Dieta kapuściana. Zasady i efekty

Kluczowe wnioski

• Podstawą diety kapuścianej jest zupa przygotowana bez ziemniaków. Tę dietę stosuje się przez tydzień, a jej dzienna kaloryczność to około 1000 kcal, czyli znacznie poniżej zapotrzebowania większości osób.
• Dieta kapuściana ma wiele negatywnych skutków ubocznych, takich jak wzdęcia i bóle brzucha, niedobór składników odżywczych, a także efekt jo-jo po zakończeniu diety.

Dieta kapuściana – skąd jej nazwa?

W świecie diet łatwo się pogubić. Wystarczy zajrzeć na internetowe fora a poznamy kilkadziesiąt (a nawet kilkaset) różnych żywieniowych planów, każdy o innej, czasem bardziej, czasem mniej chwytliwej nazwie.

I choć w świecie zdrowego odżywiania wyróżniamy naprawdę zdrowe modele żywienia (wystarczy wymienić dietę śródziemnomorską, czy DASH), to Internet pełen jest informacji o dietach, w przypadku których sama nazwa sprawia, że zapala nam się czerwona lampka.

Mowa tu, chociażby o dietach „produktowych”, takich jak dieta jogurtowa, dieta grejpfrutowa, czy najbardziej znana w tej grupie: dieta kapuściana. 

Czym jest słynna dieta kapuściana?

Ma ona kilka nazw: w naszym kraju znamy ją pod nazwą „dieta prezydencka”, a wszystko dlatego, że stosować miał ją sam (były) prezydent Aleksander Kwaśniewski.

Z kolei w języku angielskim dieta ta znana jest powszechnie jako „cabbage soup diet” (dosłownie przetłumaczymy to jako „zupa kapuściana dieta”) i jest to nazwa dużo dokładniejsza, aniżeli zwykła nazwa.

W końcu ten popularny plan żywienia opiera się właśnie o zupę z kapusty, a nie np. o kapustę surową, ale o tym więcej dowiesz się za chwilę.

Na rynku anglojęzycznym dieta kapuściana ma jeszcze kilka innych nazw, a najpopularniejsze z nich to:

• dieta stewardessy T.W.A. (czyli stewardessy amerykańskich linii lotniczych Trans World Airlines),
• dieta Dolly Parton (choć sama zainteresowana ponoć nigdy tej diety nie stosowała).

Tak naprawdę nie do końca wiemy skąd wzięła się ta dieta, ale wydaje się, że w takiej lub innej formie istnieje w społecznej świadomości już od lat 50. XX wieku [1].

Zasady diety kapuścianej

Po pierwsze, dieta kapuściana trwa tylko 7 dni i są ku temu ważne powody, bo jej dłuższe stosowanie mogłoby spowodować niedobory żywieniowe.

Po drugie, główną bohaterką tej diety jest właśnie słynna zupa z kapusty, w której składzie, poza kapustą, znajdziemy jeszcze kilka innych warzyw. 

Każdy dzień diety kapuścianej ma swoje charakterystyczne cechy. Jednego dnia możesz np. dodać do jadłospisu mięso, a innego zjeść mleko.

Oczywiście jest to tylko fantazja twórców diety. Nie ma żadnych naukowych podstaw, które uzasadniałyby fakt, że akurat czwartego dnia możesz zjeść banana, a dnia siódmego ryż.

Co istotne, dieta kapuściana to dieta naprawdę niskokaloryczna, bo dziennie dostarcza ok. 1000 kcal.

To oznacza, że faktycznie tygodniowo potrafi wygenerować niezły deficyt kaloryczny, a jej zwolennicy twierdzą, że tydzień diety kapuścianej pozwala na zrzucenie nawet 4-5 kg. Ale o tym, dlaczego nie jest to takie piękne, jakie się wydaje, przeczytasz więcej za chwilę [1,2].

Zanim przejdziemy dalej, pamiętaj: dobra dieta odchudzająca to taka, która nie ma zbyt dużego deficytu energetycznego (a z pewnością nie taka, w której jesz mniej, niż wynosi Twoja podstawowa przemiana materii).

Dieta kapuściana – przepis na zupę

Zanim opowiemy sobie o wadach diety kapuścianej, warto poznać główną bohaterkę tego planu żywieniowego: czyli zupę kapuścianą.

Gdy do Internetu wpiszesz hasło „dieta kapuściana przepis”, prawdopodobnie znajdziesz kilka różnych propozycji wykonania zupy.

Zwykle różnią sie one tylko detalami, a sedno sprawy pozostaje takie samo: zupa z dużą ilością kapusty, a także innymi warzywami, m.in. marchewką, cebulą czy selerem. A konkretnie?

Przykładowy przepis na zupę kapuścianą w tej diecie [3]:

• 8 szklanek bulionu warzywnego
• 1 cebula
• 3 ząbki czosnku
• 4 szklanki posiekanej kapusty
• 3 marchewki
• 3 łodyżki selera naciowego
• 800 g pokrojonych w kostkę pomidorów z puszki
• ½ łyżeczki soli
• ½ łyżeczki pieprzu
• ½ łyżeczki oregano
• ½ łyżeczki bazylii

Według innych źródeł do takiej zupy możesz dodać jeszcze paprykę zieloną, szpinak, cukinię albo grzyby (np. pieczarki, boczniaki). Nie powinno się za to dodawać ziemniaków.

Wykonanie zupy kapuścianej [3]:

1. Warzywa pokrój, czosnek przeciśnij przez praskę. Zalej bulionem i dodaj przyprawy.
2. Doprowadź do wrzenia i gotuj przez 20 minut. 

Ile zupy potrzeba na 7 dni?

Zakładając, że dziennie jesz 3-4 porcje zupy kapuścianej, zupa z takiego przepisu wystarczy na 2 dni.

Jadłospis na diecie kapuścianej

Co można jeść na diecie kapuścianej, a czego jeść nie wolno? Cóż, wszystko zależy… od konkretnego dnia diety. 

Produkty dozwolone w jadłospisie na diecie kapuścianej [1,2]:

• zupa kapuściana (koniecznie bez ziemniaków),
• świeże i surowe warzywa niskoskrobiowe,
• owoce (przy czym banany są dozwolone tylko jednego dnia diety),
• brązowy ryż (tylko ostatniego dnia),
• wołowina/kurczak/ryby – tylko w wybrane dni,
• sok owocowy (tylko ostatniego dnia),
• mleko o obniżonej zawartości tłuszczu (tylko jednego dnia),
• woda i inne bezkaloryczne napoje (herbata i kawa bez cukru).

Pozostałe produkty są w tej diecie niedozwolone.

Jak widzisz, w zasadach takiej diety łatwo można się pogubić, dlatego poniżej znajdziesz reguły diety kapuścianej dzień po dniu.

Dieta kapuściana jadłospis na cały tydzień [1,2]:

⏩ Dzień 1

Zupa kapuściana w nieograniczonej ilości + ulubione świeże owoce (ale nie banany).

⏩ Dzień 2

Zupa kapuściana + surowe albo gotowane warzywa niskoskrobiowe – najlepiej warzywa liściaste, takie jak szpinak, sałata, rukola, jarmuż itp., chociaż można też jeść inne warzywa niskoskrobiowe np. cukinię, fasolkę szparagową.

Ale należy za to unikać kukurydzy, groszku i nasion fasoli (np. fasoli białej, czerwonej). Według niektórych źródeł, w tym dniu możesz zjeść jednego pieczonego ziemniaka z odrobiną masła lub oleju.

⏩ Dzień 3

Zupa kapuściana + warzywa niskoskrobiowe + owoce (banany i ziemniaki są w tym dniu zakazane).

⏩ Dzień 4

Zupa kapuściana + banany (maksymalnie 8 sztuk) + mleko o obniżonej zawartości tłuszczu (w nieograniczonej ilości).

⏩ Dzień 5

Zupa kapuściana + 260-560 g wołowiny (można ją zamienić na kurczaka albo rybę) + maksymalnie 6 świeżych pomidorów + co najmniej 6-8 szklanek wody.

⏩ Dzień 6

Zupa kapuściana + warzywa niskoskrobiowe + tyle, ile chcesz wołowiny/ryby albo kurczaka.

⏩ Dzień 7

Zupa kapuściana + ryż brązowy + warzywa niskoskrobiowe + sok owocowy.

Efekty na diecie kapuścianej

Czy stosowanie „diety prezydenckiej” przynosi efekty?

Owszem – taka dieta daje pewne efekty, a to po prostu dlatego, że zawiera mało kalorii. Dużo mniej niż wynosi zapotrzebowanie przeciętnej osoby dorosłej.

Tak naprawdę stosowanie diety kapuścianej wiąże się zwykle z deficytem rzędu 1000-2000 kcal dziennie, a więc 7000-14 000 kcal tygodniowo.

Chudnięcie nie jest więc efektem związanym z jedzeniem akurat kapusty czy odpowiednim przestrzeganiem kolejnych dni diety. To, że jednego dnia możemy zjeść banany, a innego kurczaka jest całkowicie arbitralne i nie ma żadnego decydującego znaczenia dla efektów tej diety.

Wpisując w Internecie hasło „dieta kapuściana efekty po tygodniu” często dowiemy się, że osoby, które ją stosowały, schudły 4-5 kg po zalecanych 7 dniach.

Jest jednak pewien problem: redukcja 1 kg tkanki tłuszczowej wymaga łącznego deficytu 7000 kcal.

Załóżmy więc, że Twoje podstawowe zapotrzebowanie wynosi 2500 kcal, a na diecie kapuścianej jesz 1000 kcal dziennie. To oznacza, że w ciągu dnia generujesz 1500 kcal deficytu, a w ciągu tygodnia – 10 500 kcal.

Fizycznie w tym czasie jesteś więc w stanie „spalić” maksymalnie 1,5 kg tkanki tłuszczowej. A to oznacza, że pozostałe 2-3 kg mniej na wadze to efekt utraty wody i tkanki mięśniowej, a nie tłuszczu.

Dodatkowym problemem jest efekt jojo – który następuje właściwie natychmiast po powrocie do standardowego sposobu odżywiania.

Skutki uboczne

Dieta kapuściana to niedoborowy plan żywieniowy, który niesie ze sobą ryzyko efektów ubocznych.

Oczywiście ryzyko to jest w pewnym stopniu ograniczone, ponieważ dietę stosujemy tylko 7 dni. Wciąż jednak warto zdawać sobie z niego sprawę.

Dieta kapuściana i jej efekty uboczne [2]:

• wzdęcia, ból brzucha – kapusta to produkt wzdymający, jej duże ilości mogą więc prowadzić do nieprzyjemnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych,
• problemy z pęcherzykiem żółciowym – taka dieta ekstremalnie niskotłuszczowa może zwiększać ryzyko kamicy żółciowej,
• nadmiar potasu w organizmie – dieta, w której jemy właściwie same warzywa i owoce, może prowadzić do podwyższenia poziomu potasu we krwi, co w ekstremalnych przypadkach będzie związane z zaburzeniami rytmu serca,
• niedobór składników odżywczych oraz związane z tym konsekwencje, m.in. osłabienie, ból głowy, utrata tkanki mięśniowej, obniżenie odporności.

Dieta kapuściana i opinie dietetyków

Co dietetycy myślą o diecie kapuścianej?

Opinie ekspertów racze nie zachęcają nas do jej późniejszego zastosowania. I nic dziwnego, bo jest to dieta niedoborowa, dostarczająca mniej kalorii niż wynosi podstawowa przemiana materii (czyli mniej niż organizm potrzebuje, by w ogóle dobrze funkcjonować).

Dodatkowo z praktycznego punktu widzenia jest monotonna i trudna w utrzymaniu.

Taka dieta dodatkowo nie uczy prawidłowych zachowań żywieniowych i nie pomaga w zmianie nawyków, a jej efekty są związane głównie z utratą wody i mięśni. No i dodatkowo – właściwie pewnikiem jest tu efekt jojo, który dopada nas po takiej „kuracji”. 

Czy dieta kapuściana ma jakieś zalety? Tak – ale nieliczne. A poniżej znajdziesz krótkie podsumowanie jej wad i zalet.

✅ Zalety diety kapuścianej

Główne zalety diety kapuścianej to:

• dobre źródło błonnika,
• dużo witaminy C, beta-karotenu, folianów, przeciwutleniaczy,
• brak dodanych cukrów, minimalna zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych,
• dużo warzyw i owoców,
• brak żywności wysokoprzetworzonej.

❌ Wady diety kapuścianej

Główne wady tej diety, których nie można ignorować to m.in.:

• niedobory wielu składników odżywczych w tym białka, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin z grupy B, żelaza, wapnia, magnezu,
• bardzo niska kaloryczność, poniżej podstawowej przemiany materii,
• monotonia i brak przyjemności ze stosowania,
• utrata wody i tkanki mięśniowej,
• ryzyko efektów ubocznych,
• brak kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych,
• po zakończeniu – właściwie zawsze efekt jojo.

Podsumowanie

Innymi słowy: dieta kapuściana to nie jest dobry sposób na odchudzanie.

Dużo lepsze i trwalsze efekty osiągniesz, stosując racjonalną dietę ze stosunkowo niewielkim deficytem energetycznym.

Taki plan żywieniowy będzie bowiem bezpieczny, skuteczny, a do tego przyjemny i na całe życie: bo nauczy Cię zdrowych nawyków.

Nie wierzysz? Poznaj metamorfozy Centrum Respo, którzy schudli jedząc to, co lubią. Bez wyrzeczeń i ryzyka poważnych skutków ubocznych.

Piśmiennictwo: