Ranking mleka modyfikowanego 2024. 🥇 Jakie wybrać?

Kluczowe wnioski

• W przypadku preparatów przeznaczonych do żywienia początkowego (1) oraz dalszego (2), ich składy są uregulowane prawnie. Mimo tego mogą pojawiać się w nich składniki o potencjalnie negatywnym działaniu.
• Jakie mleko modyfikowane wybrać? Powinno ono smakować oraz służyć dziecku. Warto sprawdzić też, czy produkt zawiera dodatek korzystnych substancji, takich jak oligosacharydy pokarmu kobiecego (HMO) oraz prebiotyki i probiotyki.

Czym jest mleko modyfikowane?

Zanim przejdziemy do tego, jakie mleko modyfikowane wybrać, odpowiemy na pytanie, czym ono jest.

Mleko modyfikowane jest środkiem specjalnego przeznaczenia żywieniowego, który zastępuje mleko kobiece.

Preparaty te wykorzystuje się w sytuacjach, w których maluch z różnych względów nie jest karmiony mlekiem matki.

Pamiętaj, że mleko modyfikowane nie jest tym samym, co mleko kobiece, czyli najlepszy możliwy pokarm dla dziecka.

Produkty zastępujące mleko matki powinny mieć skład jak najbardziej zbliżony do tego naturalnego.

Całkowite odtworzenie składu jest jednak niemożliwe, ponieważ nie jest on stały.

Co więcej, mleko matki zawiera żywe komórki np. enzymy, hormony, bakterie charakterystyczne dla mikrobioty jelitowej matki, oraz czynniki immunologiczne pochodzące z jej organizmu [1].

Mleko modyfikowane a karmienie piersią

Karmienie piersią zawsze powinno być pierwszym wyborem i jeżeli nie ma potrzeby korzystania z mleka modyfikowanego – po prostu go nie używaj.

Chociaż mleko modyfikowane wydaje się wygodnym rozwiązaniem, szczególnie poza domem, to daleko mu do naturalnego pokarmu matki.

Według badań karmienie piersią niesie szereg korzyści zarówno dla dziecka, jak i dla mamy. W przypadku maluchów składniki mleka przyczyniają się m.in. do rozwoju odporności i ochrony przed patogenami, oraz zmniejsza ryzyko większości chorób metabolicznych (np. cukrzycy typu II) [2].

Natomiast kobiety karmiące piersią mają niższe ryzyko rozwoju raka piersi i raka jajnika [3,4].

To tylko wybrane zalety, ponieważ jest ich dużo, dużo więcej…

Dlatego z mleka modyfikowanego powinniśmy korzystać jedynie w uzasadnionych przypadkach. Niestety, w krajach o niskich i średnich dochodach tylko 37% dzieci poniżej 6 miesiąca życia jest karmionych wyłącznie piersią [4].

A jak sytuacja wygląda w krajach rozwiniętych? Gorzej, bo odsetek ten jest jeszcze niższy… 🫤

To wciąż zbyt mało, żeby przekonać Cię do karmienia piersią?

W takim razie mam dla Ciebie ciekawostkę!

Zwiększenie częstotliwości karmienia piersią w skali globalnej mogłoby zapobiec 823 000 zgonów rocznie u dzieci poniżej 5 roku życia i 20 000 zgonów rocznie z powodu raka piersi [5].

Jeśli karmienie piersią jest wyzwaniem, to najlepiej w pierwszej kolejności zgłosić się po pomoc do doradczyni lub konsultantki laktacyjnej. To właśnie taki specjalista może pomóc najskuteczniej i zwykle jedno, dwa spotkania wystarczą.

Rozumiem jednak, że w niektórych sytuacjach karmienie piersią po prostu nie jest możliwe, wsparcie ze strony opieki medycznej i rodziny jest niewystarczające lub decydujesz świadomie o tym, że nie chcesz karmić piersią.

Kiedy więc dziecko powinno pić mleko modyfikowane?

Sprawdź! 👇

Kiedy mleko modyfikowane jest potrzebne?

Kiedy przejść na mleko modyfikowane?

Jedną z najczęstszych przyczyn stosowania preparatów mlekozastępczych są problemy z laktacją, przez które kobieta nie produkuje wystarczającej ilości pokarmu lub ma wrażenie, że z jakiegoś powodu nie produkuje go wystarczająco dużo.

Innymi częstymi wyzwaniami związanymi z karmieniem są m.in. ból brodawek i trudności w przystawianiu dziecka do piersi.

Czy w takich sytuacjach trzeba rezygnować z karmienia piersią? Zdecydowanie nie!

W przypadku występowania jakichkolwiek problemów warto udać się do doradcy laktacyjnego. Taka osoba to zazwyczaj lekarz, położna, pielęgniarka, która ukończyła specjalne szkolenia i ma wiedzę, dzięki której może Ci pomóc.

Istnieje również kilka sytuacji związanych ze stanem zdrowia dziecka lub matki, które sprawiają, że karmienie piersią jest przeciwwskazane. Poszczególne rodzaje przeciwwskazań omówiłam poniżej [1].

Przeciwwskazania bezwzględne do karmienia piersią lub mlekiem kobiecym ze strony dziecka:

• klasyczna galaktozemia,
• wrodzony niedobór laktazy.

Te choroby występują niezwykle rzadko i są rozpoznawane niemal natychmiast po narodzinach dziecka. 

Przeciwwskazania względne do karmienia piersią ze strony dziecka:

• ciężki stan dziecka,
• rozszczep podniebienia utrudniający ssanie,
• silne osłabienie (które utrudnia pobieranie mleka z piersi),
• wady serca, w przypadku których wysiłek związany ze ssaniem jest zbyt dużym obciążeniem.

W przypadku wymienionych wyżej sytuacji, według standardów opieki neonatologicznej, dziecko i tak powinno otrzymywać mleko kobiece (matki lub z banku mleka). Skład mleka jest dla takiego dziecka odpowiedni, ale pobieranie mleka bezpośrednio z piersi jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.

Częściowe ograniczenia ze strony dziecka występują w przypadku:

• fenyloketonuria,
• acydurie organiczne,
• choroba syropu klonowego,

Przeciwwskazania ze strony matki:

• alkoholizm,
• narkomania,
• zakażenie wirusem HIV,
• czynna (nieleczona) gruźlica,
• zakażenie wirusem HTLV-1 lub HTLV-2,
• konieczność zastosowania leków przeciwwskazanych podczas laktacji.

Zwróć uwagę na to, że w przypadku przeciwwskazań względnych oraz częściowych ograniczeń nie należy w 100% rezygnować z karmienia.

Wręcz przeciwnie, zaleca się m.in. podawanie odciągniętego mleka kobiecego przy pomocy butelki lb innych naczyń (np. kubeczka, łyżeczki).

Dlatego wszystkie szczegóły dotyczące karmienia warto ustalić ze specjalistą – doradcą lub konsultantem laktacyjnym.

Jakie oznaczenia ma mleko modyfikowane?

Podstawowym rodzajem oznaczeń, które możesz zobaczyć na mleku modyfikowanym, są cyfry.

Określają one, dla jakiej grupy wiekowej przeznaczona jest dana mieszanka.

Z tego względu wyróżniamy:

• Preparaty do początkowego żywienia niemowląt, dla dzieci w wieku 0-6 miesięcy, które oznaczone są cyfrą „1”.
• Preparaty do dalszego żywienia niemowląt,dla dzieci w wieku 6-12 miesięcy,  które oznaczone są cyfrą „2”.
• Preparaty dla dzieci, które ukończyły 1 rok życia, oznaczone są cyfrą „3”.
• Preparaty dla dzieci, które ukończyły 2 rok życia, oznaczone są cyfrą „4”.

Dodatkowo na mlekach mogą pojawić się oznaczenia, które informują, że mleko odpowiada specjalnym potrzebom żywieniowym dziecka.

Tutaj pojawiają się oznaczenia:

• HA – mleko hipoalergiczne, przeznaczone dla dzieci z alergiami. Takie mleko zawiera hydrolizowane białka, które zmniejszają ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej.
• AR – mleko przeciw ulewaniu, które zawiera zagęszczacze, takie jak skrobia czy mączka chleba świętojańskiego. Może być stosowane, aby zapobiegać ulewaniu i refluksowi.

Są to symbole, z którymi spotkasz się najczęściej. Lista jest jednak szersza, ponieważ część oznaczeń zależy od producenta.

Na opakowaniu mogą pojawić się również sformułowania np. „comfort”, „sensitive” czy „organic”.

Za każdym razem warto dokładnie sprawdzić, o czym informuje oznaczenie, bo czasem to po prostu dodatkowe znakowanie, którym producent chce przekonać rodziców do swojego produktu, ale w praktyce nie ma ono dużego znaczenia.

Składniki, których warto unikać

W przypadku preparatów do żywienia początkowego (1) oraz do żywienia dalszego (2) ich skład uregulowany jest prawnie. Oznacza to, że między poszczególnymi mieszankami nie ma większych różnic.

Wytyczne dotyczące składu mleka modyfikowanego zostały określone w rozporządzeniu delegowanym komisji UE 2016/127 z dnia 25 września 2015 [6].

Mimo to w mieszankach mogą pojawić się składniki, które potencjalnie wykazują negatywne działanie.

Nie możemy powiedzieć, że te składniki działają szkodliwe, ponieważ brakuje jednoznacznych dowodów świadczących o ich niekorzystnym wpływie na organizm.

Co więcej, ich zawartość w mleku modyfikowanym jest ściśle monitorowana. Warto jednak o nich wspomnieć.

1. Maltodekstryna

Maltodekstryna jest często stosowana jako wypełniacz lub zagęszczacz w mlekach modyfikowanych. Choć ogólnie uważa się ją za bezpieczną, to istnieją pewne powody, dla których można rozważyć unikanie jej.

Po pierwsze, maltodekstryna może niekorzystnie wpływać na mikrobiom jelitowy. Ma to znaczenie dla zdrowia immunologicznego i metabolicznego niemowląt [7].

Po drugie, istnieją raporty o rzadkich przypadkach alergii lub nietolerancji, zwłaszcza u dzieci z wrażliwym układem pokarmowym [8].

2. Olej palmowy

Chociaż olej palmowy jest często stosowany jako źródło tłuszczu w mleku modyfikowanym, niektóre badania sugerują, że może negatywnie wpływać na wchłanianie wapnia i mineralizację kości [9].

Co więcej, dodatek oleju palmowego może przyczyniać się do powstawania twardych stolców, co może prowadzić do powstawania zaparć u dzieci [10].

3. Syrop glukozowy

Syrop glukozowy mogą przyczyniać się do zwiększonego ryzyka otyłości i związanych z nią problemów zdrowotnych u dzieci [11].

W jaki sposób wybrać mleko modyfikowane?

Pamiętaj, że w każdym przypadku najbezpieczniej ustalić z lekarzem, jakie mleko modyfikowane wybrać. 🤝

Jeśli Twoje dziecko cierpi na alergie pokarmowe lub nietolerancje, to musisz uwzględnić to podczas wybierania mieszanki modyfikowanej. W tym przypadku również najlepiej będzie skonsultować to ze specjalistą.

Jednak pamiętaj, że istnieją mleka modyfikowane przeznaczone dla dzieci z alergiami.

Najlepiej wybrać mleko, które będzie Twojemu dziecku smakowało i służyło. Żeby dokonać najlepszego wyboru, możesz kupić pojedyncze porcje i przetestować, która mieszanka sprawdza się najlepiej.

W drugiej kolejności możesz zwrócić uwagę na dodatek korzystnych substancji, których producenci nie muszą (ale mogą) dodawać ze względu na prawo. Ich obecność może jednak pozytywnie wpływać na zdrowie.

O jakie składniki chodzi? 👇

1. Oligosacharydy pokarmu kobiecego (HMO)

Ta dosyć skomplikowana nazwa określa grupę cukrów, które występują wyłącznie w mleku ludzkim i nie są trawione przez organizm.

Wzbogacanie mleka modyfikowanego w HMO daje kilka korzyści, które związane są głównie ze zdrowiem jelit i pracą układu odpornościowego. 

HMO służą jako prebiotyki i wspierają korzystne bakterie jelitowe, które potrafią wspomagać zdrowie układu pokarmowego i potencjalnie zmniejszają ryzyko wystąpienia infekcji żołądkowo-jelitowych [12].

Co więcej, HMO mogą modulować odpowiedź immunologiczną, dzięki czemu chronią przed patogenami i przyczyniają się do rozwoju silnego układu odpornościowego u niemowląt [13].

Dotychczas w mleku ludzkim zidentyfikowano ponad 200 HMO. Mimo to w mleku modyfikowanym pojawia się tylko kilka z nich. Z tego względu mleko matki niezmiennie pozostaje najlepszym wyborem [14].

2. Prebiotyki i probiotyki

Probiotyki, które są żywymi pożytecznymi bakteriami, przyczyniają się do poprawnego rozwoju mikrobioty jelitowej. Prowadzi to do lepszego trawienia i potencjalnie zmniejsza ryzyko wystąpienia zaburzeń żołądkowo-jelitowych [15].

Dodatkowo prebiotyki, które nie są trawione w układzie pokarmowym, służą jako pokarm dla tych pożytecznych bakterii. Dzięki temu promują ich wzrost i aktywność. Ten efekt synergiczny może wzmocnić odpowiedź immunologiczną, poprawić szczelność bariery jelitowej i obniżyć ryzyko infekcji [16].

🥇Ranking mleka modyfikowanego

Ze względu na to, że skład mieszanek modyfikowanych jest regulowany prawnie, nie da się zestawić ich w klasycznym rankingu.

Dlatego ranking mlek modyfikowanych przygotowałam na podstawie tego, czy dana mieszanka zawiera wspomniane wcześniej składniki: maltodekstrynę, olej palmowy, syrop glukozowy. 

Dodatkowo zwróciłam uwagę na dodatek laktozy i białek mleka krowiego, ponieważ te składniki przez niektóre dzieci mogą nie być tolerowane lub wywoływać reakcję alergiczną. 👇

⏩ Ranking mleka modyfikowanego do początkowego żywienia niemowląt (mleko 1)

NAZWA MLEKA	Maltodekstryna	Olej palmowy	Syrop glukozowy	Białka mleka krowiego	Laktoza
Bebilon Advance Pronutra 1	Nie	Nie	Nie	Tak	Tak
Bebiko 1 NUTRIflor Expert	Nie	Nie	Nie	Tak	Tak
Hipp BIO Combiotik 1	Nie	Tak	Nie	Tak	Tak
NAN Optipro 1	Nie	Nie	Nie	Tak	Tak
Enfamil Premium MFGM 1	Nie	Tak	Tak	Tak	Tak
Humana 1	Nie	Tak	Nie	Tak	Tak
Nestle NAN Expert Pro HA 1	Nie	Nie	Nie	Częściowo hydrolizowane	Nie
Nutramigen PURAMINO	Nie	Tak	Tak	Nie	Nie
Bebilon Pepti 1 Syneo	Tak	Tak	Nie	Częściowo hydrolizowane	Tak
Bebilon Comfort 1	Tak	Tak	Tak	Częściowo hydrolizowane	Tak

⏩ Ranking mleka modyfikowanego do dalszego żywienia niemowląt (mleko 2)

NAZWA MLEKA	Maltodekstryna	Olej palmowy	Syrop glukozowy	Białka mleka krowiego	Laktoza
Bebiko 2 NUTRIfloR	Nie	Nie	Nie	Tak	Tak
Bebilon 2 Pronutra Advance	Nie	Nie	Nie	Tak	Tak
Enfamil Premium MFGM 2	Nie	Tak	Tak	Tak	Tak
Humana 2	Nie	Tak	Nie	Tak	Tak
NAN Optipro 2	Nie	Nie	Nie	Tak	Tak
HIPP 2 BIO Combiotik	Nie	Tak	Nie	Tak	Tak
CapriCare 2	Nie	Nie	Nie	Nie (ale zawiera białka mleka koziego, które też mogą wywołać reakcję alergiczną)	Tak
Kendamil BIO Nature 2	Nie	Nie	Nie	Tak	Tak

Jeśli masz wątpliwości, który produkt będzie najlepszy dla Twojego dziecka, zachęcamy do konsultacji z naszymi ekspertami.

Podsumowanie

Jakie mleko modyfikowane wybrać? Najlepiej takie, które Twoje dziecko dobrze toleruje.

W razie wątpliwości pamiętaj, że zawsze możesz skonsultować się ze specjalistą. A jeżeli potrzebujesz pomocy na dalszych etapach, takich jak rozszerzanie diety – jesteśmy do Twojej dyspozycji.

Dietetyk dla niemowląt oraz maluchów do dwóch lat to jedna z usług oferowanych przez Respo. W jej ramach oferujemy konsultacje, które pomogą uzyskać Ci odpowiedzi na pytania o żywienie Twojej pociechy. 🙂

Piśmiennictwo: