Anemia u dzieci

Anemia u dzieci

Twoje dziecko skarży się z powodu zmęczenia? Pogorszył się jego apetyt? A może zaniepokoiły Cię wyniki morfologii krwi? To mogą być objawy niedokrwistości, która dotyka wiele dzieci na całym świecie! Zobacz, z czym wiąże się anemia u dzieci i sprawdź, jak jej przeciwdziałać.

Anemia u dziecka przyczyny

Niedokrwistość u dzieci, nazywana również anemią, występuje dość często. Dotyczy ona aż 40% maluchów w wieku od 6 miesięcy do 5 lat [1]. Niedokrwistość przez pewien czas może pozostawać w ukryciu, a wraz z upływem czasu objawy anemii u dzieci będą coraz bardziej dawały o sobie znać. Najczęstszą przyczyną tej przypadłości jest niedobór żelaza w diecie, jednak anemia u dziecka może wystąpić również ze względu na [1]:

Jak widać, objawy anemii u dzieci występują zarówno na skutek poważnych stanów chorobowych, jak i zaniedbań dietetycznych. Jeżeli zaobserwujesz niepokojące dolegliwości, zawsze skontaktuj się z lekarzem! Nie martw się jednak na zapas, bo niedokrwistość u dzieci najczęściej wynika z niedociągnięć w jadłospisie [1,2]. Zaraz podpowiemy Ci, jak ją rozpoznać.

Koniecznie zajrzyj do naszej bazy przepisów. Skoro niewłaściwie zbilansowany i ubogi jadłospis może przynieść tyle problemów, to zachęcamy do urozmaicenia go przy pomocy naszych dań! 

Objawy anemii u dziecka

O anemii mówimy, gdy hemoglobina u dzieci spada poniżej ustalonych wartości referencyjnych. Jeżeli stężenie jest zbyt niskie, to organizm nie radzi sobie z transportem tlenu. Prowadzi to do pojawienia się uciążliwych symptomów. Normy hemoglobiny u dzieci związane są z wiekiem. Przedstawiliśmy je w poniższej tabeli [3].

WiekMinimalne stężenie hemoglobiny
6 miesięcy – 5 lat≥11 g/dl
5-11 lat≥11,5 g/dl
12-14 lat≥12 g/dl
Dziewczęta powyżej 15 roku życia≥12 g/dl
Chłopcy powyżej 15 roku życia≥13 g/dl

Poza odchyleniami w morfologii krwi anemia u dzieci sygnalizuje swoją obecność również w namacalny sposób. Jaki? Anemia u dziecka objawy [1]:

  • bladość skóry,
  • problemy ze snem,
  • zawroty i bóle głowy,
  • podatność na infekcje,
  • zmęczenie, brak energii,
  • przyspieszone tętno i oddech,
  • duszność (zwłaszcza podczas wysiłku).

Jeżeli zauważysz wyżej wymienione objawy anemii u dziecka, skonsultuj się z pediatrą. Kluczowe będzie wykonanie badań, dzięki którym lekarz rozpozna przyczynę i wprowadzi dopasowaną terapię.

Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!

Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Sprawdź pakiety z dietą

Anemia u dzieci leczenie

Niedokrwistość wykryjemy dzięki wykonaniu odpowiednich badań krwi. Poza morfologią ważnym parametrem jest stężenie ferrytyny, które informuje nas o zapasach żelaza w organizmie. Jeżeli niedobór żelaza u dziecka może wystąpić, stężenie ferrytyny nas o tym poinformuje. Istotne może być również sprawdzenie stężenia wybranych witamin i składników mineralnych. Poza tymi podstawowymi badaniami resztę trzeba dostosować do indywidualnego przypadku, a szersza diagnostyka powinna zostać zlecona przez specjalistę. 

Na wizycie u lekarza słyszysz diagnozę – anemia. Co w takim przypadku zrobić? Czy należy się bać? Jeżeli anemia u dziecka już się pojawiła, można ją skutecznie leczyć. Dokładny przebieg terapii zależy od przyczyny niedokrwistości. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że dolegliwość wystąpiła z powodu niedoborów pokarmowych – najczęściej żelaza. W takim przypadku leczenie polega na uzupełnieniu brakującego składnika oraz modyfikacji jadłospisu, które zapobiegną nawrotom.

Żelazo dla dzieci przyjmowane w formie tabletek lub w innej postaci korzystnie wpływa na terapię niedokrwistości [4]. O wprowadzeniu preparatów żelaza powinien jednak zadecydować lekarz. Duży niedobór żelaza u dziecka leczy się preparatami dostępnymi na receptę, więc konsultacja z pediatrą jest niezbędna. Poza przyjmowaniem leku lub suplementu ważne jest też odpowiednie komponowanie posiłków. Zróżnicowana dieta, w której występują produkty bogate w żelazo, pomoże w leczeniu albo sprawi, że anemia u dzieci w ogóle nie wystąpi.

A co w przypadku, jeżeli niski poziom żelaza u dziecka nie jest przyczyną niedokrwistości? Wtedy postępowanie zależy od czynnika wywołującego anemię i może polegać np. na leczeniu choroby podstawowej.

Normy żelaza u dzieci

Norma żelaza u dzieci określa dzienne zapotrzebowanie na ten składnik i w dużej mierze zależy od wieku malucha. Przez pierwsze pół roku zapasy żelaza zgromadzone w życiu płodowym są zużywane na intensywny wzrost organizmu małego człowieka. Potem zaczynają się wyczerpywać, a zapotrzebowanie rośnie. Często zbiega się to w czasie z momentem wprowadzania do diety malucha posiłków uzupełniających. Właśnie dlatego od samego początku rozszerzania jadłospisu proponuj dziecku posiłki bogate w żelazo [2]. 

Kolejnym etapem zwiększonego zapotrzebowania jest okres dojrzewania, czyli czas szybkiego wzrostu. Dodatkowo u dziewczynek pojawiają się miesiączki, które aż do okresu menopauzy odpowiadają za zwiększone zapotrzebowanie na żelazo u kobiet [5].

Niedobór żelaza u dzieci pojawia się, jeśli ilość dostarczanego z dietą składnika nie wystarcza na zaspokojenie potrzeb rozwijającego się organizmu. Może być to spowodowane: małą różnorodnością produktów, zmniejszonym apetytem albo odrzucaniem przez dziecko niektórych potraw. Zapotrzebowanie trzeba jednak zaspokoić, a normy żelaza u dzieci wyglądają następująco [5]:

WiekNorma RDA (mg/dobę)
0-6 miesięcy0,3
7-11 miesięcy11
1-3 lata7
4-9 lat10
Chłopcy 10-12 lat10
Chłopcy 13-18 lat12
Dziewczęta od 10 lat do pierwszej miesiączki10
Dziewczęta po pierwszej miesiączce do 18 roku życia15

Dołącz do 37924
zadowolonych Podopiecznych!

W Respo każda dieta jest inna, bo dopasowujemy ją idealnie do Ciebie. Osiągnij swój cel zdrowo i na swoich zasadach pod okiem dietetyka klinicznego.

Sprawdź pakiety z dietą

Produkty bogate w żelazo dla dzieci, czyli jak zapobiegać anemii u dziecka

Jak uzupełnić żelazo u dziecka dietą? Ten składnik mineralny znajduje się zarówno w produktach zwierzęcych, jak i roślinnych. Występuje jednak pod różnymi postaciami. Rośliny zawierają tylko żelazo niehemowe, które charakteryzuje się gorszą przyswajalnością. W produktach zwierzęcych występuje natomiast żelazo hemowe – lepiej wchłanialne. W praktyce żelazo hemowe wchłania się w 15-35%, natomiast niehemowe już tylko w 2-20%. Dokładny stopień przyswajalności zależy od pozostałych składników pokarmowych, które ułatwiają albo ograniczają wchłanianie [6]. 

Przepisy bogate w żelazo dla dzieci powinny bazować na produktach bogatych w ten składnik odżywczy. Anemia u dzieci co jeść? Postaw na poniższe produkty: 

  • jaja,
  • ryby,
  • drób,
  • orzechy,
  • pestki i nasiona,
  • chude czerwone mięso,
  • zielone warzywa liściaste,
  • nasiona roślin strączkowych (fasola, ciecierzyca, soczewica, groch),
  • pełnoziarniste produkty zbożowe (kasze np. gryczana, pęczak, amarantus, płatki, pieczywo).

Produkty bogate w żelazo dla dzieci warto podawać obok artykułów, które ułatwiają przyswajanie tego składnika. Szczególnie dotyczy to dań opartych o wyroby roślinne. Do swoich potraw dodaj: warzywa i owoce bogate w witaminę C (porzeczki, kiwi, papryka, natka pietruszki), źródła beta-karotenu (marchew, dynia, morele, brzoskwinie) oraz produkty zawierające kwasy organiczne (jabłka, kiszonki, koncentrat pomidorowy, chleb na zakwasie) [7,8].

A jakie produkty utrudniają wchłanianie żelaza? Są to: herbata, napary ziołowe i kakao – zawierają polifenole. Najlepiej zrezygnować z podawania tych napojów do posiłku. Niekorzystnie na przyswajanie żelaza może wpływać także kwas fitynowy obecny między innymi w nasionach roślin strączkowych. Przed ugotowaniem strączków należy je namoczyć z dodatkiem sody oczyszczonej lub octu, a przed gotowaniem wymienić wodę [9,10]. 

Anemia u dzieci często występuje ze względu na monotonną dietę. Postaraj się, aby Twoje dziecko jadło różnorodnie. A co w sytuacji, gdy maluchowi zagraża niedokrwistość? Jak uzupełnić żelazo u dziecka? W jadłospisie należy uwzględnić jego źródła, takie jak: mięso, jaja oraz strączki. 

Prawidłowe żywienie będzie sprzymierzeńcem w zapobieganiu anemii, a jeśli niedokrwistość już się pojawiła, pozwoli podnieść niskie żelazo u dziecka. Boisz się, że nie dasz sobie rady z odpowiednim przygotowaniem jadłospisu? Spokojnie, nasi dietetycy sprawią, że dieta bogata w żelazo dla dzieci będzie smaczna i łatwa do przygotowania. Sprawdź naszą ofertę dla dzieci i zadbaj o zdrowie swojego malucha!

Piśmiennictwo:

  1. WHO, Anaemia, 2023 https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/anaemia
  2. WHO, Nutritional anaemias: tools for effective prevention and control, 2017 https://www.who.int/publications/i/item/9789241513067 
  3. World Health Organization. (2011). Haemoglobin concentrations for the diagnosis of anaemia and assessment of severity (No. WHO/NMH/NHD/MNM/11.1). World Health Organization.
  4. Domellöf, M., Braegger, C., Campoy, C., Colomb, V., Decsi, T., Fewtrell, M., … & van Goudoever, J. (2014). Iron requirements of infants and toddlers. Journal of pediatric gastroenterology and nutrition, 58(1), 119-129.
  5. Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., & Charzewska, J. (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie (Vol. 83). Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny.
  6. Matysiak, M. (2021). Anemia in children: a pediatrician’s view. Acta Haematologica Polonica, 52(4), 402-405.
  7. Abbaspour, N., Hurrell, R., & Kelishadi, R. (2014). Review on iron and its importance for human health. Journal of research in medical sciences: the official journal of Isfahan University of Medical Sciences, 19(2), 164.
  8. Kunachowicz, H., Nadolna, I., Iwanow, K., & Przygoda, B. (2016). Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
  9. El‐Adawy, T. A., Rahma, E. H., El‐Bedawy, A. A., & Sobihah, T. Y. (2000). Effect of soaking process on nutritional quality and protein solubility of some legume seeds. Food/Nahrung, 44(5), 339-343.
  10. Kibil I. Wege. Dieta roślinna w praktyce. PZWL, 2019. s.111-118.