Karagen w żywności. Szkodliwy dla zdrowia?

Kluczowe wnioski

• Karagen to dodatek do żywności, który znajdziemy głównie w deserach mlecznych z kakao oraz w lodach.
• Badanie opublikowane w 2024 pokazało, że spożycie 250 mg karagenu dziennie, u mężczyzn z nadwagą doprowadziło m.in. do pogorszenia wrażliwości na insulinę.

Czym jest karagen?

Czy zdarzyło Ci się słyszeć o karaganie? Bardzo możliwe, że nie. W końcu nie jest to dodatek do żywności tak znany jak glutaminian sodu ani tak często stosowany jak, chociażby guma guar czy guma ksantanowa.

Jednak to właśnie karagen stał się przedmiotem nowych badań, które mogą rzucić nowe światło na bezpieczeństwo jego spożycia.

Czym właściwie jest karagen? Karagen to rodzaj złożonych polisacharydów (wielocukrów) pozyskiwanych z czerwonych wodorostów. W żywności używany jest jako stabilizator i substancja żelująca. Może także zastępować tłuszcz i poprawiać teksturę produktów. Na opakowaniach oznaczany jest symbolem E407. 

Gdzie go znajdziemy?

Karagen jest często używany w produktach mlecznych o smaku czekoladowym, a to dlatego, że tworzy w mleku żel powstrzymujący kakao przed opadaniem na dno. Dzięki temu wyroby z jego dodatkiem mają bardziej jednolitą, pożądaną konsystencję.

Na polskim rynku karagen znajdziemy głównie w:

• mlekach czekoladowych,
• deserach mlecznych z dodatkiem kakao,
• lodach,
• niskosłodzonych dżemach,
• gotowych sosach sałatkowych,
• produktach o obniżonej zawartości tłuszczu.

Warto jednak podkreślić, że analizując składy dostępnych w Polsce produktów, wcale nie natkniemy się na karagen tak często (wyjątkiem są właśnie desery mleczne z kakao i lody). 

Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!

Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Sprawdź pakiety z dietą

Karagen, oporność na insulinę i problemy z jelitami

O karagenie prawdopodobnie nie mówiłoby się zbyt dużo, gdyby nie badania wskazujące, że jego działanie na organizm może nie być całkowicie pozytywne.

Szczególnym echem odbiło się nowa, opublikowana w listopadzie 2024 praca autorstwa niemieckich naukowców. Sprawdzili oni wpływ karagenu na wrażliwość na insulinę, przepuszczalność bariery jelitowej, mikrobiotę jelitową oraz stan zapalny w obrębie mózgu.

Badani mężczyźni z BMI < 30 kg/m² zostali podzieleni na 2 grupy i otrzymywali 250 mg karagenu lub placebo codziennie przez 2 tygodnie. I choć badanie było małe (objęło 20 osób) to jego wyniki są zdecydowanie warte uwagi.

Okazało się bowiem, że u mężczyzn z nadwagą (BMI 25-29,9 kg/m²) spożycie karagenu związane było z pogorszenie wrażliwości na insulinę. Zarówno ogólnoustrojowej, jak i wątrobowej.

Co więcej, w tej grupie wystąpiło również:

• zwiększenie przepuszczalności bariery jelitowej,
• podwyższenie poziomu cytokin prozapalnych (CRP, interleukina-6),
• nasilenie stanu zapalnego w obrębie hipokampu. 

Czy jest się czego bać?

Jak mówią autorzy badania, ich praca zdaje się w pewnym stopniu potwierdzać wyniki wcześniejszych badań prowadzonych wśród zwierząt, a karagen wydaje się szkodzić głównie osobom z nadmierną masą ciała.

W tym miejscu warto również wspomnieć, że w innej pracy z 2024 roku karagen powodował zmniejszenie wydzielania GLP-1, czyli hormonu odpowiedzialnego m.in. za regulację sytości i gospodarki węglowodanowej (choć trzeba podkreślić, że badanie prowadzone było in vitro).

Trzeba jednak pamiętać, że EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) wciąż uznaje karagen za dodatek bez istotnych, negatywnych skutków zdrowotnych, a jego bezpieczny, dzienny poziom spożycia został ustalony na 75 mg/ kg masy ciała.

Wnioski?

Nie należy wpadać w panikę. Zwłaszcza że karagen stosowany jest w dość niewielu produktach dostępnych na rynku. Jednocześnie warto śledzić nowe doniesienia naukowe, zwłaszcza gdy badania zostaną przeprowadzone w większej grupie osób.

Natomiast w tym czasie dobrze byłoby unikać nadużywania produktów bogatych w karagen. Przede wszystkim ze względu na to, że są one zwykle również pełne cukru. A to, że nadmiar cukru negatywnie wpływa na zdrowie, wiemy na pewno. 

Dołącz do 42498
zadowolonych Podopiecznych!

W Respo każda dieta jest inna, bo dopasowujemy ją idealnie do Ciebie. Osiągnij swój cel zdrowo i na swoich zasadach pod okiem dietetyka klinicznego.

Sprawdź pakiety z dietą

Zmień dietę z Respo!

Nie wiesz, jak skomponować swoją dietę, aby była zdrowa, dobrze zbilansowana i pozwalała Ci uniknąć zbędnych dodatków w żywności?

Takie możliwości da Ci dieta online od Respo, dzięki której osiągniesz swój cel: schudniesz, zmienisz nawyki lub zminimalizujesz objawy chorób towarzyszących. Dołącz do tysięcy Podopiecznych, którzy z nami osiągnęli spektakularne efekty.

💙 Sprawdź spektakularne metamorfozy Centrum Respo:

• metamorfoza Magdy, która schudła z nami prawie 70 kilogramów,
• metamorfoza Darka, który schudł z nami 32 kilogramy.
• metamorfoza Agaty, która schudła z Respo 30 kilogramów.

Piśmiennictwo: