Nadmiar wody w organizmie – jak się go pozbyć?

Kluczowe wnioski

• Jednym z głównych powodów zatrzymywania wody w organizmie są zmiany hormonalne.
• Metody na pozbycie się nadmiaru wody z organizmu to m.in.: rezygnacja z fast-foodów, picie dużych ilości wody, a także włączenie do diety pokarmów z dużą ilością potasu.
• Najpoważniejszą sytuacją jest zatrzymywanie wody określane jako wodobrzusze. W jego przypadku konieczne jest zgłoszenie się do lekarza.

Zatrzymanie wody w organizmie – jakie są przyczyny?

Jeśli jest jej mało, Twoje zdrowie jest zagrożone. Jeśli za dużo – puchniesz i nie czujesz się komfortowo.

Jak to jest z tą wodą? Jak się prawidłowo nawadniać i czy nadmiar wody w organizmie to powód, aby zgłosić się do lekarza? A może zatrzymanie wody w organizmie to coś zupełnie naturalnego? Czytaj dalej!

Czy wiesz, że człowiek składa się z wody w około 60%?

W przypadku niektórych, kluczowych narządów, procent ten jest jeszcze wyższy — i wynosi ok. 70% w wątrobie, ok. 75% w mózgu, ok. 80% w płucach i ok. 75-80% w mięśniach [1]. 

Odpowiedni poziom wody w tkankach gwarantuje prawidłową pracę organizmu. Jednak często… organizm zatrzymuje jej za dużo, co znacząco wpływa na samopoczucie.

Problem ten dotyczy głównie kobiet, co ma związek ze specyficzną gospodarką hormonalną.

Zdecydowanie rzadziej nadmiar wody pojawia się u mężczyzn – mimo wszystko zatrzymana woda w organizmie może w niektórych przypadkach dotyczyć obydwu płci.

Dlaczego zatrzymuje się woda w organizmie?

• Po pierwsze — hormony! U kobiet zmiany hormonalne związane z cyklem miesięcznym są jedną z najczęstszych przyczyn powstawania obrzęków. Winę za zatrzymanie wody w organizmie ponoszą tu wahania hormonów płciowych — progesteronu oraz estrogenu i ich powiązanie z regulacją syntezy aldosteronu. To hormon odpowiedzialny za zatrzymywanie w organizmie wody i sodu [2]. Również przyjmowanie źle dobranej antykoncepcji hormonalnej może wpływać na nadmiar wody w organizmie i powstawanie obrzęków. 
• Przewlekły stres, a dokładniej wysoki poziom hormonu stresu. W tym wypadku zatrzymująca się woda w organizmie to efekt działania kortyzolu, który również przyczynia się do powstawania obrzęków. Jeśli do tego dodamy pracę w pozycji siedzącej, oraz słabe krążenie krwi, to efektem może być zastój płynów w tkankach i opuchlizna w rejonie nóg [3].
• Co zatrzymuje wodę w organizmie i ma związek z naszą dietą? Cóż, największy winowajca nadmiaru wody w organizmie to… śmieciowe jedzenie! Wysokoprzetworzona żywność, typu fast food, dostarcza do organizmu dużej ilości sodu, który wiąże wodę w osoczu krwi, utrudniając jej wydalanie przez nerki [4]. Zależność tę widać szczególnie w przypadku niedostatecznej podaży potasu, który działa antagonistycznie do sodu, zwiększając wydalanie wody – czyli, innymi słowy, dużo soli i zbyt mało potasu to gotowy przepis na zatrzymywanie wody w organizmie. Do zatrzymania wody w organizmie może się też przyczynić (dość paradoksalnie) odwodnienie – a to między innymi dlatego, że nerki mają wówczas problem z optymalnym funkcjonowaniem (w tym wydalaniem nadmiaru wody i sodu).
• Omawiając powodujące nadmiar wody w organizmie przyczyny, nie możemy też zapominać o reakcjach alergicznych. Jeśli opuchlizna pojawia się nagle i zostaje poprzedzona przyjętym lekiem, pokarmem lub ukąszeniem owada – zapewne jest to tzw. obrzęk naczynioruchowy związany z alergią. Taka reakcja jest powodowana powstawaniem między innymi histaminy w reakcji na dany alergen (np.: orzechy, skorupiaki) i przenikaniem wody do przestrzeni podskórnej – a to oczywiście gotowy przepis na zatrzymywanie wody w organizmie.
• Zatrzymywanie wody w organizmie może być także związane z przyjmowaniem niektórych leków (np. wybranych leków przeciwdepresyjnych, sterydów czy hormonalnej terapii zastępczej) oraz przyczynami stricte medycznymi – m.in. chorobami nerek, wątroby, nowotworami czy niedoczynnością tarczycy.

Czyli: co zatrzymuje wodę w organizmie?

Przyczyn może być kilka – i są one zarówno związane ze stylem życia (stres, dieta), jak i ze specyficznymi dla płci żeńskiej wahaniami hormonów, lekami, chorobami czy reakcjami alergicznymi – nie tylko w odpowiedzi na alergeny pokarmowe, ale także np. na ukąszenie przez osę, pszczołę czy… nawet komara!

Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!

Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Sprawdź pakiety z dietą

Objawy nadmiaru wody w organizmie

Nadmiar wody w organizmie objawia się głównie obrzękami, które pojawiają się na kostkach, palcach u rąk i stóp, czy twarzy.

Charakteryzujące nadmiar wody w organizmie objawy to także wahania masy ciała oraz uczucie ciężkości zmniejszające komfort życia.

Dla wielu osób zatrzymywanie wody w organizmie jest czynnikiem demotywującym przy walce z nadmierną masą ciała.

Dlaczego?

Utrudnia to obiektywną ocenę ilości spalonej tkanki tłuszczowej — masa ciała pozostaje wysoka przez gromadzącą się w organizmie wodę.

Oto sygnały zatrzymywania wody w organizmie, które powinny zwrócić Twoją uwagę:

• Twoja masa ciała się waha – rano ważysz 60 kg, wieczorem już 62 kg – tak szybki przyrost tkanki tłuszczowej nie jest możliwy, a jeśli takie wahania masy ciała stale się powtarzają, może być to sygnał, że Twój organizm zatrzymuje wodę. Oczywiście nie każdy szybki przyrost masy ciała oznacza zatrzymywanie wody – bo różnice na wadze mogą być związane po prostu z pełnym żołądkiem albo pełnym… pęcherzem. Jeśli jednak takie wahania nasilają się szczególnie w konkretnych momentach cyklu (najczęściej przed miesiączką) lub są związane z innymi objawami, np. obrzękami, to prawdopodobnie ich przyczyną jest zatrzymywanie nadmiaru wody.
• Pierścionki, które normalnie idealnie pasują, nie mieszczą się na palce (lub nie chcą dać się zdjąć), a bransoletki stają się zbyt ciasne – a wszystko dlatego, że zatrzymywanie wody w organizmie może być związane z opuchlizną, w tym opuchlizną w obszarze dłoni i nadgarstków. Oczywiście problemy ze zdejmowaniem pierścionków są też często związane z temperaturą (gdy dłonie są zimne, pierścionek łatwiej zsuwa się z palca) – mimo wszystko dobrze jest zwracać na to uwagę, bo podobny efekt może dawać właśnie nadmiar wody w organizmie.
• Twoje dłonie i stopy puchną – jeszcze częściej zatrzymywanie wody w organizmie będzie objawiać się opuchniętymi dłońmi i kostkami, które nagle znacznie powiększają swoje rozmiary. Jest to naturalny efekt grawitacji, która sprawia, że nadmiar wody podróżuje do najniżej położonych części ciała.
• Odczuwasz ból i sztywność stawów – kumulowanie się nadmiaru wody wokół stawów jest związane z ich opuchlizną, a to z kolei daje efekt w postaci ich sztywności i bólu.
• Twoja twarz nagle zaczyna przypominać księżyc w pełni – gwałtowane zmiany wyglądu twarzy i jej opuchlizna mogą być sygnałem, że organizm zatrzymuje wodę, dlatego warto obserwować tego rodzaju zjawiska, zwłaszcza jeśli pojawiają się w konkretnych momentach cyklu lub po spożyciu konkretnych pokarmów (np. śmieciowego jedzenia).

Woda w organizmie – jak się pozbyć jej nadmiaru?

Jak pozbyć się wody z organizmu, to jedno z najczęściej wyszukiwanych w Internecie haseł związanych z odchudzaniem.

Jeśli problem nadmiernego zatrzymywania wody w organizmie dotyczy również Ciebie, na pewno wiesz, jak to jest. Dyskomfort, ból, utrata pewności siebie i poczucie, że najlepiej schować się pod kocem na kanapie.  

Jest jednak kilka sposobów, które mogą Ci pomóc. 

Co na nadmiar wody w organizmie?

• Zrezygnuj ze śmieciowego jedzenia. Fast foody, chipsy, paluszki i podobne są źródłem dużej ilości soli. Sól przyczynia się do zatrzymywania (retencji) wody [4].
• Pij dużo wody! Co daje picie wody? Większe spożycie wody przyczynia się zmniejszenia obrzęków w organizmie. Dzieje się tak między innymi poprzez zwiększone wydalanie sodu (z moczem) i zapewnienie optymalnego środowiska reakcji biochemicznych w organizmie, a także prawidłowe stężenie aldosteronu odpowiedzialnego za gospodarkę wodno – elektrolitową. Nie wiesz jaką wodę wybrać? Zajrzyj do naszego wpisu, o tym jaką wodę pić, a dowiesz się, czym różnią się od siebie poszczególne rodzaje butelkowanej wody i który z nich będzie dla Ciebie najlepszy.
• Jedz więcej potasu. Warzywa i owoce są doskonałym źródłem tego makroskładnika, a przy tym dostarczają znikomej ilości sodu. Najwięcej potasu znajduje się w takich produktach jak: brukselka, buraki, jarmuż, czosnek, ziemniaki, awokado, melon, banany, a także nasiona roślin strączkowych [5].
• Pij wyciągi z takich roślin jak skrzyp, mniszek lekarski, czarny bez, fenkuł, liście pietruszki czy hibiskus [6]. Napary te mają lekkie działanie diuretyczne, czyli zwiększające wydalanie wody wraz z moczem. Uwaga — jeżeli przyjmujesz leki, jesteś w ciąży albo karmisz piersią, koniecznie skonsultuj dobór ziół z lekarzem, farmaceutą lub dietetykiem klinicznym.
• Więcej ruchu! Jeśli zastanawiasz się, jak pozbyć się nadmiaru wody z organizmu, to z pomocą przychodzi… aktywność fizyczna. Optymalizuje ona pracę układu krążenia, który jest bezpośrednio związany z gospodarką wodno-elektrolitową organizmu. Jeśli pracujesz za biurkiem, zrób mały spacer po każdych 20-30 minutach pracy choćby po to, aby napić się szklanki wody.

Skutki nadmiaru wody w organizmie

Czy nadmiar wody w organizmie jest szkodliwy?

Wszystko zależy od tego, o jakiej ilości nagromadzonej wody mówimy. Na przykład, nadmiar wody występujący naturalnie w wybranych momentach cyklu miesięcznego zasadniczo nie jest szkodliwy.

Mimo wszystko warto skonsultować go z lekarzem, zwłaszcza jeżeli jest związany z opuchlizną dolnych części ciała — np. stóp, kostek. W takim przypadku nadmiar wody w organizmie może być objawem poważniejszych problemów ze zdrowiem, m.in.:

• zaburzeń pracy nerek,
• cukrzycy,
• niedoczynności tarczycy,
• nadmiaru glikokortykoidów,
• niewydolności krążenia,
• niewydolności serca,
• marskości wątroby [1].

Czy zatrzymanie wody w organizmie jest niebezpieczne?

Ogólnie rzecz biorąc, zatrzymywanie wody w organizmie jest objawem zaburzeń pracy organizmu, ale samo w sobie zazwyczaj nie jest szkodliwe.

Najpoważniejszą sytuacją objawiającą się zatrzymywaniem wody w organizmie jest tzw. wodobrzusze.

To sytuacja, gdy woda przenika z wnętrza naczyń krwionośnych do przestrzeni zewnętrznych — m.in. jamy otrzewnej.

Do jego najczęstszych przyczyn należą choroby wątroby oraz niektóre nowotwory (chociażby nowotwór jajnika). W takiej sytuacji, w organizmie gromadzić może się nawet kilkanaście litrów wody!

Łatwo sobie wyobrazić, że taka ilość nadmiarowych płynów może być przyczyną poważnych konsekwencji.

W tym przypadku charakteryzujące nadmiar wody w organizmie skutki to ucisk na przeponę powodujący duszność, a także ból i uczucie rozpierania w brzuchu.

Jeżeli problem nadmiaru wody w organizmie jest u Ciebie stały i narastający, koniecznie zgłoś się do lekarza. Wodobrzusze jest bowiem często jednym z pierwszych objawów takich schorzeń jak nowotwory jajnika, endometrium, trzustki, jelita grubego, żołądka czy otrzewnej [7]. 

Dołącz do 42498
zadowolonych Podopiecznych!

W Respo każda dieta jest inna, bo dopasowujemy ją idealnie do Ciebie. Osiągnij swój cel zdrowo i na swoich zasadach pod okiem dietetyka klinicznego.

Sprawdź pakiety z dietą

Zmień dietę z Respo!

Już wiesz, z czym może być związany nadmiar wody w organizmie, jak może on wpłynąć na Twoje samopoczucie i ocenę postępów redukcji masy ciała, a także jak szybko pozbyć się wody z organizmu (a konkretnie: jej nadmiaru).

Pamiętaj: jeśli nadmierna ilość wody w organizmie stanowi u Ciebie widoczny problem i nie można powiązać go z dietą czy naturalnym wahaniem hormonów, koniecznie udaj się do lekarza.

Jeżeli natomiast okaże się, że woda gromadzi się u Ciebie w związku z błędami dietetycznymi zawsze możesz zgłosić się do Centrum Respo. Wiemy, jak zmienić styl życia i dietę, żeby czuć się naprawdę dobrze.  

Piśmiennictwo: