Zamów dietę dziś, aby otrzymać swój plan już .
h m s
Sprawdź ofertę.
Otyłość brzuszna – przyczyny i skutki. Jak się jej pozbyć?

Otyłość brzuszna – przyczyny i skutki. Jak się jej pozbyć?

Udary, nadciśnienie, nowotwory, cukrzyca… Otyłość brzuszna zwiększa ryzyko wielu poważnych i zagrażających życiu schorzeń. To więc niż tylko problem natury estetycznej, ale także prawdziwe niebezpieczeństwo dla zdrowia. Dlaczego tłuszcz na brzuchu jest tak groźny i jak z nim walczyć?

Kluczowe wnioski

  • Otyłość brzuszna to czynnik ryzyka wielu schorzeń, w tym cukrzycy typu 2, zaburzeń lipidowych, obniżonej płodności, a także niealkoholowego stłuszczenia wątroby. To także większe ryzyko wielu nowotworów.
  • Otyłość brzuszna, wg. rekomendacji NCEP ATP III, diagnozowana jest gdy obwód talii jest większy lub równy: u kobiet – 88 cm, a u mężczyzn – 102 cm.

Czym jest otyłość brzuszna?

Otyłość brzuszna to jeden z najpoważniejszych zdrowotnych problemów współczesnego świata.

W latach 2013-2014 zdiagnozować można ją było u co trzeciego polskiego mężczyzny i prawie u co drugiej kobiety. Niestety trendy w zakresie występowania nadwagi każą podejrzewać, że obecnie odsetek ten jest jeszcze wyższy [1].

Jeszcze gorzej wygląda to zresztą w niektórych krajach zachodnich, przykładowo w Stanach Zjednoczonych, gdzie otyłość brzuszna dotyczy 50% mężczyzn i 67% kobiet [2]. 

Dlaczego jest to tak niepokojące i czym właściwie jest „otyłość brzuszna”?

Zacznijmy od początku, czyli od kilku definicji.

Warto wiedzieć, że otyłość brzuszna ma kilka różnych nazw i znana jest również jako:

  • otyłość centralna,
  • otyłość wisceralna,
  • otyłość trzewna,
  • otyłość androidalna,
  • otyłość typu męskiego,
  • otyłość typu jabłko.

Otyłość brzuszna ma więc wiele imion i odnoszą się one do występującego w niej otłuszczenia narządów wewnętrznych (stąd przymiotniki „wisceralna” i „trzewna”), a także faktu, że tłuszcz częściej kumuluje się na brzuchu u mężczyzn niż u kobiet w wieku przedmenopauzalnym.

I tu słowo klucz, czyli „przedmenopauzalnym”, bo otyłość brzuszna jak najbardziej może występować również u pań, zwłaszcza po menopauzie (ale nie tylko). Wystarczy zresztą spojrzeć na wspomniane wyżej dane statystyczne.

Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!

Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Sprawdź pakiety z dietą

Jak rozpoznać otyłość brzuszną?

Jak definiujemy otyłość brzuszną?

Cóż, definicji jest kilka [3-5]:

  • według IDF (Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna) otyłość brzuszną diagnozujemy przy obwodzie talii większym niż (lub równym) 80 cm u kobiet i 94 cm u mężczyzn,
  • według rekomendacji NCEP ATP III otyłość brzuszną diagnozujemy przy obwodzie talii większym niż (lub równym) 88 cm u kobiet i 102 cm u mężczyzn. Tutaj ważna uwaga: według stanowiska polskich ekspertów z roku 2022, to właśnie te kryteria powinny być stosowane w diagnostyce otyłości typu brzusznego,
  • według WHO w diagnozowaniu otyłości brzusznej warto posłużyć się wskaźnikiem WHR (waist to hip ratio, czyli stosunek obwodu talii do obwodu bioder) – żeby go wyliczyć, należy podzielić obwód talii przez obwód bioder. Jeśli uzyskany wynik wynosi 0,85 lub więcej u kobiet, albo 0,9 lub więcej u mężczyzn, to mamy do czynienia z otyłością brzuszną.

Objawy otyłości brzusznej to więc to, co możemy zaobserwować gołym okiem i zmierzyć przy pomocy popularnej miary krawieckiej.

Oczywiście otyłość brzuszna to także to, co jest „wewnątrz” naszego organizmu, a za metody uznawane za najlepszy sposób pomiaru wisceralnej tkanki tłuszczowej (czyli tej, która „otłuszcza” nasze narządy wewnętrzne) uznaje się rezonans magnetyczny i tomografię komputerową [6].

Tak naprawdę są to jednak narzędzia używane głównie w badaniach naukowych. W codziennej praktyce wystarczającą metodą diagnostyczną jest pomiar obwodu talii. 

Rodzaje otyłości na brzuchu

Czy istnieje coś takiego jak „rodzaje otyłości na brzuchu”?

Okazuje się, że… nie do końca. Trzeba bowiem pamiętać, że nazwa otyłość brzuszna dotyczy konkretnego zjawiska, w którym obwód talii jest wyższy, niż być powinien (i mamy jednocześnie do czynienia z otłuszczeniem narządów wewnętrznych). 

Otyłość brzuszna u mężczyzn a otyłość brzuszna u kobiet

Wiele osób mylnie uważa, że otyłość brzuszna u kobiet i otyłość brzuszna u mężczyzn to dwa odrębne zjawiska. Owszem, kryteria diagnostyczne są nieco inne (mniej rygorystyczne dla kobiet), poza tym jednak widoczne gołym okiem objawy są takie same.

Z czego wynika takie błędne myślenie?

Prawdopodobnie wywodzi się ono z popularnego podziału na „otyłość typu męskiego” i „otyłość typu kobiecego”, czyli otyłość androidalną i otyłość gynoidalną.

W dużym skrócie: otyłość androidalna to inaczej otyłość brzuszna. Potocznie nazywana jest ona otyłością „męską”, ponieważ u mężczyzn typowym miejscem akumulacji tkanki tłuszczowej jest właśnie brzuch.

U kobiet sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Uważa się bowiem, że wysoki poziom estrogenów „chroni” przed nadmierną akumulacją tłuszczu na brzuchu, za to sprzyja gromadzeniu podskórnej tkanki tłuszczowej oraz tkanki tłuszczowej na udach i pośladkach.

Sytuacja zmienia się w wieku okołomenopauzalnym, gdy poziom estrogenów spada, a tkanka tłuszczowa zaczyna odkładać się właśnie na brzuchu, w dużo szybszym tempie niż wcześniej [7].

Otyłość typu kobiecego to więc gromadzenie się tkanki tłuszczowej w okolicy bioder, ud i pośladków, nie jest to więc typ otyłości brzusznej, a zupełnie inne zjawisko.

Z kolei otyłość typu męskiego, mimo swojej nazwy, dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet (zwłaszcza w okresie około- i pomenopauzalnym). 

Otyłość brzuszna alkoholowa i otyłość brzuszna hormonalna

W Internecie często możemy spotkać się z takimi określeniami jak „otyłość brzuszna alkoholowa” czy „otyłość brzuszna hormonalna”.

Czy faktycznie są to odrębne jednostki chorobowe? 

Zacznijmy od otyłości brzusznej alkoholowej, czyli zjawiska popularnie nazywanego „brzuszkiem piwnym”.

Utarło się, że picie piwa (i innych alkoholi) powoduje „magiczne” zwiększenie obwodu brzucha.

Owszem, picie alkoholu przyczynia się do otyłości z tego prozaicznego powodu, że alkohol zawiera kalorie (1 g etanolu to 7 kcal). Szczególnie niebezpieczne może być piwo: łatwo wypić go dużo, a 100 ml to 40-50 kcal (kufel o pojemności 500 ml to więc 250 kcal).

Nadmiar kalorii w diecie to większa akumulacja tkanki tłuszczowej, nie ma jednak dowodów, by piwo powodowało gromadzenie alkoholu konkretnie w obrębie brzucha ani że przyczyniają się do tego inne mechanizmy niż po prostu nadmiar kalorii [8].

Otyłość brzuszna alkoholowa jest więc pewnego rodzaju mitem. Równie dobrze moglibyśmy mówić o otyłości brzusznej słodyczowej albo fast foodowej, bo te pokarmy również przykładają się do nadwyżki kalorycznej. 

Trzeba również pamiętać, że długotrwałe, regularne picie alkoholu przyczynia się do rozwoju niewydolności wątroby. Z kolei niewydolność wątroby prowadzi do powstawania tzw. wodobrzusza, czyli akumulacji płynów w jamie brzusznej.

Pod względem wizualnym, wodobrzusze może więc kojarzyć się z „piwnym brzuszkiem”. Nie jest to jednak rodzaj otyłości, bo za zwiększenie obwodu brzucha odpowiadają płyny, a nie tłuszcz.

A otyłość brzuszna hormonalna?

Owszem, hormony mogą mieć wpływ na akumulację tkanki tłuszczowej. Np. w niedoczynności tarczycy, gdzie spowolnione tempo metabolizmu sprzyja gromadzeniu tkanki tłuszczowej, naturalnie może dochodzić więc także do jej większej akumulacji w okolicy brzucha [9].

Z kolei w zespole Cushinga nadmiar krążących glikokortykosteroidów przyczynia się do akumulacji tkanki tłuszczowej w okolicy twarzy, szyi i okolicy trzewnej oraz do pobudzenia apetytu [10].

Innym przykładem jest niedobór estrogenów, który sprzyja gromadzenia się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha.

Mimo wszystko „otyłość brzuszna hormonalna” nie jest traktowana jako oddzielny rodzaj otyłości brzusznej, gromadzenie tkanki tłuszczowej na brzuchu zawsze zaczyna się bowiem od nadwyżki kalorycznej. 

Najsmaczniejsze dieta i przepisy od Respo

Jakie są przyczyny otyłości brzusznej?

Podstawowa przyczyna otyłości brzusznej jest jedna i jest nią dodatni bilans energetyczny (kaloryczny), a więc dostarczanie organizmowi większej ilości kalorii niż wydatkujemy.

Dodatni bilans kaloryczny jest oczywiście przyczyną otyłości ogółem (nie tylko otyłości brzusznej) i choć u wielu osób tkanka tłuszczowa w pierwszej kolejności odkłada się na biodrach czy udach, to niestety bardzo często miejscem tym jest właśnie brzuch. Zwłaszcza u mężczyzn i kobiet po menopauzie.

Wśród przyczyn dodatniego bilansu energetycznego, a więc także przyczyn otyłości brzusznej wymienić możemy:

  • nadmiar kalorii w diecie – głównymi winowajcami są tu produkty o wysokiej gęstości energetycznej (czyli z dużą liczbą kalorii w małej objętości), bogate w cukier oraz tłuszcze. Mowa tu np. o słodyczach, fast foodach, słonych przekąskach, słodzonych napojach, przetworach mięsnych, produktach instant, napojach alkoholowych i innych. Warto zaznaczyć, że przyczyną nadwyżki kalorycznej może być także słaba regulacja odczuwania głodu i sytości związana m.in. ze spożyciem żywności ubogiej w białko i błonnik, a bogatej w cukry proste i tłuszcze,
  • zbyt niska aktywność fizyczna – siedzący tryb życia wiąże się z małą liczbą kalorii wydatkowanych na codzienne aktywności, a to sprawia, że dużo łatwiej „uzyskać” dodatni bilans energetyczny.

Pierwszym krokiem do otyłości brzusznej zawsze jest dodatni bilans energetyczny.

Czy są jednak czynniki, które predysponują konkretnie do akumulacji tłuszczu na brzuchu zamiast na pośladkach, udach czy ramionach?

Owszem i zaliczamy do nich [11,12]:

  • niski poziom estrogenów – otyłości brzusznej sprzyja więc płeć męska oraz okres około- i pomenopauzalny,
  • nadmiar glikokortykosteroidów (np. w zespole Cushinga),
  • nadmiar hormonu wzrostu,
  • nadmiar fruktozy w diecie – do źródeł fruktozy przyczyniających się do powstawania otyłości brzusznej zaliczamy głównie słodzone napoje, słodycze i inne rodzaje wysokoprzetworzonej żywności słodzonej fruktozą, syropem glukozowo-fruktozowym czy syropem kukurydzianym. Badania wskazują, że nadmiar fruktozy w diecie związany jest z pobudzaniem genów odpowiedzialnych za akumulację tłuszczu w obrębie jamy brzusznej,
  • czynniki genetyczne – niektóre osoby mogą być bardziej predysponowane do gromadzenia tkanki tłuszczowej na brzuchu niż inne.

Wyniki badań na zwierzętach wskazują ponadto, że do akumulacji tkanki tłuszczowej na brzuchu mogą przyczyniać się nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych oraz nadmiar izomerów trans kwasów tłuszczowych w diecie [11].

Skutki otyłości brzusznej

Otyłość brzuszna stanowi poważny problem i wcale nie chodzi tu jedynie o kwestie wyglądu fizycznego i tego, czy nasze ciało nam się podoba, czy też nie do końca.

Otyłość brzuszna jest bowiem czynnikiem ryzyka wielu schorzeń pogarszających jakość życia oraz zwiększających ryzyko zgonu.

Otyłość brzuszna związana jest m.in. z [13-18]:

  • podwyższonym ryzykiem wielu rodzajów nowotworu – przykładowo, każdy wzrost obwodu talii o 10 cm to 10% wyższe ryzyko nowotworu płuc, osoby z większym obwodem talii są też nawet 40% bardziej narażone na nowotwór jelita grubego (ale to nie koniec, bo otyłość brzuszna to także m.in. czynnik ryzyka nowotworu piersi, przełyku czy nerek),
  • podwyższonym ciśnieniem tętniczym i zwiększonym ryzykiem zawału serca,
  • wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2,
  • częstszym występowaniem dyslipidemii – u osób z otyłością brzuszną obserwuje się wyższe poziomy „złego” cholesterolu LDL, a niższe – „dobrego” cholesterolu HDL,
  • podwyższonym ryzykiem niealkoholowej choroby stłuszczeniowej wątroby,
  • obniżoną płodnością – zarówno u kobiet, jak i mężczyzn.

Co więcej, wyniki badania przeprowadzonego w grupie pielęgniarek wskazują, że kobiety z otyłością brzuszną mają nawet:

  • 80% wyższe ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny,
  • 100% wyższe ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych,
  • 60% wyższe z przyczyn związanych z chorobą nowotworową (w porównaniu do osób z prawidłowym obwodem talii).

Okazuje się również, że podwyższone ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych występuje nawet u kobiet z prawidłowym BMI, ale obwodem talii równym lub większym niż 88 cm [19].

Podwyższone ryzyko zgonu obserwuje się oczywiście również u mężczyzn z otyłością brzuszną.

Wydaje się, że jednym z podstawowych mechanizmów odpowiedzialnych za negatywny wpływ otyłości brzusznej na zdrowie jest uwalnianie adipokin (cytokin wydzielanych przez tkankę tłuszczową), które przyczyniają się do nasilenia stanu zapalnego w organizmie osoby z otyłością brzuszną.

Mają one również wpływ na podwyższenie ciśnienia tętniczego, a także obniżenie wrażliwości na insulinę.

Innymi słowy u osób z otyłością brzuszną występuje przewlekły stan zapalny, który negatywnie wpływa na stan zdrowia, a cytokiny uwalniane przez tkankę tłuszczową mogą zwiększać ryzyko wielu schorzeń [20]. 

Nadmiar brzusznej tkanki tłuszczowej ma także wpływ na metabolizm i lokalną produkcję hormonów płciowych (głównie estrogenów), co związane jest z podwyższeniem ryzyka niektórych typów nowotworów [21].

Otyłość brzuszna wiąże się dodatkowo z modyfikacją mikrobioty jelitowej w negatywnym dla naszego zdrowia kierunku [22]. 

Aplikacja dietetyczna od Respo

Otyłość brzuszna – jak się pozbyć?

Leczenie otyłości obejmuje kilka możliwości. Podstawą jest jednak zmiana stylu życia, czyli odpowiednia dieta i zwiększony poziom aktywności fizycznej.

Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości celem leczenia nie jest samo zmniejszenie BMI, ale ochrona przed powikłaniami otyłości, a jeśli już się pojawiły, to złagodzenie ich przebiegu.

Przykładowo, PTLO zaleca, aby [1]:

  • osoby ze stanem przedcukrzycowym zredukowały masę ciała o co najmniej 10%, aby zapobiec rozwojowi cukrzycy typu 2,
  • osoby z nadciśnieniem tętniczym zredukowały masę ciała o co najmniej 5-15%, aby obniżyć ciśnienie krwi / móc zmniejszyć dawki przyjmowanych leków na nadciśnienie,
  • kobiety z problemami z płodnością zredukowały masę ciała o co najmniej 10%, aby zwiększyć szansę na ciążę.

Podobne zalecenia możemy znaleźć m.in. dla osób z cukrzycą, stłuszczeniem wątroby, chorobą zwyrodnieniową stawów czy kobiet z zespołem policystycznych jajników.

No dobrze, redukcja nadmiarowych kilogramów, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z akumulacją tkanki tłuszczowej na brzuchu jest konieczna. Ale jak pozbyć się otyłości brzusznej?

Według PTLO mamy tak naprawdę 5 podstawowych metod, by to zrobić:

  • zmianę diety,
  • zwiększenie aktywności fizycznej,
  • interwencje behawioralne/psychologiczne,
  • leczenie farmakologiczne,
  • leczenie operacyjne (operacje bariatryczne).

Ale uwaga: to, że metod jest kilka, nie oznacza, że powinniśmy od razu „przejść” do (z pozoru) łatwiejszego leczenia farmakologicznego lub operacyjnego.

Podstawą leczenia otyłości brzusznej jest bowiem zmiana dieta, czyli dieta z deficytem kalorycznym.

Warto jednak zaznaczyć, że dieta nie powinna być jedyną metodą leczenia otyłości brzusznej. Należy stosować ją w połączeniu ze zwiększoną aktywnością fizyczną i najlepiej także interwencją psychologa lub psychodietetyka, który pomoże w zmianie nawyków żywieniowych i problematycznych stylów jedzenia [1]. 

Jeśli połączenie tych metod jest nieskuteczne, a nasze BMI wynosi > 30 (lub > 27 przy założeniu, że występuje u nas co najmniej jedna choroba związana z otyłością), PTLO zaleca rozważenie leczenia farmakologicznego.

W leczeniu otyłości stosowane są takie substancje aktywne jak orlistat, liraglutyd, semaglutyd, a także połączenie chlorowodorku naltreksonu z chlorowodorkiem bupropionu.

Leczenie farmakologiczne powinno być stosowane tylko i wyłącznie po zalecenia przez lekarza i pod jego kontrolą i dopiero wtedy, gdy zmiana stylu życia okaże się nieskuteczna [1]. 

Ważną metodą leczenia najbardziej zaawansowanych postaci otyłości jest chirurgia bariatryczna, o której więcej przeczytasz w naszym dedykowanym artykule o diecie po operacji bariatrycznej.

Aktywność fizyczna a otyłość brzuszna

W leczeniu otyłości brzusznej bardzo ważną rolę pełni aktywność fizyczna. Ma ona silny wpływ na zmniejszenie otłuszczenia narządów wewnętrznych, zwłaszcza wątroby i serca.

PTLO rekomenduje wykonywanie ćwiczeń wytrzymałościowych (np. spacer, jazda na rowerze, pływanie, taniec) co najmniej przez 30-60 minut, minimum 5 razy w tygodniu.

Dodatkowo, w naszym „repertuarze” ćwiczeń powinny znaleźć się ćwiczenia siłowe (np. z ciężarkami, gumami oporowymi) co najmniej 2 razy w tygodniu.

Osoby, które wcześniej nie ćwiczyły powinny zwiększać aktywność stopniowo, a w przypadku występowania powikłań otyłości i niepokojących objawów zawsze należy dobrać aktywność wspólnie z lekarzem i fizjoterapeutą [1]. 

Co ważne, istotna jest nie tylko sama „planowa” aktywność, ale także codzienne czynności niezwiązane z treningiem, np.:

  • chodzenie po schodach,
  • spacer zamiast jazdy samochodem,
  • stanie zamiast siedzenia itd.

Badania wskazują bowiem, że im więcej czasu spędzamy stojąc, a jeszcze lepiej – chodząc, tym mniej tkanki tłuszczowej skumulowanej na brzuchu i między narządami [23]. 

Zastanawiasz się jaki trening wykonać, by schudnąć z brzucha? Nasze ćwiczenia na płaski brzuch pomogą Ci znaleźć odpowiedź! 

Spontaniczna aktywność fizyczna - przykłady

Dieta na otyłość brzuszną

Jaka dieta przy otyłości brzusznej i jaki powinien być nasz cel?

Według Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości za optymalną na pierwszym etapie leczenia uważa się redukcję 5-10% początkowej masy ciała w ciągu 3-6 miesięcy.

Czyli przykładowo: osoba o początkowej masie ciała 100 kg powinna schudnąć 5-10 kg w ciągu pierwszych 3-6 miesięcy [1]. 

Zasady diety na otyłość brzuszną? Przede wszystkim: deficyt energetyczny, dobrany indywidualnie, czyli w zależności od naszej płci, wieku, wzrostu, masy ciała i aktywności fizycznej.

Dobowy deficyt energetyczny nie powinien być zbyt duży: diety typu 1000 kcal dziennie powinny więc pójść w odstawkę, a zamiast nich warto stawiać na codzienny deficyt rzędu 500-750 kcal [1].

Czyli np. u osoby o całkowitej przemianie materii wynoszącej 2600 kcal, dieta redukcyjna powinna zawierać ok. 2000 kcal dziennie.

Jadłospis w diecie na otyłość brzuszną powinien uwzględniać „standardowy” rozkład makroskładników, czyli mniej więcej w przedziale:

  • 45-65% energii z węglowodanów,
  • 20-35% z tłuszczów ,
  • 15-18% z białka. 

Otyłość brzuszna a dieta – pozostałe zasady:

  1. Jedz 3-5 posiłków dziennie, czyli odstępy między nimi nie powinny być zbyt długie, tak by unikać napadów głodu i podjadania wysokokalorycznych przekąsek (najlepiej 3-4 godziny przerwy i nie więcej niż 5 godzin).
  2. Pamiętaj, by w posiłkach zadbać o źródło pełnowartościowego białka i błonnika, które pomagają zachować sytość po posiłku i uniknąć podjadania. Do źródeł błonnika zaliczamy warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych oraz orzechy. Z kolei dobre na diecie źródła białka znajdziesz np. w nabiale (najlepiej chudym lub półtłustym), jajkach, nasionach roślin strączkowych, rybach, tofu, seitanie i mięsie (najlepsze będzie chude mięso drobiowe – czyli indyk i kurczak). 
  3. Unikaj wysokoprzetworzonej żywności, czyli produktów takich jak słodycze, sklepowe ciasta i ciasteczka, słone przekąski, produkty instant, mięsne przetwory, fast foody. Są one wysokokaloryczne, a dodatkowo słabo sycą i często zawierają mnóstwo cukrów dodanych oraz tłuszczu. Podstawą diety powinny być za to świeże warzywa i owoce, nasiona roślin strączkowych, pełnoziarniste produkty zbożowe, chude mięso, nabiał, jajka, ryby i zdrowe źródła tłuszczów – orzechy, awokado, oleje roślinne.
  4. Unikaj słodzonych napojów i innych produktów przetworzonych, które w składzie zawierają fruktozę lub syrop glukozowo-fruktozowy. Wysokie spożycie fruktozy sprzyja bowiem akumulacji tkanki tłuszczowej na brzuchu. Z diety wyeliminuj także alkohol, w tym piwo (również bezalkoholowe). 
  5. Zamiast tego wybieraj napoje bezkaloryczne takie jak woda, niesłodzona kawa i herbata, herbaty owocowe, napary ziołowe. 
  6. Cukier zamień na nisko- i bezkaloryczne słodziki takie jak ksylitol, erytrytol czy stewia. Możesz ich używać np. do domowych deserów. 

Jak szybciej spalić tłuszcz na brzuchu?

W praktyce nie mamy wpływu na to, która tkanka tłuszczowa zostanie „spalona” jako pierwsza. Niektórzy z nas początkowo zobaczą efekty na udach, inni na biodrach, a jeszcze inni na brzuchu. Warto więc po prostu stosować się do ogólnych zasad diety redukcyjnej.

Ale czy na pewno nie mamy wpływu na to, który tłuszczu „spalimy” jako pierwsi?

Na ten moment nie istnieją przekonujące dowody na to, że odpowiedni dobór diety „spala” jakiś konkretny rodzaj tłuszczu.

Na pewno warto jednak stawiać na ograniczenie przetworzonych źródeł fruktozy (która sprzyja akumulacji tłuszczu na brzuchu). Badania wskazują także, że wybieranie tłuszczów jednonienasyconych może ograniczać akumulację tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha. Ich źródła to np. oliwa, awokado czy orzechy [11].

Wydaje się również, że osoby, których jadłospisy zawierają więcej naturalnych antyoksydantów (witaminy C, beta-karotenu, witaminy E), mają niższe ryzyko otyłości brzusznej.

Mowa tu jednak o antyoksydantach z naturalnych źródeł (owoce, warzywa, oliwa, orzechy). a nie o ich suplementach [24].

Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak powinna wyglądać dieta na płaski brzuch? Koniecznie przeczytaj nasz dedykowany artykuł!

Ćwiczenia na właski brzuch

Otyłość brzuszna – jadłospis od Respo

Zastanawiasz się jak zrzucić brzuch w praktyce?

Podstawą jadłospisu w diecie na otyłość brzuszną jest odpowiedni dobór kaloryczności diety, a ten zależy od indywidualnych cech takich jak płeć, wiek, wzrost, masa ciała czy codzienna aktywność fizyczna.

Dodatkowo jadłospis powinien zawierać jak najwięcej niskoprzetworzonych produktów spożywczych, a jak najmniej wysokoprzetworzonej żywności i słodkich napojów. Poszczególne posiłki powinny być ponadto sycące, a także bogaty w witaminy, składniki mineralne i błonnik. 

Jak może wyglądać dieta przy otyłości brzusznej?

Poniżej znajdziesz jadłospis dla osoby, której zapotrzebowanie „wyjściowe” wynosi ok. 2500 kcal, a więc po uwzględnieniu bezpiecznego, efektywnego deficytu kształtuje się na poziomie 2000 kcal.

Przykładem osoby o takim zapotrzebowaniu może być:

  • 30-letni mężczyzna ważący 80 kg, o wzroście 175 cm i dość niskiej aktywności fizycznej,
  • 40-latka o wzroście 175 cm, wadze 90 kg i niskiej aktywności fizycznej.

Pamiętaj jednak, że dokładna kaloryczność jadłospisu zawsze powinna zostać dobrana indywidualnie. 

Otyłość brzuszna – dieta (jadłospis na 1 dzień):


Kanapka z hummusem i fasolką edamame


22 g białka, aż 14 g błonnika, a do tego witaminy z grupy B, wapń, żelazo, witamina C i cynk. Kanapka z hummusem i zielonym edamame świetnie syci, a także dostarcza mocy wartościowych składników odżywczych. Nie jest też zbyt kaloryczna (porcja ma 400 kcal), świetnie sprawdzi się więc w diecie redukcyjnej.


Pudding chia z mango


Jeśli lubisz drugie śniadania na słodko, postaw na pudding chia słodzony ksylitolem, podany z mango i kawałkami gorzkiej czekolady. Nie dość, że jest to prosty posiłek, to stanowi świetną opcję na diecie redukcyjnej – zniechęca do podjadania słodyczy między śniadaniem i obiadem, a dodatkowo dostarcza kwasów omega-3, probiotyków i wapnia.


Curry z bakłażanem


Uwielbiasz wyraziste smaki? Rozgrzewające curry z bakłażanem to idealny wybór na diecie redukcyjnej. Znajdziesz tu bowiem moc warzyw, roślinnego białka, błonnika, a także składników bioaktywnych, zamkniętą w pysznym daniu inspirowanym kuchnią indyjską. Porcja zawiera 580 kcal i aż 31 g białka. 


Serniczek na zimno z owocami


Jeśli nie wyobrażasz sobie dnia bez poobiedniego deseru, nie musisz się martwić – jest dla niego miejsce także w diecie na otyłość brzuszną. Świetnie sprawdzi się np. mini serniczek na bazie jogurtu greckiego, owoców, biszkoptów i ksylitolu, który idealnie orzeźwia i zaspokaja apetyt na słodkie co nieco.


Jajka po turecku


Jajka to dobry pomysł na ostatni posiłek dnia – zwłaszcza podane w towarzystwie orzeźwiającego jogurtowego sosu, pomidorków i pieczywa żytniego. Taki posiłek dostarcza mocy witamin i składników mineralnych, a w porcji ma jedynie 350 kcal. Świetnie sprawdzi się więc na redukcji.

👉 Na naszej stronie znajdziesz również inne przepisy na zdrowe śniadania i kolacje, a także pozostałe posiłki w ciągu dnia. Smaczne i sycące!

Dołącz do 42498
zadowolonych Podopiecznych!

W Respo każda dieta jest inna, bo dopasowujemy ją idealnie do Ciebie. Osiągnij swój cel zdrowo i na swoich zasadach pod okiem dietetyka klinicznego.

Sprawdź pakiety z dietą

Jak możemy Ci pomóc?

Pamiętaj: podstawą spalania tkanki tłuszczowej na brzuchu jest bezpiecznie przeprowadzona redukcja masy ciała uwzględniająca indywidualnie dobraną do potrzeb dietę oraz zwiększenie aktywności fizycznej.

Najlepiej, by jadłospis został opracowany przez wykwalifikowanego dietetyka, tak by uniknąć zbyt małego/zbyt dużego deficytu czy niedoborów ważnych składników odżywczych.

Jeśli poszukujesz pomocy w skutecznym odchudzaniu i chcesz pozbyć się niebezpiecznej otyłości brzusznej, zajrzyj do oferty Centrum Respo, czyli miejsca, w którym otrzymasz pomoc na wszystkich podstawowych płaszczyznach związanych z leczeniem otyłości.

Respo to bowiem nie tylko spersonalizowany jadłospis! Nasi dietetycy pomogą Ci w zmianie nawyków, za to indywidualnie dobrany plan treningowy będzie dodatkowym wsparciem na drodze do niższej masy ciała.

Co więcej, w ramach dodatków do pakietu możesz również skorzystać ze wsparcia psychodietetyka, szczególnie istotnego gdy Twoim problemem jest np. jedzenie emocjonalne.

Piśmiennictwo:

  1. Bąk‑Sosnowska M., Białkowska M., Bogdański P., Chomiuk T., Gałązka‑Sobotka M., Holecki M., Jarosińska A. i wsp.: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na otyłość 2022 – stanowisko Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości. Med. Prakt. wyd. specj.; maj 2022: 1–87
  2. Sun, J. Y., Huang, W. J., Hua, Y., Qu, Q., Cheng, C., Liu, H. L. i wsp. (2022). Trends in general and abdominal obesity in US adults: Evidence from the National Health and Nutrition Examination Survey (2001–2018). Frontiers in Public Health, 10, 925293.
  3. Al Hariri, M., Al‐Sulaiti, H., Anwardeen, N., Naja, K., & A. Elrayess, M. (2024). Comparing the metabolic signatures of obesity defined by waist circumference, waist‐hip ratio, or BMI. Obesity, 32(8), 1494-1507.
  4. Dobrowolski, P., Prejbisz, A., Kuryłowicz, A., Baska, A., Burchardt, P., Chlebus i wsp. (2022). Zespół metaboliczny—nowa definicja i postępowanie w praktyce. Stanowisko PTNT, PTLO, PTL, PTH, PTMR, PTMSŻ, sekcji Prewencji i Epidemiologii PTK,„Klubu 30” PTK oraz sekcji Chirurgii Metabolicznej i Bariatrycznej TChP. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce, 8(2), 47-72.
  5. Huang, P. L. (2009). A comprehensive definition for metabolic syndrome. Disease models & mechanisms, 2(5-6), 231-237.
  6. Fang, H., Berg, E., Cheng, X., & Shen, W. (2018). How to best assess abdominal obesity. Current Opinion in Clinical Nutrition & Metabolic Care, 21(5), 360-365.
  7. Lizcano, F., & Guzmán, G. (2014). Estrogen deficiency and the origin of obesity during menopause. BioMed research international, 2014(1), 757461.
  8. Harvard Health Publishing: Harvard Medical School: Beer belly (2018): https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/beer-belly
  9. He, J., Lai, Y., Yang, J., Yao, Y., Li, Y., Teng, W., & Shan, Z. (2021). The relationship between thyroid function and metabolic syndrome and its components: a cross-sectional study in a Chinese population. Frontiers in endocrinology, 12, 661160.
  10. Clutter, W. E. (2011). Screening for Cushing’s syndrome in an era of epidemic obesity. Missouri Medicine, 108(2), 104.
  11. Tchernof, A., & Després, J. P. (2013). Pathophysiology of human visceral obesity: an update. Physiological reviews.
  12. Guney, C., Bal, N. B., & Akar, F. (2023). The impact of dietary fructose on gut permeability, microbiota, abdominal adiposity, insulin signaling and reproductive function. Heliyon, 9(8).
  13. Hidayat, K., Du, X., Chen, G., Shi, M., & Shi, B. (2016). Abdominal obesity and lung cancer risk: systematic review and meta-analysis of prospective studies. Nutrients, 8(12), 810.
  14. Dong, Y., Zhou, J., Zhu, Y., Luo, L., He, T., Hu, H. i wsp. (2017). Abdominal obesity and colorectal cancer risk: systematic review and meta-analysis of prospective studies. Bioscience reports, 37(6), BSR20170945.
  15. Cameron, A. J., Dunstan, D. W., Owen, N., Zimmet, P. Z., Barr, E. L., Tonkin, A. M. i wsp. (2009). Health and mortality consequences of abdominal obesity: evidence from the AusDiab study. Medical journal of Australia, 191(4), 202-208.
  16. Ghandehari, H., Le, V., Kamal-Bahl, S., Bassin, S. L., & Wong, N. D. (2009). Abdominal obesity and the spectrum of global cardiometabolic risks in US adults. International journal of obesity, 33(2), 239-248.
  17. Zhao, D., Cui, H., Shao, Z., & Cao, L. (2023). Abdominal obesity, chronic inflammation and the risk of non-alcoholic fatty liver disease. Annals of Hepatology, 28(4), 100726.
  18. Zain, M. M., & Norman, R. J. (2008). Impact of obesity on female fertility and fertility treatment. Women’s health, 4(2), 183-194.
  19. Zhang, C., Rexrode, K. M., Van Dam, R. M., Li, T. Y., & Hu, F. B. (2008). Abdominal obesity and the risk of all-cause, cardiovascular, and cancer mortality: sixteen years of follow-up in US women. Circulation, 117(13), 1658-1667.
  20. Dhawan, D., & Sharma, S. (2020). Abdominal obesity, adipokines and non-communicable diseases. The Journal of steroid biochemistry and molecular biology, 203, 105737.
  21. Mohanty, S. S., & Mohanty, P. K. (2021). Obesity as potential breast cancer risk factor for postmenopausal women. Genes & diseases, 8(2), 117-123.
  22. Yan, H., Qin, Q., Chen, J., Yan, S., Li, T., Gao, X. i wsp. (2022). Gut microbiome alterations in patients with visceral obesity based on quantitative computed tomography. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 11, 823262.
  23. Ando, S., Koyama, T., Kuriyama, N., Ozaki, E., & Uehara, R. (2020). The association of daily physical activity behaviors with visceral fat. Obesity Research & Clinical Practice, 14(6), 531-535.
  24. Wulaningsih, W., Van Hemelrijck, M., Tsilidis, K. K., Tzoulaki, I., Patel, C., & Rohrmann, S. (2017). Investigating nutrition and lifestyle factors as determinants of abdominal obesity: an environment-wide study. International Journal of Obesity, 41(2), 340-347.