jamy brzusznej czy dieta lekkostrawna przed badaniem RTG ma znaczenie dla uzyskania wiarygodnego wyniku (obecne w przewodzie pokarmowym resztki jedzenia i gazy mogą zaburzać obraz).

Właśnie dlatego zwykle zaleca się by dieta lekkostrawna przed badaniami, była stosowana na 24-48 godzin wcześniej.

Dieta lekkostrawna – przepisy i jadłospis od Respo

Wiele osób uważa, że dieta lekkostrawna jest nudna, monotonna i bez smaku. To jednak nieprawda, a dowodem niech będzie poniższy jadłospis.

Przepisy od Respo rekomendowane na diecie lekkostrawnej:

Sprawdź także inne lekkostrawne przepisy, opracowane przez ekspertów Respo.

Efekt odchudzający lekkostrawnej diety

Celem diety lekkostrawnej jest odciążenie układu pokarmowego, poprawa jego funkcjonowania i zredukowanie nieprzyjemnych objawów żołądkowo-jelitowych.

Wiele osób zastanawia się jednak czy efekty obejmują również redukcję masy ciała? Odpowiedź brzmi: to zależy. Jeśli w diecie lekkostrawnej zadbamy o odpowiedni deficyt energetyczny, to oczywiście będziemy na niej chudnąć. Aby go obliczyć, sprawdź nasz kalkulator kalorii.

Trzeba jednak pamiętać, że wiele sytuacji będących wskazaniami do stosowania diety lekkostrawnej stoi w kontrze do odchudzania (mowa tu np. o okresie pooperacyjnym, przewlekłych wymiotach i biegunkach, czy zaawansowanych nowotworach). 

Podsumowanie

Jeśli nie wiesz, jaka dieta będzie dla Ciebie odpowiednia, koniecznie skontaktuj się z Respo! Dobierzemy dla Ciebie odpowiedni jadłospis, dopasowany do aktualnego stanu zdrowia i potrzeb.

Piśmiennictwo: