Dieta cukrzycowa w ciąży. Co jeść, a czego unikać?

Kluczowe wnioski

• Dieta przy cukrzycy ciążowej musi być odpowiednio zbilansowana. Ogromne znaczenie ma jednak również liczba posiłków. Rekomenduje się, aby były to 3 posiłki główne i 3 mniejsze (tzw. przekąski).
• Przy cukrzycy ciążowej należałoby unikać takich produktów jak: cukier, soki owocowe i słodzone napoje, białe pieczywo, fast-foody, tłuste mięsa i przetwory mięsne, produkty instant, a także owoce o wysokim indeksie glikemicznym.

Dieta cukrzycowa w ciąży – ogólne zalecenia

Cukrzyca ciążowa?

Słyszała u niej większość przyszłych mam i nic dziwnego, bo w Europie problem ten dotyka aż około 11% ciężarnych (choć szacuje się, że w Polsce odsetek ten może być wyższy) [1].

Podstawą jest dieta cukrzycowa, a konkretnie dieta [3]:

• o odpowiednim rozkładzie makroskładników – z lekko podwyższonym spożyciem białka, a obniżonym węglowodanów,
• uwzględniająca regularne spożywanie pełnowartościowych posiłków – tak, aby nie dopuścić do wahań poziomu glukozy we krwi (regularne posiłki są szczególnie istotne przy cukrzycy leczonej insuliną),
• o niskim indeksie glikemicznym, czyli taka, która pomoże utrzymać poziom glukozy we krwi w ryzach i nie dopuścić do jego nadmiernego wzrostu. 

Oczywiście, często sama dieta nie wystarcza, a wtedy pojawia się konieczność terapii insuliną. U wielu ciężarnych pożądane efekty udaje się jednak osiągnąć tylko przy pomocy tzw. diety cukrzycowej w ciąży. Gra jest więc warta świeczki. 

👉 Zapotrzebowanie kaloryczne

Wyliczając zapotrzebowanie dla ciężarnej z cukrzycą, warto wziąć pod uwagę, że [2,3]:

• według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, dzienne zapotrzebowanie ciężarnej wynosi ok. 30 kcal / kg należnej masy ciała (lub 25-30 kcal / kg masy ciała u kobiet, które przed ciążą miały nadwagę),
• standardowo kaloryczność diety ciężarnej należy zwiększyć o:
  • 70 kcal w I trymestrze,
  • 260 kcal w II trymestrze,
  • 500 kcal w III trymestrze,
• przyrost masy ciała pozwala monitorować, czy kaloryczność diety jest prawidłowa i czy wymaga modyfikacji (przykładowo – kobiety z prawidłowym, przedciążowym BMI w ciąży powinny „przytyć” 11,5-16 kg, za to panie, które przed ciążą miały nadwagę – 7-11,5 kg)

Dokładne wyliczenie indywidualnej kaloryczności diety cukrzycowej w ciąży warto jednak pozostawić specjaliście. Trzeba też pamiętać o tym, że będzie ona zależała m.in. od naszej przedciążowej masy ciała, wieku oraz trymestru ciąży.

👉 Rozkład makroskładników

Dieta cukrzycowa dla kobiet w ciąży powinna uwzględniać [2]:

• 40-50% energii z węglowodanów, przy czym powinny to być głównie węglowodany złożone, najlepiej o niskim indeksie glikemicznym. Dodatkowo w przypadku terapii insuliną ważne jest jedzenie stałych ilości węglowodanów o w miarę stałych porach,
• 20-30% energii z tłuszczów, w tym < 10% energii z kwasów tłuszczowych nasyconych,
• ok. 30% energii z białka (1,3 g białka / kg masy ciała).

👉 Liczba posiłków

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników rekomenduje, aby dieta cukrzycowa dla kobiet w ciąży zawierała:

• 3 posiłki główne (śniadanie, obiad, kolację),
• 3 mniejsze posiłki, tzw. przekąski (II śniadanie, podwieczorek oraz posiłek przed snem).

Posiłek przed snem jest uważany za istotny element diety cukrzycowej w ciąży, ponieważ pomaga uniknąć nocnego spadku poziomu glukozy we krwi i powstawania ciał ketonowych.

Przyjmuje się, że posiłek przed snem powinien zawierać ok. 25 g przyswajalnych węglowodanów [4]. 

Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!

Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Sprawdź pakiety z dietą

Co jeść na diecie cukrzycowej w ciąży?

Dieta cukrzycowa dla kobiet w ciąży powinna wyglądać w następujący sposób.

⭐ 1. Białko

Wśród źródeł białka idealnych na diecie cukrzycowej w ciąży wymienić możemy:

• mięso, najlepiej drobiowe – kurczaka, indyka, a także mniejsze ilości mięsa czerwonego, np. wołowego, wieprzowego,
• ryby, zwłaszcza tłuste ryby morskie bogate w kwasy omega-3 (np. łososia, makrelę, sardynki),
• jajka,
• tofu,
• nasiona roślin strączkowych,
• przetwory mleczne (twaróg, jogurt naturalny, kefir, sery podpuszczkowe).

⭐ 2. Tłuszcze

Jeśli chodzi o źródła tłuszczu, najlepsze będą produkty bogate w kwasy tłuszczowe nienasycone, czyli:

• oliwa,
• awokado,
• oleje roślinne,
• tłuste ryby morskie,
• nasiona chia,
• orzechy i pestki,
• siemię lniane.

⭐ 3. Węglodowany

Ciężarne z cukrzycą powinny także dbać o spożycie źródeł węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym, takich jak:

• pieczywo typu graham i pieczywo razowe,
• ryż brązowy,
• makarony pełnoziarniste i makarony z nasion roślin strączkowych,
• kasze – np. pęczak, bulgur, gryczana,
• komosa ryżowa,
• płatki zbożowe pełnoziarniste,
• gotowane ziemniaki i bataty.

⭐ 4. Warzywa

To jednak nie koniec, bo podstawą jadłospisu na diecie cukrzycowej w ciąży powinny być warzywa, w tym m.in. zielone warzywa liściaste, warzywa korzeniowe, pomidory, papryka, cukinia, ogórek, kapusta, brokuły i inne. 

⭐ 5. Owoce

Co z owocami? Owoce to ważny element diety. Ciężarne z cukrzycą muszą jednak pamiętać, żeby traktować je jako element posiłków głównych, a nie samodzielną przekąskę.

Warto także wybierać owoce o niskim indeksie glikemicznym, m.in.:

• owoce jagodowe – truskawki, maliny, jeżyny, porzeczki, agrest,
• jabłka,
• gruszki,
• cytrusy,
• wiśnie, czereśnie,
• brzoskwinie,
• zielone, mało dojrzałe banany.

⭐ 6. Słodycze

Co ze słodyczami? Ciężarne z cukrzycą mogą stosować słodziki takie jak ksylitol, erytrytol, stewia oraz słodziki syntetyczne (wyjątkiem jest sacharyna, która przenika przez łożysko).

Domowe desery na ich bazie są więc dobrym pomysłem dla kobiet z cukrzycą ciążową.

Czego unikać na diecie cukrzycowej w ciąży?

Ciężarne z cukrzycą ciążową powinny unikać przede wszystkim produktów o wysokim indeksie glikemicznym, źródeł cukrów prostych, a także tłuszczów nasyconych.

Jakich produktów unikać na diecie cukrzycowej w ciąży?

Na liście znajdziemy m.in.:

• cukier, miód, syropy,
• soki owocowe,
• słodzone napoje,
• słodycze,
• białe pieczywo, rozgotowany ryż i makaron,
• fast foody,
• masło, smalec,
• tłuste mięsa,
• przetwory mięsne,
• owoce w syropie i owoce kandyzowane,
• owoce o wysokim indeksie glikemicznym: ananas, przejrzałe banany, arbuz, suszone daktyle,
• jogurty smakowe,
• słone przekąski,
• produkty instant,
• olej palmowy.

Ciężarne z cukrzycą, podobnie jak wszystkie ciężarne, powinny dodatkowo uważać na produkty potencjalnie zanieczyszczone drobnoustrojami (surowe ryby, mięso, jajka, niepasteryzowane mleko i sery itp.)

Dieta cukrzycowa w ciąży a chudnięcie

Chudnięcie w ciąży to temat kontrowersyjny, a diety redukcyjne są w tym okresie niezalecane. Wiele ciężarnych obserwuje jednak chudnięcie na diecie cukrzycowej w ciąży. Czym jest ono spowodowane?

Często zdarza się, że przed diagnozą cukrzycy ciążowej dieta pełna jest słodyczy, słodkich napojów i żywności wysokoprzetworzonej.

Zmiana diety na zdrowszą, wymuszona pojawieniem się cukrzycy ciężarnych jest więc czasem związana z redukcją masy ciała, a także – dużo częściej – po prostu ze spowolnieniem tempa jej przyrostu.

Badania wskazują, że u otyłych kobiet lekka redukcja masy ciała na diecie cukrzycowej w ciąży może pozytywnie wpływać na masę urodzeniową dziecka. Jest to jednak temat budzący wiele emocji i wątpliwości [5].

Ciężarne powinny więc zawsze zgłaszać „niestandardowe” zmiany masy ciała lekarzowi. 

Dieta cukrzycowa w ciąży – jadłospis od Respo

Jak może wyglądać jadłospis na diecie cukrzycowej w ciąży? Poniżej znajdziesz dowód na to, że wcale nie musi on być nudny!

Śniadanie

Kanapki z hummusem i tofu

Węglowodany o niskim indeksie glikemicznym, białko, zdrowe tłuszcze i moc warzyw – kanapki z tofu i hummusem to świetny wybór na dobre rozpoczęcie dnia na diecie cukrzycowej w ciąży. A do tego dobre źródło wapnia oraz żelaza. 

Pełna wersja przepisu

Drugie śniadanie

Maślankowe placuszki z owocami

Słodki posiłek na diecie cukrzycowej w ciąży? Nie ma problemu! Świetnie sprawdzą się np. placuszki na maślance i mące pełnoziarnistej, z dodatkiem ksylitolu zamiast cukru. Do tego borówki i pyszne drugie śniadanie gotowe. 

Pełna wersja przepisu

Obiad

Sałatka z quinoa, marchewki, ogórka i łososia

Komosa ryżowa to dobry wybór na diecie cukrzycowej w ciąży, a podana z łososiem i warzywami będzie źródłem kwasów omega-3, beta-karotenu, witamin z grupy B i składników mineralnych. Nawet odrobina miodu nie zaszkodzi w tak dobrze zbilansowanym posiłku.

Pełna wersja przepisu

Podwieczorek

Koktajl kokosowy

Banan, cynamon i mleczko kokosowe to pyszne, aromatyczne trio o egzotycznym smaku. A także dobra opcja ekspresowego podwieczorku, dobrego dla ciężarnych z cukrzycą.  

Pełna wersja przepisu

Kolacja

Zielony omlet ze szpinakiem z szynką drobiową

Jajka, szpinak, drobiowa szynka, a do tego jogurtowy sos, pomidorki i pieczywo razowe. Omlet to świetny pomysł na kolację na diecie cukrzycowej dla kobiet w ciąży. To też świetne źródło folianów, żelaza oraz przeciwutleniaczy.

Pełna wersja przepisu

Posiłek przed snem

Sałatka z pesto

Moc warzyw i 25 g węglowodanów przyswajalnych – sałatka z pesto podana z pieczywem razowym idealnie sprawdzi się jako posiłek przed snem. Pomoże bowiem zapobiec nocnemu spadkowi poziomu glukozy we krwi.

Pełna wersja przepisu

Dołącz do 62583
zadowolonych Podopiecznych!

W Respo każda dieta jest inna, bo dopasowujemy ją idealnie do Ciebie. Osiągnij swój cel zdrowo i na swoich zasadach pod okiem dietetyka klinicznego.

Sprawdź pakiety z dietą

Zdrowa dieta z Respo!

Jeśli borykasz się z cukrzycą ciążową i nie wiesz, jak ułożyć swój jadłospis, możesz skorzystać z pomocy dietetyków klinicznych Respo. Dietoterapia to bowiem jedna z naszych specjalizacji.

Możemy wesprzeć Cię także po ciąży, układając dietę prostą z posiłkami szybkimi do przygotowania. Sprawdź naszą ofertę i dołącz do osób, które mają za sobą spektakularne metamorfozy.

Piśmiennictwo: