Czy łosoś jest zdrowy i warto go jeść?
Co znajdziesz w artykule:
Masz wrażenie, że w dyskusjach o łososiu ścierają się dwie skrajne opinie? A Ty nie wiesz, jak się w tym odnaleźć? Jedna strona podkreśla wiele korzyści zdrowotnych płynących z jedzenia ryb. Łosoś (i inne tłuste ryby), są źródłem deficytowych w naszej diecie kwasów omega 3 – EPA i DHA, które musimy dostarczać naszemu organizmowi z dietą. Dodatkowo obfitują w bardzo dobrej jakości białko oraz mikroelementy takie jak jod, żelazo czy miedź [6].
Z drugiej jednak strony to właśnie ryby budzą niepokój ze względu na możliwość skażenia metalami ciężkimi, PCB – bifenylami, czyli związkami na bazie chloru wykorzystywanymi w przemyśle lub DDT – pestycydami pochodzenia rolniczego, które zanieczyszczają morza. A to przekłada się na ich obecność w rybach. Dlatego warto odpowiedzieć na pytanie, czy warto jeść łososia? A jeśli tak, to w jakich ilościach przyniesie on wiele dobrego i nie wpłynie na stężenie toksyn w naszym organizmie.
Jakość żywieniowa łososi hodowlanych
Łososie hodowlane to obecnie około 80 procent łososi sprzedawanych w marketach (głównie łosoś norweski). Produkcja tej ryby znacząco wzrosła w ciągu ostatnich dwóch dekad, co oddziałuje na jakość środowiska, w którym żyją łososie. Jest ono mocno ograniczone, a dodatkowo hodowli towarzyszy stała dieta, nastawiona na osiągnięcie dużej masy ryby, a co za tym idzie — związana ze znacznym przyrostem tłuszczu.
Czy łosoś jest zdrowy? W przypadku łososi hodowlanych występuje bardzo duże ryzyko zanieczyszczenia niepożądanymi w jedzeniu składnikami takimi jak: dioksyny, PCB, pestycydy, antybiotyki, siarczan miedzi, kantaksantyna (barwnik związany z uszkodzeniami siatkówki, używany w celu przywrócenia naturalnego różowego koloru hodowlanym łososiom) [1,2].
Jakiego łososia kupować?
Łososie dziko żyjące są źródłem cennych składników diety jak: jod, witamina D, cynk i selen. Warto podkreślić, że łosoś jest bogatym źródłem właśnie tych składników, które są najbardziej deficytowe w naszym organizmie. Oprócz wymienionych wcześniej kwasów EPA i DHA zawierają witaminę D, która w odpowiedniej ilości wpływa na układ odpornościowy i redukuje ryzyko infekcji, a jod, cynk i selen wpływają na działanie układu hormonalnego, w tym pracę tarczycy. Poza tym łosoś jest świetnym elementem diety w insulinooporności, obniża poziom cholesterolu i zawiera aż 20% białka. Jakiego łososia kupować? Najlepiej dzikożyjącego lub ekologicznego. Niestety bardzo często trudno mieć 100-procentową pewność, z jakiego źródła pochodzą ryby dostępne w sklepach i na targowiskach, dlatego warto kupować u zaufanych sprzedawców, najlepiej w wyspecjalizowanych sklepach rybnych. Więcej o tym, jakie ryby wybierać piszemy w tym artykule.
Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!
Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.
Sprawdź pakiety z dietą
Jak przygotować łososia?
Na surowo, pieczony, smażony, na parze… Sposobów na przyrządzenie łososia jest wiele, bo to jedna z najbardziej popularnych w kuchniach i na stołach na całym świecie ryb. Jak przygotować łososia? Najlepiej zrezygnować ze smażenia i wybrać pieczenie albo gotowanie na parze. Jak przygotować łososia? Super patent to wykorzystanie przypraw pełnych naturalnych przeciwutleniaczy, takich jak: bazylia, oregano, majeranek czy estragon. Kobiety w ciąży nie powinny spożywać ryb surowych [5].
Łosoś na diecie i jako element zbilansowanego żywienia
Łosoś to ryba, której udział w diecie jest nieoceniony. Jego mięso stanowi doskonałe źródło pełnowartościowego białka i nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega – 3. Poza tym jest również źródłem między innymi cynku i selenu. Taki skład nie tylko wspomaga pracę układu pokarmowego, serca i tarczycy, ale pełni również kluczowe źródło składników o potencjale antyoksydacyjnym.
Podsumowując — czy łosoś jest zdrowy? Czy warto włączyć go do diety? Na pewno tak! Oczywiście dla wszystkich ważne będzie, żeby pochodził z dobrego źródła. A dla osób na diecie odchudzającej dodatkowo — aby znalazł się w posiłkach w odpowiedniej ilości.
Jak często jeść łososia? Eksperci zalecają, aby jeść 2 porcje ryb w tygodniu, w tym jeden raz rybę tłustą, czyli właśnie na przykład łososia. W tak małych ilościach jego spożycie nie wpływa na zwiększenie stężenia metali ciężkich w naszym organizmie, a niesie ze sobą wiele korzyści zdrowotnych. Szukasz zamienników łososia? Warto postawić na różnorodność — zjedz od czasu do czasu makrel, sardynki lub śledzie. Pamiętaj, że łosoś na diecie odchudzającej jest również dozwolony i wcale nie musisz wybierać tylko i wyłącznie chudych ryb.
Jeśli ciągle nie masz pewności, jakie ryby wybierać albo brakuje Ci pomysłów na przyrządzanie łososia, skonsultuj się ze specjalistami. W Centrum Respo wiemy, jak dogodzić nawet najbardziej wybrednym podniebieniom i osiągać cele! Nie lubisz ryb i wiesz, że się do nich nie przekonasz? Nie ma sprawy, jesteśmy po to, aby w takim przypadku doradzić Ci mądrą suplementację.
Piśmiennictwo:
- Schwarz M., Appel K.: Carcinogenic risks of dioxin: mechanistic considerations, Regul Toxicol Pharmacol, 2005, 43(1), 19-34.
- Cole P., Trichopoulos D., Pastides H. i wsp: Dioxin and cancer: a critical review, Regul Toxicol Pharmacol, 2003, 38(3), 378-388.
- Golden R., Doull J., Waddell W. i wsp: Potential human cancer risks from exposure to PCB-s: a tale of two evaluations, Crit Rev Toxicol, 2003, 33(5), 543-580.
- European Food Safety Authority: No consumer health risk from bisphenol A exposure, 2015
- U.S. Food and Drug Administration: Fish: What pregnant women and parents should know, 2014.
- Ciborowska H. Ciborowski A: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Warszawa, PZWL, 2021.