Przeziębienie u dziecka – pierwsze objawy przeziębienia, leczenie i dieta
Co znajdziesz w artykule:
Czym jest przeziębienie u dziecka lub dorosłego
Odpowiedź wydaje się oczywista, wszyscy doskonale znamy jego objawy. Gdy pojawi się gorączka, ból gardła i zatkany nos, w naszych głowach od razu powstaje diagnoza – przeziębienie. Czy za każdym razem trafnie ustalamy przyczynę złego samopoczucia?
Takie problemy mogą dokuczać nam również z powodu innych chorób.
Jak odróżnić przeziębienie od grypy? Czym jest angina? Czy te popularne nazwy to tak naprawdę kilka określeń tej samej dolegliwości? Przeziębienie to łagodna choroba dróg oddechowych, która wywoływana jest przez wirusy. Zazwyczaj ma charakter samoograniczający i powoduje znane nam symptomy, takie jak [1]:
- katar,
- kaszel,
- gorączka,
- ból głowy,
- ból gardła,
- złe samopoczucie.
Z reguły przeziębienie mija po kilku dniach i nie jest groźne. Niestety, choroba czasami wiąże się z powikłaniami. W niektórych przypadkach infekcja wirusowa rozprzestrzenia się na sąsiednie narządy, co wywołuje dodatkowe objawy. Zdarza się, że w wyniku przeziębienia dochodzi do nadkażenia bakteryjnego. Powikłane przeziębienie u dzieci najczęściej prowadzi do ostrego zapalenia ucha środkowego [1].
Występowanie przeziębienia u dzieci cechuje się sezonowością. Najmłodsi chorują średnio 6-8 razy w roku, zazwyczaj jesienią oraz zimą. Jest to okres, w którym częściej atakują nas również grypa i angina. Uważa się je za choroby inne niż przeziębienie, ale mogą przebiegać łagodnie i dawać podobne objawy. Czasami nie da się ich odróżnić na podstawie samych symptomów [1].
Czy tym pospolitym chorobom można przeciwdziałać? Tak! Aktywność fizyczna i dieta to dwa czynniki, które istotnie wpływają na naszą odporność [1,2,3]. Potrzebujesz jadłospisu, który pomoże Ci walczyć z infekcjami? Sprawdź ofertę Respo dla rodzica z dzieckiem! Przygotujemy dla Was zdrową dietę, dzięki której Wasza odporność będzie silna jak nigdy dotąd. 💪
Co najczęściej wywołuje przeziębienie u dzieci?
Przeziębienie najczęściej wywoływane jest przez rinowirusy, niezależnie od grupy wiekowej. W szczycie sezonu jesiennego odpowiadają one nawet za 80% wszystkich infekcji górnych dróg oddechowych [1]. Ta informacja jest niezwykle ważna z praktycznego punktu widzenia. Dlaczego?
Zastanawiasz się, co dać dzieciom na przeziębienie? Do głowy przychodzi Ci myśl o antybiotyku? Zdarza się, że rodzice podczas wizyty u lekarza wręcz żądają recepty na antybiotyk. Oczywiście chodzi im o dobro dziecka, ale takie rozwiązanie nie ma uzasadnienia naukowego. Antybiotyki działają w przypadku chorób bakteryjnych, a nie wirusowych [4].
Tak jak wspomnieliśmy, przeziębienie może wiązać się z powikłaniami bakteryjnymi. Na podstawie samych objawów czasem też ciężko określić, z jaką infekcją mamy do czynienia. W niektórych przypadkach stosowanie antybiotyku jest uzasadnione. Mimo to zamiast naciskać na wypisanie recepty, sugerujemy Ci słuchać zaleceń lekarza.
Jakie są pierwsze objawy przeziębienia u dziecka?
Jakie są pierwsze objawy przeziębienia u dziecka i kiedy się pojawiają? W przypadku rinowirusów dolegliwości zaczynają dokuczać średnio po 2-4 dniach od infekcji [5]. Niektóre dowody sugerują jednak, że czas ten może wynosić zaledwie 10-12 godzin [6].
Od czego zaczyna się infekcja u dziecka? W przypadku przeziębienia pierwszym objawem najczęściej jest ból gardła. Po pewnym czasie pojawiają się katar i kaszel. U dzieci z infekcjami górnych dróg oddechowych powszechnie występuje również podwyższona temperatura ciała [1].
Takie symptomy wskazują, że prawdopodobnie macie do czynienia z niegroźną infekcją. Zachowaj jednak czujność i sprawdź, jak przeziębienie u dziecka odróżnić od cięższych chorób.
Ból gardła wywołany zapaleniem bakteryjnym może przypominać pierwsze objawy przeziębienia, ale zazwyczaj nie towarzyszy mu katar. Natomiast w przypadku grypy często spotkasz się z bólem mięśni, który przy przeziębieniu występuje sporadycznie. Poważniejsze infekcje wyróżniają się także wysoką gorączką, która przekracza nawet 39°C [1,4,7]. Zwykłe przeziębienie u dzieci zazwyczaj przebiega łagodnie.
Pamiętaj, że chore dziecko powinno zostać w domu. Jeżeli u malucha pojawią się pierwsze objawy infekcji, daj mu odpocząć w domowym zaciszu. Kiedy Twoja pociecha jest chora, nie będzie skupiała się na aktywnościach w przedszkolu lub szkole. Do tego może zarazić koleżanki i kolegów.
Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!
Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.
Sprawdź pakiety z dietąIle zazwyczaj trwa przeziębienie u dzieci?
Ile trwa przeziębienie u dziecka? Choroba z reguły ustępuje po 7-10 dniach, ale niektóre objawy utrzymują się nawet ponad 3 tygodnie. Ból gardła zwykle znika szybko, podczas gdy katar i kaszel mogą męczyć dziecko nieco dłużej [1,8]. Jeżeli czas trwania przeziębienia wydłuża się, warto iść do lekarza – nawet jeśli dolegliwości są łagodne.
Ile trwa gorączka przy przeziębieniu u dziecka? Nasilenie objawów gwałtownie rośnie przez pierwsze 2-3 dni, a następnie spada [1]. Gorączka zalicza się do tych dolegliwości, które ustępują dosyć szybko. Jeżeli się pojawi, to nie jest zbyt duża. Gdy podwyższona temperatura ciała utrzymuje się przez kilka dni, warto wybrać do lekarza.
Wiesz już, jak długo trwa przeziębienie u dziecka. Tydzień wyjęty z życia nie brzmi optymistycznie. Teraz pewnie zastanawiasz się, co skraca przeziębienie. Niestety, nie mamy dobrych wiadomości… Leczenie zazwyczaj polega na łagodzeniu objawów. Do tej pory nie znaleziono leków, które istotnie zmniejszają czas trwania choroby. Układ odpornościowy sam musi poradzić sobie z wirusami.
Pomimo tego dzięki korzystaniu z niektórych metod sprawisz, że objawy będą mniej uciążliwe. Istnieją również sposoby, które potencjalnie pomogą Twojemu dziecku (lub Tobie) wrócić do zdrowia nieco szybciej. Choroba i tak potrwa kilka dni, ale ciągle możesz z nią walczyć. Zobacz, jak leczyć przeziębienie u dziecka.
Jak leczyć przeziębienie u dziecka?
Twoje dziecko złapało infekcję. Skarży się na ból gardła, ciągle wyciera nos, a termometr informuje o stanie podgorączkowym. Co w takim wypadku możesz zrobić? Z jakich leków i domowych sposobów skorzystać, aby maluch poczuł się lepiej?
Do walki z katarem przyda wam się sól fizjologiczna. Płukanie nosa solą fizjologiczną przyspiesza ustąpienie wydzielin nosowych i zmniejsza niedrożność. Pomóc może również nałożenie maści zawierającej olej kamforowy, mentolowy i eukaliptusowy na klatkę piersiową i szyję dziecka przed snem. Taki zabieg łagodzi przekrwienie błony śluzowej nosa, a także zmniejsza częstotliwość i nasilenie kaszlu w nocy [4].
Badania pokazują [4,8,9], że mokry kaszel u dzieci można skutecznie leczyć, wykorzystując leki zawierające acetylocysteinę. To substancja mukolityczna, która upłynnia i zmniejsza lepkość śluzu nagromadzonego w drogach oddechowych. Źródła naukowe [4,8] podają, że acetylocysteina jest bezpieczna dla dzieci powyżej 2 roku życia. Mimo to sugerujemy Ci za każdym razem zapoznać się z ulotką leku, a swoje wątpliwości skonsultować z lekarzem.
W przypadku wystąpienia gorączki możesz sięgnąć po ibuprofen, który wydaje się najskuteczniejszym i najbezpieczniejszym lekiem [4]. Nie stosuj go bez potrzeby! Stan podgorączkowy jest pozytywnym zjawiskiem, które świadczy o tym, że organizm rozpoczął walkę z chorobą [7]. Jeżeli temperatura ciała nie przekracza 38°C, wstrzymaj się z podawaniem leków przeciwgorączkowych.
Przeziębienie jest na tyle łagodną infekcją, że prawidłowo działający układ odpornościowy poradzi sobie z nią bez żadnych leków. Jeżeli zastanawiasz się, co na przeziębienie u dzieci możesz jeszcze zastosować, sugerujemy Ci skonsultować się z lekarzem. Pamiętaj, aby nie naciskać na przepisanie antybiotyku.
Domowe sposoby na przeziębienie u dzieci
A co z domowymi metodami, które powszechnie znamy i wykorzystujemy? Czy domowe sposoby na przeziębienie u dziecka naprawdę działają? Wielu z nich nasze babcie używały w czasach swojej młodości i co ciekawe… sprawdzono ich skuteczność w badaniach naukowych!
Ludzie powszechnie uważają, że czosnek pomaga rozprawić się z infekcjami. Z tego względu jego skuteczność sprawdzono w kilku badaniach [10,11]. Autorzy doszli do wniosku, że brakuje dowodów potwierdzających wpływ czosnku na profilaktykę i leczenie przeziębienia. Niektóre prace sugerują, że przyjmowanie czosnku w postaci suplementów może zapobiegać pospolitym infekcjom. Potrzeba jednak dalszych badań.
Co dać dziecku na przeziębienie, kiedy dokucza mu kaszel? Wcześniej wspomnieliśmy o acetylocysteinie, ale istnieje również inny, naturalny preparat. Jest nim… miód! Według badań [11,12] miód łagodzi objawy kaszlu i poprawia jakość snu u chorych dzieci. Pamiętaj, że miodu nie należy podawać maluchom przed ukończeniem 12 miesiąca życia. Mogą w nim występować laseczki Clostridium botulinum, które produkują niebezpieczną toksynę botulinową (jad kiełbasiany).
Wielu postrzega witaminę C jako środek, który stymuluje układ odpornościowy i skraca czas trwania chorób – wyniki badań są jednak niespójne. Według części prac [4,14] witamina C prawdopodobnie nie zapobiega przeziębieniu, a także nie wpływa na czas trwania choroby. W innych z kolei [15,16] nieznacznie skracała czas trwania przeziębienia u dzieci. Autorzy uznali, że warto indywidualnie sprawdzić jej terapeutyczne działanie – ze względu na niski koszt i bezpieczeństwo.
W przeciwieństwie do witaminy C solidne dowody przemawiają za stosowaniem preparatów z cynkiem. Przyjmowanie cynku potencjalnie skraca czas trwania przeziębienia i nasilenie objawów [4,17]. Ważne jest, aby suplementację cynku rozpocząć w ciągu 24 godzin od pojawienia się pierwszych symptomów. Według naukowców trudno jest jednak sformułować zalecenia dotyczące dawki, preparatu i czasu trwania leczenia [18]. Najlepszym rozwiązaniem będzie ustalenie konkretnej dawki i formy podawania cynku z lekarzem pediatrą lub rodzinnym, który sprawuje opiekę nad Twoim dzieckiem.
Dieta a przeziębienie, czy żywienie ma znaczenie?
Czy dieta ma znaczenie w przypadku przeziębienia? Oczywiście, że tak!
Zacznijmy od tego, że organizm do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje witamin i minerałów. Nie tylko cynku i witaminy C, ale również innych substancji należących do tej rodziny. Jeżeli nie dostarczysz swojemu organizmowi odpowiednich ilości tych związków, doświadczysz niedoborów – a to wpłynie na pracę układu odpornościowego i całego ciała.
Przeczytaj więcej o witaminach dla dzieci.
W 2019 roku opublikowano badanie [3], które sprawdzało wpływ porad dietetycznych na liczbę i czas trwania infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci. Okazało się, że u pacjentów stosujących się do zaleceń czas trwania chorób był krótszy. Przyjmowali oni również mniej antybiotyków. Zalecenia przygotowano tak, aby dieta dostarczała odpowiednie ilości: witamin, cynku, żelaza i innych substancji wpływających na odpowiedź immunologiczną u dzieci.
Pokazuje to, że prawidłowe żywienie jest kluczowe dla naszej odporności. Jeżeli pospolite infekcje często dotykają Waszą rodzinę, spróbujcie zmienić swoje nawyki żywieniowe. Poniżej przedstawimy Ci kilka wskazówek, które pomogą Wam wzmocnić odporność.
Jak wzmocnić odporność dziecka przy pomocy diety?
Chcesz wzmocnić odporność dziecka przy pomocy diety? Przygotowaliśmy dla Ciebie 7 prostych do wdrożenia wskazówek. Pamiętaj, że może z nich korzystać cała rodzina – wtedy wszyscy na tym skorzystacie.
- Spożywaj codziennie przynajmniej 5 porcji owoców i warzyw.
- Włącz do swojego codziennego jadłospisu fermentowane produkty mleczne, takie jak jogurt naturalny i kefir.
- Spożywaj 1-2 porcje tłustych ryb tygodniowo, a jeśli nie lubisz ryb, to zacznij raz dziennie przyjmować suplement zawierający przynajmniej 250 mg DHA.
- W okresie jesienno-zimowym suplementuj witaminę D – przeczytaj, jak dawkować witaminę D.
- Jedz różnorodnie, aby dostarczyć organizmowi wszystkie niezbędne witaminy i minerały.
- Włącz do diety zdrowe źródła tłuszczów, takie jak: orzechy, pestki, nasiona i oleje roślinne.
- Spożywaj pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych i inne źródła błonnika, który korzystnie wpływa na mikrobiotę jelitową.
Wierzymy, że dzięki zdrowej diecie Twoje dziecko będzie chorowało rzadziej.
Pamiętaj, że nasi dietetycy dziecięcy są do Twojej dyspozycji i mogą pomóc Ci przygotować pełnowartościowy jadłospis. Włączą do niego produkty i potrawy, które korzystnie wpływają na pracę układu odpornościowego. Chcesz sprawdzić, jak Centrum Respo może wesprzeć zdrowie Twojej rodziny? Zobacz naszą ofertę dla dzieci!
Piśmiennictwo:
- Heikkinen, T., & Järvinen, A. (2003). The common cold. Lancet (London, England), 361(9351), 51–59.
- Iddir, M., Brito, A., Dingeo, G., Fernandez Del Campo, S. S., Samouda, H., La Frano, M. R., & Bohn, T. (2020). Strengthening the Immune System and Reducing Inflammation and Oxidative Stress through Diet and Nutrition: Considerations during the COVID-19 Crisis. Nutrients, 12(6), 1562.
- van der Gaag, E., Brandsema, R., Nobbenhuis, R., van der Palen, J., & Hummel, T. (2020). Influence of Dietary Advice Including Green Vegetables, Beef, and Whole Dairy Products on Recurrent Upper Respiratory Tract Infections in Children: A Randomized Controlled Trial. Nutrients, 12(1), 272.
- DeGeorge, K. C., Ring, D. J., & Dalrymple, S. N. (2019). Treatment of the Common Cold. American family physician, 100(5), 281–289.
- Lessler, J., Reich, N. G., Brookmeyer, R., Perl, T. M., Nelson, K. E., & Cummings, D. A. (2009). Incubation periods of acute respiratory viral infections: a systematic review. The Lancet. Infectious diseases, 9(5), 291–300.
- Harris, J. M., 2nd, & Gwaltney, J. M., Jr (1996). Incubation periods of experimental rhinovirus infection and illness. Clinical infectious diseases : an official publication of the Infectious Diseases Society of America, 23(6), 1287–1290.
- Walter, E. J., Hanna-Jumma, S., Carraretto, M., & Forni, L. (2016). The pathophysiological basis and consequences of fever. Critical care (London, England), 20(1), 200.
- Fashner, J., Ericson, K., & Werner, S. (2012). Treatment of the common cold in children and adults. American family physician, 86(2), 153–159.
- From, S. (2017). Acetylcysteine as a drug in cough treatment in children and adults. Lekarz POZ, 3(1), 55-59.
- Mammari, N., Albert, Q., Devocelle, M., Kenda, M., Kočevar Glavač, N., Sollner Dolenc, M., Mercolini, L., Tóth, J., Milan, N., Czigle, S., Varbanov, M., & On Behalf Of The Oemonom (2023). Natural Products for the Prevention and Treatment of Common Cold and Viral Respiratory Infections. Pharmaceuticals (Basel, Switzerland), 16(5), 662.
- Lissiman, E., Bhasale, A. L., & Cohen, M. (2014). Garlic for the common cold. The Cochrane database of systematic reviews, 2014(11), CD006206.
- Anibasa, F. O., Abuba, T., & Dankyau, M. (2022). Effect of Honey on Cough Symptoms in Children with Upper Respiratory Tract Infection: A Randomised Controlled Trial. West African journal of medicine, 39(9), 928–934.
- Oduwole, O., Udoh, E. E., Oyo-Ita, A., & Meremikwu, M. M. (2018). Honey for acute cough in children. The Cochrane database of systematic reviews, 4(4), CD007094.
- Quidel, S., Gómez, E., Bravo-Soto, G., & Ortigoza, Á. (2018). What are the effects of vitamin C on the duration and severity of the common cold?. ¿Cuál es el efecto del tratamiento con vitamina C en la duración y severidad del resfrío común?. Medwave, 18(6), e7261.
- Hemilä, H., & Chalker, E. (2013). Vitamin C for preventing and treating the common cold. The Cochrane database of systematic reviews, 2013(1), CD000980.
- Bucher, A., & White, N. (2016). Vitamin C in the Prevention and Treatment of the Common Cold. American journal of lifestyle medicine, 10(3), 181–183.
- Wang, M. X., Win, S. S., & Pang, J. (2020). Zinc Supplementation Reduces Common Cold Duration among Healthy Adults: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials with Micronutrients Supplementation. The American journal of tropical medicine and hygiene, 103(1), 86–99.
- Singh, M., & Das, R. R. (2011). Zinc for the common cold. The Cochrane database of systematic reviews, (2), CD001364.