Nadmiar wody w organizmie – objawy, skutki i zapobieganie
Co znajdziesz w artykule:
Zatrzymana woda w organizmie — dlaczego?
Jeśli jest jej mało, Twoje zdrowie jest zagrożone. Jeśli za dużo – puchniesz i nie czujesz się komfortowo. Jak to jest z tą wodą w organizmie? Jak się prawidłowo nawadniać i czy nadmiar wody w organizmie to powód, aby zgłosić się do lekarza?
Czy wiesz, że człowiek składa się z wody w około 60%?
W przypadku niektórych, kluczowych narządów, procent ten jest jeszcze wyższy — i wynosi ok. 70% w wątrobie, ok. 75% w mózgu, ok. 80% w płucach i ok. 75-80% w mięśniach [1].
Odpowiedni poziom wody w tkankach gwarantuje prawidłową pracę organizmu. Jednak często… organizm zatrzymuje jej za dużo co znacząco wpływa na samopoczucie. Problem ten dotyczy głównie kobiet, co ma związek ze specyficzną gospodarką hormonalną. Zdecydowanie rzadziej nadprogramowe ilości wody pojawiają się u mężczyzn.
Dlaczego zatrzymuje się woda w organizmie?
- Po pierwsze — hormony! U kobiet zmiany hormonalne związane z cyklem miesięcznym są jedną z najczęstszych przyczyn powstawania obrzęków. Winę za taki stan rzeczy ponoszą wahania hormonów płciowych — progesteronu oraz estrogenu i ich powiązanie z regulacją syntezy aldosteronu. To hormon odpowiedzialny za zatrzymywanie w organizmie wody i sodu [2]. Również przyjmowanie źle dobranej antykoncepcji hormonalnej może wpływać na nadmiar wody w organizmie i powstawanie obrzęków.
- Przewlekły stres, a dokładniej wysoki poziom hormonu stresu. W tym wypadku zatrzymująca się woda w organizmie to efekt działania kortyzolu, który również przyczynia się do powstawania obrzęków. Jeśli do tego dodamy pracę w pozycji siedzącej, oraz słabe krążenie krwi, to efektem może być zastój płynów w tkankach i opuchlizna w rejonie nóg [3].
- No i wreszcie największy winowajca nadmiaru wody w organizmie, czyli ”śmieciowe jedzenie”. Wysokoprzetworzona żywność, typu fast-food, dostarcza do organizmu dużej ilości sodu, który wiąże wodę w osoczu krwi, utrudniając jej wydalanie przez nerki [4]. Zależność tę widać szczególnie w przypadku niedostatecznej podaży potasu, który działa antagonistycznie do sodu, zwiększając wydalanie wody.
- Omawiając powodujące nadmiar wody w organizmie przyczyny, nie możemy też zapominać o reakcjach alergicznych. Jeśli opuchlizna pojawia się nagle i zostaje poprzedzona przyjętym lekiem, pokarmem lub ukąszeniem owada – zapewne jest to tzw. obrzęk naczynioruchowy związany z alergią. Taka reakcja jest powodowana powstawaniem między innymi histaminy w reakcji na dany alergen (np.: orzechy, skorupiaki) i przenikaniem wody do przestrzeni podskórnej.
Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!
Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.
Sprawdź pakiety z dietą
Nadmiar wody w organizmie objawy
Nadmiar wody w organizmie objawia się głównie obrzękami, które pojawiają się na kostkach, palcach u rąk i stóp, czy twarzy. Charakteryzujące nadmiar wody w organizmie objawy to także wahania masy ciała oraz uczucie ciężkości zmniejszające komfort życia. Dla wielu osób zatrzymywanie wody w organizmie jest czynnikiem demotywującym przy walce z nadmierną masą ciała. Dlaczego? Utrudnia to obiektywną ocenę ilości spalonej tkanki tłuszczowej — masa ciała pozostaje wysoka przez gromadzącą się w organizmie wodę.
Woda w organizmie jak się pozbyć jej nadmiaru?
“Woda w organizmie — jak się pozbyć” to jedno z najczęściej wyszukiwanych w Internecie haseł związanych z odchudzaniem. Jeśli problem nadmiernego zatrzymywania wody w organizmie dotyczy również Ciebie, na pewno wiesz, jak to jest. Dyskomfort, ból, utrata pewności siebie i poczucie, że najlepiej schować się pod kocem na kanapie.
Jest jednak kilka sposobów, które mogą Ci pomóc.
Co na nadmiar wody w organizmie?
- Zrezygnuj ze śmieciowego jedzenia. Fast foody, chipsy, paluszki “i spółka” są źródłem dużej ilości soli. A sól przyczynia się do zatrzymywania (retencji) wody [4].
- Pij dużo wody! Co daje picie wody? Większe spożycie wody przyczynia się zmniejszenia obrzęków w organizmie. Dzieje się tak między innymi poprzez zwiększone wydalanie sodu (z moczem) i zapewnienie optymalnego środowiska reakcji biochemicznych w organizmie, a także prawidłowe stężenie aldosteronu odpowiedzialnego za gospodarkę wodno – elektrolitową. Nie wiesz jaką wodę wybrać? Zajrzyj na https://centrumrespo.pl/dieta/jaka-wode-pic/, a dowiesz się, czym różnią się od siebie poszczególne rodzaje butelkowanej wody i który z nich będzie dla Ciebie najlepszy.
- Jedz więcej potasu. Warzywa i owoce są doskonałym źródłem tego makroskładnika, a przy tym dostarczają znikomej ilości sodu. Najwięcej potasu znajduje się w takich produktach jak: brukselka, buraki, jarmuż, czosnek, ziemniaki, awokado, melon, banany, a także nasiona roślin strączkowych [5].
- Pij wyciągi z takich roślin jak skrzyp, czarny bez, fenkuł, liście pietruszki czy hibiskus [6]. Napary te mają lekkie działanie diuretyczne, czyli zwiększające wydalanie wody wraz z moczem. Uwaga — jeżeli przyjmujesz leki, jesteś w ciąży albo karmisz piersią, koniecznie skonsultuj dobór ziół z lekarzem, farmaceutą lub dietetykiem klinicznym.
- Więcej ruchu! Aktywność fizyczna optymalizuje pracę układu krążenia, który jest bezpośrednio związany z gospodarką wodno-elektrolitową organizmu. Jeśli pracujesz za biurkiem, zrób mały spacer po każdych 20-30 minutach pracy choćby po to, aby napić się szklanki wody.
Nadmiar wody w organizmie skutki
Czy nadmiar wody w organizmie jest szkodliwy? Wszystko zależy od tego, o jakiej ilości nagromadzonej wody mówimy. Na przykład, nadmiar wody występujący naturalnie w wybranych momentach cyklu miesięcznego zasadniczo nie jest szkodliwy. Mimo wszystko warto skonsultować go z lekarzem, zwłaszcza jeżeli jest związany z opuchlizną dolnych części ciała — np. stóp, kostek. W takim przypadku nadmiar wody w organizmie może być objawem poważniejszych problemów ze zdrowiem, m.in.:
- zaburzeń pracy nerek,
- cukrzycy,
- niedoczynności tarczycy,
- nadmiaru glikokortykoidów,
- niewydolności krążenia,
- niewydolności serca,
- marskości wątroby [1].
Podsumowując, zatrzymywanie wody w organizmie jest objawem zaburzeń pracy organizmu, ale samo w sobie zazwyczaj nie jest szkodliwe.
Najpoważniejszą sytuacją objawiającą się zatrzymywaniem wody w organizmie jest tzw. wodobrzusze. To sytuacja, gdy woda przenika z wnętrza naczyń krwionośnych do przestrzeni zewnętrznych — m.in. jamy otrzewnej. Do jego najczęstszych przyczyn należą choroby wątroby oraz niektóre nowotwory (chociażby nowotwór jajnika). W takiej sytuacji, w organizmie gromadzić może się nawet kilkanaście litrów wody! Łatwo sobie wyobrazić, że taka ilość nadmiarowych płynów może być przyczyną poważnych konsekwencji. W tym przypadku charakteryzujące nadmiar wody w organizmie skutki to ucisk na przeponę powodujący duszność, a także ból i uczucie rozpierania w brzuchu. Jeżeli problem nadmiaru wody w organizmie jest u Ciebie stały i narastający, koniecznie zgłoś się do lekarza. Wodobrzusze jest bowiem często jednym z pierwszych objawów takich schorzeń jak nowotwory jajnika, endometrium, trzustki, jelita grubego, żołądka czy otrzewnej [7].
Już wiesz, z czym może być związany nadmiar wody w organizmie i jak może on wpłynąć na Twoje samopoczucie i ocenę postępów redukcji masy ciała. Pamiętaj: jeśli nadmierna ilość wody w organizmie stanowi u Ciebie widoczny problem i nie można powiązać go z dietą czy naturalnym wahaniem hormonów, koniecznie udaj się do lekarza. Jeżeli natomiast okaże się, że woda gromadzi się u Ciebie w związku z błędami dietetycznymi zawsze możesz zgłosić się do Centrum Respo. Wiemy, jak zmienić styl życia i dietę, żeby czuć się naprawdę dobrze.
Piśmiennictwo:
- Gawęcki J. Żywienie człowieka, Podstawy nauki o żywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2017.
- White CP, Hitchcock CL, Vigna YM, Prior JC. Fluid Retention over the Menstrual Cycle: 1-Year Data from the Prospective Ovulation Cohort. Obstet Gynecol Int. 2011;2011:138451.
- Kubzansky LD, Adler GK. Aldosterone: a forgotten mediator of the relationship between psychological stress and heart disease. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2010;34(1):80-6.
- Grillo A, Salvi L, Coruzzi P, Salvi P, Parati G. Sodium intake and hypertension. Nutrients. 2019;11(9):1970.
- Kunachowicz H, Nadolna I, Iwanow K, Przygoda B. Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Warszawa: PZWL; 2012.
- Wright CI, Van-Buren L, Kroner CI, Koning MM. Herbal medicines as diuretics: a review of the scientific evidence. J Ethnopharmacol. 2007;114(1):1-31.
- Ford CE, Werner B, Hacker NF, Warton K. The untapped potential of ascites in ovarian cancer research and treatment. British journal of cancer. 2020;123(1):9-16.