Czy ostre jedzenie jest zdrowe?
Kluczowe wnioski
- Ostre jedzenie ma potwierdzone działanie: antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybicze. Z drugiej strony, bardzo ostre jedzenie może zwiększać ryzyko nowotworów.
- Ostre jedzenie nie będzie wskazane dla osób cierpiących na refluks, zapalenie żołądka, chorobę wrzodową, IBS oraz stany zapalne jelit.
Co znajdziesz w artykule:
Dlaczego jedzenie jest ostre?
Za ostrość większości produktów spożywczych odpowiada kapsaicyna. To naturalny związek chemiczny, który znajdziemy przede wszystkim w różnych odmianach papryki (np. chili, jalapeño, habanero) i wytwarzanych z nich przyprawach (np. pieprzu cayenne).
W jaki sposób czujemy ostrość kapsaicyny?
Kapsaicyna pobudza przede wszystkim nasze receptory bólu, wywołując uczucie pieczenia i mrowienia. Łączy się również z receptorami odpowiedzialnymi za odczuwanie temperatury, stąd pikantne potrawy mogą być odbierane jako gorące.
Skąd biorą się różnice w odczuwaniu ostrości?
- Wrażliwość receptorów. Receptory bólu mogą być bardziej wrażliwe na pobudzenie przez kapsaicynę, w związku z czym niektóre osoby „mocniej” odczuwają ostrość i mogą mieć mniejszą tolerancję pikantnych potraw.
- Próg bólu. Wyższy próg bólu może sprawiać, że pikantność potraw jest słabiej odczuwana.
- Częstość spożycia. Receptory z czasem nabywają tolerancji, więc wraz z częstszym spożyciem pikantnych produktów zaczynamy odbierać je coraz łagodniej.
- Wydzielanie endorfin. Jedzenie ostrych potraw może wzmagać wydzielanie endorfin, nazywanych naturalnymi środkami przeciwbólowymi. Gdy ten mechanizm działa bardzo efektywnie, spożywanie ostrych potraw wiąże się z przyjemnością, która dominuje nad wrażeniami związanymi z bólem [1].
Poza kapsaicyną, za ostrość produktów mogą odpowiadać:
- piperyna (pieprz czarny),
- tiocyjaniany (cebula, czosnek, por, rzodkiew, chrzan, wasabi, musztarda),
- gingerol (imbir),
- eugenol (cynamon, goździki, gałka muszkatołowa).
Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!
Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.
Sprawdź pakiety z dietąCzy ostre jedzenie jest zdrowe?
Skoro pikantne potrawy pobudzają receptory bólu, czy ostre jedzenie może być zdrowe? Przyjrzyjmy się najpopularniejszym pikantnym produktom.
Ostre przyprawy mają potwierdzone badaniami działanie:
- antyoksydacyjne,
- przeciwzapalne,
- przeciwbakteryjne,
- przeciwwirusowe,
- przeciwgrzybicze [2].
Warzywa takie jak papryka, cebula, czosnek i rzodkiewka są dobrymi źródłami:
- witaminy C,
- witaminy B6,
- kwasu foliowego,
- błonnika pokarmowego.
Możemy z pewnością stwierdzić, że większość pikantnych produktów spożywczych ma prozdrowotne właściwości, które nie wynikają bezpośrednio z ich ostrości.
Czy bardzo ostre jedzenie jest zdrowe?
Czy w takim razie bardzo ostre jedzenie jest zdrowe? W dużym skrócie: jeszcze nie wiadomo, ponieważ badania nie dają jednoznacznych wyników.
Okazjonalne spożycie pikantnych potraw wydaje się być bezpieczne i może mieć korzystny wpływ na zdrowie.
Regularna konsumpcja została powiązana ze zmniejszonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych oraz otyłości, a także obniżeniem ogólnej śmiertelności.
Z drugiej strony, niektóre badania pokazują na zwiększone ryzyko rozwoju nowotworów:
- przełyku,
- żołądka,
- woreczka żółciowego [3].
Ostre jedzenie a odchudzanie
Pikantne produkty mogą sprzyjać redukcji masy ciała dzięki zwiększeniu sytości po posiłku i pobudzeniu lipolizy (rozkładu tkanki tłuszczowej), co umożliwia wykorzystanie wolnych kwasów tłuszczowych w celach energetycznych.
Jednak warto zaznaczyć, że wpływ spożywania ostrych potraw na spadek masy ciała jest niewielki i nie zastąpi odpowiednio zbilansowanej diety redukcyjnej [4].
Kto powinien unikać ostrego jedzenia?
Pikantne potrawy mogą nasilać objawy niektórych chorób i zaburzeń. Dlatego ze spożycia ostrych produktów powinny zrezygnować osoby cierpiące na:
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- zapalenie żołądka,
- chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy,
- choroby czynnościowe jelit (np. IBS),
- stany zapalne jelit (np. chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego).
Jeśli ostre produkty wywołują u Ciebie żołądkowo-jelitowe rewolucje, lepiej z nich zrezygnuj i w zamian doprawiaj potrawy większą ilością łagodniejszych ziół oraz przypraw.
Czy ostre jedzenie jest zdrowe? Opinia dietetyka
Podsumowując, czy ostre jedzenie jest zdrowe? Odpowiedź na to pytanie nie jest taka oczywista.
Pikantne potrawy spożywane z umiarem mogą mieć pozytywny wpływ na nasz stan zdrowia, głównie dzięki silnym właściwościom antyoksydacyjnym.
Warto jednak pamiętać, że ostre produkty mogą powodować dyskomfort lub zaostrzać istniejące problemy zdrowotne. Szczególnie u osób ze schorzeniami układu pokarmowego.
Zmień dietę z Respo!
Chcesz zmienić swoje nawyki żywieniowe, a przy tym wciąż jeść smacznie? Nasza dieta online da Ci taką możliwość!
Tworzymy jadłospisy szyte na miarę indywidualnych potrzeb, idealnie dopasowywane do potrzeb danej osoby, jej stanu zdrowia i preferencji. Jeśli więc lubisz wyraziste dania, znajdziesz je w swojej diecie od Respo.
Dołącz do osób, które nam zaufały i osiągnęły cele bez zbędnych restrykcji.
Piśmiennictwo:
- Duan G, Wu Z, Duan Z, Yang G, Fang L, Chen F, Bao X, Li H. Effects of Spicy Stimulation and Spicy-Food Consumption on Human Pain Sensitivity: A Healthy Volunteer Study. J Pain. 2020 Jul-Aug;21(7-8):848-857.
- Jiang TA. Health Benefits of Culinary Herbs and Spices. J AOAC Int. 2019 Mar 1;102(2):395-411.
- Ao Z, Huang Z, Liu H. Spicy Food and Chili Peppers and Multiple Health Outcomes: Umbrella Review. Mol Nutr Food Res. 2022 Dec;66(23):e2200167.
- Zhang W, Zhang Q, Wang L, Zhou Q, Wang P, Qing Y, Sun C. The effects of capsaicin intake on weight loss among overweight and obese subjects: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Nutr. 2023 Nov 14;130(9):1645-1656.