Dieta Dąbrowskiej – fakty i mity o popularnym poście owocowo-warzywnym

Kluczowe wnioski

• Dieta Dąbrowskiej jest postem, bazującym na spożywaniu przez określony czas produktów roślinnych.
• Dieta dr Ewy Dąbrowskiej to 2 etapy. Pierwszy stanowi głodówka, a drugi wychodzenie z diety polegające na stopniowym poszerzaniu jadłospisu, zgodnie z zaleceniami autorki.
• Post Dąbrowskiej zakłada spożywanie około 800 kcal na dzień, czyli znacznie poniżej dziennego zapotrzebowania.
• Możliwe efekty uboczne takiej diety to m.in. osłabienie i nudności. Według badań, możliwe jest także rozregulowanie cyklu miesięcznego oraz spowolnienie pasażu jelitowego (sprawdź inne, potencjalne skutki takiego postu).

Dieta Dąbrowskiej czy post?

Dieta Dąbrowskiej w zasadzie nie jest dietą, a rodzajem postu, który ma wywołać dane efekty zdrowotne.

Ten rodzaj postu skierowany jest do osób otyłych lub mających problemy ze zdrowiem. Jego działanie ma opierać się na przywróceniu organizmowi jego samoleczniczych zdolności.

Odbywa się to za pomocą oczyszczania organizmu z toksyn czy tzw. złogów, które odkładają się w nim wskutek stosowania przetworzonej diety. 

Kim jest dr Ewa Dąbrowska?

Ewa Dąbrowska jest lekarką i od lat zajmuje się leczeniem chorób wewnętrznych. Jednak to nie z powodu wykształcenia o dr Dąbrowskiej w ostatnich latach zrobiło się bardzo głośno.

Dr Ewa Dąbrowska zasłynęła stworzeniem niezwykle popularnej, restrykcyjnej diety warzywno-owocowej, potocznie nazywanej po prostu dietą lub postem Dąbrowskiej [1].  

Dieta warzywno owocowa, czyli jaka?

Dieta warzywno-owocowa bazuje na spożywaniu produktów roślinnych. Jej zasady są jasno określone: podstawą postu Dąbrowskiej są uprawiane naturalnymi metodami niskoskrobiowe warzywa i niskocukrowe owoce.

Dieta warzywno-owocowa proponuje przepisy wyłącznie w wersji jarskiej – nie znajdziemy tam mięsa, ryb czy owoców morza [1,2]. 

Dieta owocowa i dieta warzywna to koncepcje dietetyczne, które od wielu lat powracają wśród osób szukających sposobu na schudnięcie czy powrót do zdrowia.

Przeanalizujmy, czym charakteryzuje się post warzywno-owocowy dr Ewy Dąbrowskiej.

Dieta dr Dąbrowskiej – jakie ma zasady?

Dieta Ewy Dąbrowskiej składa się z 2 etapów. Pierwszym z nich jest właśnie post warzywno-owocowy (tzw. lecznicza głodówka), który, zgodnie z założeniami dr Dąbrowskiej, ma na celu „oczyszczenie” organizmu z toksyn.

Drugi etap kuracji, określany mianem wychodzenia z diety, polega na stopniowym rozszerzaniu jadłospisu o kolejne grupy produktów.

Dr Dąbrowska uważa, że wskazaniem do wprowadzenia opracowanej przez nią kuracji są niemal wszystkie choroby. Co więcej — jej stosowanie ma przynieść korzyści także osobom zdrowym.

Post Ewy Dąbrowskiej ma doprowadzić do polepszenia jakości życia kuracjuszy, m.in. przez „oczyszczenie” organizmu z toksyn oraz poprawę odporności i jakości snu.

Restrykcyjna dieta Dąbrowskiej przyczynia się także do spektakularnie szybkiej utraty kilogramów.

Jednak autorka diety podkreśla, że zmniejszenie masy ciała nie jest głównym celem takiej kuracji, a jedynie pozytywnym efektem ubocznym stosowania leczniczego postu [1,2]. 

Pierwszy etap diety Dąbrowskiej

W pierwszym etapie postu dozwolone są wyłącznie wybrane warzywa i owoce (wymienione w tabeli poniżej). Dieta doktor Dąbrowskiej zakłada spożywanie warzyw i owoców przede wszystkim w formie surowej (np. surówki, soki), blanszowanej lub gotowanej (zupy, leczo warzywne). 

Co z napojami?

Na tym etapie dieta doktor Ewy Dąbrowskiej dopuszcza spożywanie wyłącznie wody, słabo parzonych herbat ziołowych lub owocowych, niesłodzonych kompotów, soków warzywno-owocowych i wywarów z warzyw.

Nurtuje Cię pytanie, co z piciem kawy na poście Dąbrowskiej?

Niestety dieta ta całkowicie wyklucza spożywanie kawy, mocnej herbaty, a także wszelkich używek, takich jak alkohol czy wyroby tytoniowe. 

Produkty dozwolone	Produkty niedozwolone
Warzywa niskoskrobiowe: Marchewka, seler, buraki, rzodkiew, pietruszka, chrzan, cebula, czosnek, kalarepa,Pomidory, papryka, kalafior, brokuł, dynia, ogórki (również kiszone),Kapusta biała, włoska, sałata, seler naciowy, por, zioła i kiełki warzyw. Niskocukrowe owoce: Jabłka, owoce jagodowe, cytryny, grapefruity. Napoje: Woda, słaba herbata ziołowa, soki warzywne i owocowo-warzywne	Niewymienione obok warzywa i owoce, Mięso, ryby, owoce morza, Produkty zbożowe, Produkty mleczne, Jaja, Orzechy, Rośliny strączkowe, Oleje roślinne, masło, Kawa, mocna herbata, Alkohol, Wyroby tytoniowe, Słodycze, słone przekąski.

Jak widzisz, dieta oczyszczająca Dąbrowskiej jest restrykcyjna i komponowanie posiłków z dozwolonych produktów jest nie lada wyzwaniem.

Kreatywność fanów diety jest jednak spora i w internecie jest całkiem sporo pomysłów na przepisy dr Dąbrowskiej zgodne z założeniami postu.

Dania podczas diety Dąbrowskiej są w formie rozmaitych soków, surówek, zup (bez dodatku tłuszczu czy śmietany) oraz gotowanych warzyw i owoców.

Autorka leczniczego postu zapewnia swoim podopiecznym także wygodne rozwiązanie w postaci gotowych planów żywieniowych (np. dieta Dąbrowskiej – jadłospis na 7 dni).

Poniżej znajdziesz modelowy jadłospis, zaproponowany przez dr Dąbrowską [3].

Dieta Dąbrowskiej – jadłospis na przykładowy dzień postu warzywno owocowego:

• Śniadanie:
  • Sok z pomidorów
  • Zakwas z buraków
  • Pierwsza surówka: tarta marchew, jabłko, cytryna
  • Druga surówka: kapusta kiszona ze szczypiorkiem
  • Gotowany brokuł z koperkiem
• Obiad:
  • Sok z jabłka i jarmużu
  • Pierwsza surówka: świeża kapusta, marchewka, koperek
  • Druga surówka: Pomidor z cebulą, ocet jabłkowy, bazylia
  • Zupa krem z kalafiora
  • Kompot z jabłek z przyprawami (goździki, cynamon)
• Kolacja:
  • Sok wielowarzywny
  • Pierwsza surówka: Seler naciowy, biała rzodkiew, kiełki brokuła
  • Druga surówka: Jabłko, truskawka
  • Gotowane leczo z cukinii, pomidorów, cebuli i papryki
  • ½ grejpfruta 

Jak długo stosuje się post? Tu dr Dąbrowska nie jest aż tak rygorystyczna.

Zależnie od potrzeb, post Ewy Dąbrowskiej można stosować np. raz w tygodniu czy przez tydzień w miesiącu, naprzemiennie uzupełniając go okresami diety pełnowartościowej.

Co ważne, dieta Dąbrowskiej w pierwszym jej etapie nie powinna być stosowana dłużej niż 6 tygodni.

Drugi etap diety Dąbrowskiej

Drugi etap postu, czyli żywienie pełnowartościowe przypomina dietę fleksitariańską. Doktor Dąbrowska zaleca stopniowe rozszerzanie diety.

W pierwszej kolejności do jadłospisu włączane są pozostałe warzywa i owoce, a następnie produkty zbożowe, nasiona i orzechy. Kolejno dieta rozszerzana jest o pozostałe produkty — nabiał, jaja, ryby i mięso.

Głównym źródłem białka w diecie Dąbrowskiej powinno być to pochodzenia roślinnego, czyli m.in. nasiona roślin strączkowych, orzechy czy napoje roślinne. Nie oznacza to całkowitej rezygnacji z białka zwierzęcego — można spożywać także jaja i produkty mleczne oraz dziko żyjące ryby i owoce morza.

Co z mięsem? Dieta dr Ewy Dąbrowskiej zakłada jego sporadyczne spożycie, najlepiej z ekologicznych, sprawdzonych źródeł.

Finalny etap diety Dąbrowskiej powinien zawierać naturalne, nieprzetworzone produkty – nie znajdziemy tutaj słodyczy, słonych przekąsek czy żywności typu instant lub fast food [4]. 

Post Dąbrowskiej a autofagia

Dr Dąbrowska podkreśla, że to nie spożywanie konkretnych produktów roślinnych odpowiedzialne jest za spektakularne efekty jej kuracji, ale samo ograniczenie dostarczania energii.

Post Dąbrowskiej zakłada spożycie ok. 800 kcal/dobę, co stanowi zaledwie 40% dziennego zapotrzebowania kalorycznego osoby dorosłej (przy założeniu diety na poziomie 2000 kcal, a przecież zapotrzebowanie energetyczne wielu osób jest jeszcze wyższe!).

Zdaniem dr Dąbrowskiej, za fenomen okresowej głodówki odpowiada autofagia (tzw. odżywianie wewnętrzne), polegająca na „zjadaniu” i przemianie naszych własnych komórek na energię. 

Co to jest autofagia?

To naturalny proces zachodzący w ludzkim organizmie, rodzaj „recyklingu”.

Pomaga pozbyć się wadliwie wytworzonych białek i komórek, chroni przed działaniem wolnych rodników tlenowych i dostarcza składników „z odzysku” do budowy prawidłowych komórek [5]. 

Cała teoria brzmi atrakcyjnie? Być może, jest jednak pewien problem…

Post dr Dąbrowskiej opiera się głównie na wynikach badań laureata nagrody Nobla, prof. Yoshinori Ohsumi, który swoje badania przeprowadzał na… drożdżach piekarskich. 

Dorobek badawczy noblisty rzeczywiście rzucił światło na większość mechanizmów samozniszczenia komórki, jednak wyniki te nie mogą być bezpośrednio przekładane na ludzi.

Dlaczego? Między innymi dlatego, że to, co zostało udowodnione dla organizmu złożonego z jednej komórki, nie może być automatycznie przełożone na organizmy złożone z… wielu bilionów komórek. Tak, właśnie z tylu komórek składają się ludzkie organizmy.

W  dalszym stopniu, zrozumienie procesu działania autofagii w ludzkim organizmie, a także umiejętność manipulowania tym mechanizmem w celach terapeutycznych, wymaga przeprowadzenia kolejnych badań [6,7]. 

Autorka diety przekonuje również, że poza zjawiskiem autofagii, post prowadzi do produkcji sirtuin, zwanych „białkami długowieczności”. Białka te mają zdolność ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym i wspomagają procesy naprawcze DNA.

W ten sposób przyczyniają się do wydłużenia życia komórki i spowolnienia procesów starzenia. Wytwarzanie sirtuin wspomagają zawarte w owocach i warzywach związki bioaktywne z grupy polifenoli — m.in. flawony, stylbeny czy antocyjanidyny [8].

Post doktor Dąbrowskiej, zgodnie z wizją autorki, ma doprowadzić do efektów, takich jak: regeneracja tkanek, cofanie się blizn, zmarszczek i zwyrodnień – niczym prawdziwe panaceum zapewniające wieczną młodość. 

Dieta Dąbrowskiej – efekty

Czego możemy spodziewać się po zastosowaniu owocowo-warzywnej kuracji? 

Dieta Dąbrowskiej zapewnia w większości przypadków spektakularne efekty – szybka utrata masy ciała, lepsze samopoczucie, wyrównanie poziomu  glukozy i lipidów we krwi. Brzmi fantastycznie, prawda?

Teoretycznie tak, ale warto jednak wstrzymać się z zachwytem, bo problemów z tym sposobem żywienia jest co najmniej kilka.

Post Dąbrowskiej efekty zawdzięcza oczywiście bardzo niskiej kaloryczności diety.

Autorka podkreśla, że nieprzekraczanie 800 kalorii jest bardzo ważne, bo powyżej tego pułapu może dość do „przerwania procesu odżywiania wewnętrznego, czyli samoleczenia”.

Problem w tym, że:

• 800 kalorii to ekstremalnie mała ilość, która nie uwzględnia  jednej z podstawowych zasad zdrowego żywienia, czyli dostosowania poziomu kaloryczności diety do naszego wieku, masy ciała, wzrostu i aktywności zarówno spontanicznej, jak i treningowej;
• taka ilość kalorii powoduje, że dieta jest niedoborowa: nie ma możliwości zapewnienia organizmowi wystarczającej ilości makro- i mikroelementów. 

Badania jednoznacznie pokazują, że w porównaniu do stopniowej utraty masy ciała, drastyczne ograniczenie kalorii prowadzi do większego spadku masy mięśniowej. A mniej mięśni oznacza obniżenie podstawowej przemiany materii.

Co więcej, dieta o umiarkowanym deficycie kalorycznym przekłada się na większe szanse powodzenia odchudzania długofalowo niż dieta restrykcyjna.

Oznacza to, że dieta Dąbrowskiej efekty uboczne pokaże dopiero w perspektywie długoterminowej.

Wychodzenie z diety Dąbrowskiej z dużym prawdopodobieństwem zakończy się efektem jo-jo, a szybko zgubione kilogramy wrócą do nas ze zdwojoną prędkością [9,10].

Na niekorzyść diety Dąbrowskiej działa także drastyczne ograniczenie liczby produktów dozwolonych w czasie postu.

Pod hasłem „dieta warzywno-owocowa jadłospis” nie znajdziemy rozwiązań pomocnych w planowaniu posiłków. To, czego możemy się spodziewać to mało urozmaicone i monotonne plany żywieniowe, które z czasem nudzą się nawet najwytrwalszym kuracjuszom dr Dąbrowskiej.

Dieta jest uboga przede wszystkim w białko i tłuszcze, a także w składniki mineralne i witaminy, szczególnie te rozpuszczalne w tłuszczach (witaminy A, D, E, K).

Wynika z tego, że dieta dr Dąbrowskiej efekty finalnie może mieć zupełnie sprzeczne z zamierzonymi.

Niedobory składników odżywczych przyczyniają się do obniżenia odporności, osłabienia i wypadania włosów, utraty elastyczności skóry i zwiększenia jej wrażliwość na szkodliwe działanie promieni słonecznych, co w konsekwencji przekłada się na jeszcze większe uwydatnienie procesów starzenia się skóry [11]. 

Zwolennicy diety Ewy Dąbrowskiej często podkreślają ogromną poprawę samopoczucia wiążąc to najczęściej z „oczyszczaniem organizmu z toksyn”.

To kolejny mit, z którym warto się rozprawić. Post dr Dąbrowskiej efekty związane z odczuwaniem pozytywnych emocji zawdzięcza zmianom, jakie zachodzą w strukturach mózgu podczas głodzenia.

Dochodzi wtedy do zwiększonej aktywności neuroprzekaźników i większej produkcji serotoniny, a w surowicy poszczących wzrasta stężenie β-endorfin [12]. 

A co z odtruwaniem organizmu, które jest tak istotnym elementem popularności diety dr Dąbrowskiej?

Odpowiadając najprościej – nic! Żadne z dotychczas przeprowadzonych badań nie wykazało, aby stosowanie leczniczych głodówek skutkowało oczyszczeniem organizmu z toksyn [13,14].

Nasz organizm doskonale jest w stanie sam pozbyć się zbędnych mu substancji – niezawodną rolę w procesach detoksykacji pełnią wątroba, nerki, skóra i płuca.

Oznacza to, że nagłaśniany przez dr Dąbrowską „detoks” organizmu jest dość sporym nadużyciem i nie ma żadnego poparcia w badaniach. 

Opinie na temat diety Dąbrowskiej

Opinie na temat diety dr Dąbrowskiej bywają dość skrajne.

Zdania na temat zasadności jej stosowania są mocno podzielone — ma ona zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Prostota przygotowywanych posiłków, szybko zauważalny ubytek kilogramów, brak wymagających ćwiczeń fizycznych kusi do pójścia drogą na skróty. 

Co jest istotne i niewątpliwie przemawia na niekorzyść kuracji dr Dąbrowskiej, jest fakt, że w środowisku medycznym — lekarzy oraz dietetyków — dieta dr Dąbrowskiej opinie ma zdecydowanie nieprzychylne.

Sprawdź diety, które zostały kompleksowo przebadane i są uznane przez naukowców, takie jak dieta śródziemnomorska i dieta MIND.

Powikłania po diecie Dąbrowskiej

Trudno znaleźć w diecie warzywno-owocowej korzyści, których nie przyniosłaby racjonalna, dobrze zbilansowana dieta.

Co więcej, post ten może powodować również negatywne skutki. Większość z nich została już wcześniej wspomniana — obniżenie odporności, wypadanie włosów, utrata masy mięśniowej czy spadek podstawowej przemiany materii, prowadzący do efektu jo-jo. 

Jednak to nie wszystko.

Dieta Dąbrowskiej efekty uboczne przynosi także w postaci osłabienia, zawrotów i bólów głowy, nudności, uczucia rozdrażnienia.

Post może prowadzić do omdleń i zaburzeń poznawczych. Dieta dr Dąbrowskiej efekty te tłumaczy mechanizmem tzw. „kryzysu ozdrowieńczego” – nasz organizm sam stawia diagnozę i rozpoczyna lecznicze „odtruwanie” [2,14].

Jednak za te skutki uboczne odpowiada po prostu spadek glukozy występujący podczas stosowania głodówki. 

Dieta Ewy Dąbrowskiej powikłania gwarantuje również w postaci zaburzeń hormonalnych – obniżenie poziomu testosteronu u mężczyzn oraz progesteronu i estradiolu u kobiet. W konsekwencji post Dąbrowskiej może doprowadzić do rozregulowania cyklu miesiączkowego i problemów z płodnością [15-17].

Ponadto bardzo restrykcyjne diety nie są obojętne na funkcjonowanie układu kostnego – niedobór składników odżywczych prowadzi do zmniejszenia gęstości kości, a tym samym przekłada się na zwiększone ryzyko złamań i zmian osteoporotycznych [18,19]. 

Post dr Dąbrowskiej efekty niepożądane wywołuje także w obrębie przewodu pokarmowego, prowadząc m.in. do zaburzeń trawienia i wchłaniania substancji odżywczych oraz do spowolnienia tempa pasażu jelitowego, czego konsekwencją są uporczywe zaparcia [14,20].

Dodatkowo długotrwałe poszczenie zwiększa ryzyko wystąpienia kamicy żółciowej (brak pokarmu sprawia, że żółć „zalega” w pęcherzyku żółciowym), a także przyczynia się do osłabienia pracy nerek i zmniejszenia filtracji kłębuszkowej, czego efektem mogą być obrzęki [21].

Uwierz nam, że da się schudnąć, poprawić samopoczucie i stan zdrowia bez drastycznych głodówek. Tysiące podopiecznych Centrum Respo sprawdziło naszą metodę i… wyglądają i czują się rewelacyjnie.

Podsumowanie

Dieta Dąbrowskiej zdecydowanie nie jest panaceum na wszelkie choroby. Wręcz przeciwnie — jej stosowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku. 

Jaka jest w takim razie alternatywa, kiedy chcemy pozbyć się nadmiernych kilogramów? Odpowiedź jest jedna – racjonalna, indywidualnie dopasowana dieta o niewielkim deficycie kalorycznym, zapewniająca spadek masy ciała bez późniejszego ryzyka efektu jo-jo. 

Nie wiesz, ile kalorii jeść w ciągu dnia, aby zdrowo schudnąć?

⏩ Sprawdź nasz licznik kalorii!

Piśmiennictwo: