Jedzenie przy bajkach. Jak oduczyć tego nawyku?

Kluczowe wnioski

• Jedzenie przez dzieci przy bajkach to problem, który może sprzyjać otyłości. Aby oduczyć dziecko takiego nawyku, zmiany warto wprowadzać stopniowo, a także wykazać się cierpliwością.

Czy jedzenie przy bajkach szkodzi dziecku?

Oglądanie bajek podczas jedzenia to problem, czy wręcz przeciwnie – rozwiązanie problemu? Maluch nie chce jeść, próbujesz zająć jego uwagę, włączasz bajkę. Nagle obiadek znika z talerza.

Kłopot z niejadkiem wydaje się rozwiązany. Przynajmniej pozornie.

Sytuacja powtarza się coraz częściej, aż w końcu staje się codziennością. Dziecko uczy się, że jedzenie zawsze wiąże się z patrzeniem w ekran. Po pewnym czasie okazuje się, że bez bajki nie zje żadnego z posiłków. 

Jedzenie przy ekranie ze względu na skalę zjawiska stało się przedmiotem prac naukowych. Z badań wynika, że spożywanie posiłków przy ekranie [1,2]:

• wiąże się z gorszą jakością diety,
• może prowadzić do pomijania posiłków,
• sprzyja kształtowaniu złych nawyków żywieniowych.

Jedzenie przy telefonie lub telewizorze jest przeciwieństwem uważnego jedzenia (ang. mindful eating), które zakłada skupienie się na posiłku.

Uważne jedzenie pomaga [3]: 

• kontrolować świadomie spożycie pokarmu,
• radzić sobie z napadami objadania się, 
• radzić sobie z jedzeniem emocjonalnym.

Wszystko to dobrze pokazuje, dlaczego dziecko nie powinno jeść przed telewizorem. Ale to nie koniec.

Schudnij w Respo
pod okiem dietetyka!

Dopasuje Ci idealny plan zgodnie z Metodą Respo, jedyną w Polsce metodą odchudzania ze skutecznością potwierdzoną badaniami naukowymi.

Sprawdź pakiety z dietą

Oglądanie bajek podczas jedzenia a nawyki żywieniowe

Samoregulacja apetytu jest zdolnością wrodzoną. Dzieciaki od małego znają uczucie głodu i sytości.

Problem zaczyna się, gdy rodzice zaczynają ingerować w mechanizm wspomnianej samoregulacji. Jak to robimy? 

• Kontrolujemy wielkość zjadanych przez dziecko porcji,
• namawiamy na kolejne łyżeczki,
• strofujemy dziecko, żeby więcej już nie jadło „bo pęknie”.

Dorośli zaburzają dziecięcą regulację apetytu również poprzez nagradzanie lub odwracanie uwagi od jedzenia. Dzieci przestają jeść uważnie, jeżeli podajemy im posiłki przed ekranem.

Podczas oglądania bajki dziecko nie skupia się na jedzeniu, a to negatywnie wpływa na jego zachowania i nawyki żywieniowe. Jedzenie przed ekranem skraca czas posiłku, co dla rodziców może wydawać się zaletą.

Niestety, szybsze spożywanie wiąże się z niedokładnym przeżuwaniem kęsów pokarmu. Natomiast dokładne żucie przed połknięciem:

• zwiększa sytość poposiłkową,
• pomaga regulować apetyt,
• zapobiega otyłości [4,5].

Oglądanie bajek a niezdrowa żywność

Dodatkowo zajadanie przed ekranem sprzyja spożyciu niezdrowej żywności. W 2019 roku opublikowano badanie przeprowadzone w grupie dzieci z Wielkiej Brytanii. Okazało się, że oglądanie telewizji podczas jedzenia może wiązać się z wyższym spożyciem ultraprzetworzonych produktów [6]. 

Maluchy, które jadły przed telewizorem, spożywały większe ilości gotowych dań, słodyczy i słonych przekąsek.

Naukowcy podobne wyniki uzyskali również w innej pracy. Według nich dzieci, które posiłki spożywają w towarzystwie telewizora, częściej piją napoje słodzone cukrem i jedzą wysokotłuszczowe produkty. Spożywają też mniejszą ilość warzyw i owoców [2].

Zamiast oglądania bajki zaproponuj dziecku wspólne jedzenie posiłku. To okazja do zacieśniania więzi rodzinnych i kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych.

Wspólne jedzenie sprawia, że dzieci rzadziej pomijają posiłki i wybierają zdrowsze produkty. Co więcej, dłuższe rodzinne posiłki mogą poprawić jakość diety i zachowania żywieniowe u najmłodszych [1,7].

Oglądanie bajek przy jedzeniu, a otyłość i zaburzenia odżywiania

To nie koniec problemów.

Oglądanie bajki podczas jedzenia może sprzyjać otyłości. Naukowcy zaobserwowali, że spożywanie posiłków przed ekranem wiąże się z gorszą jakością diety.

Nadwaga i otyłość przyjaźnią się ze słodyczami i chipsami, więc zła jakość diety to prosta droga do nieprawidłowej masy ciała [2,6].

Co ciekawe, jedzenie przy ekranie prawdopodobnie zwiększa też liczbę spożywanych kalorii [8].

Świadome jedzenie i przywiązywanie uwagi do posiłku pomaga z kolei walczyć z nadwagą i otyłością. Przyczynia się również do utrzymywania zdrowej masy ciała i poprawy nawyków żywieniowych [3,9].

Uważne jedzenie potencjalnie wspiera również walkę z zaburzeniami odżywiania, jednak potwierdzenie tej tezy wymaga jeszcze dalszych badań. [10,11].

Wobec tego, czy podczas jedzenia można oglądać telewizję albo patrzeć się w smartfona?

Nie warto!

Jest oczywiste, że bardzo zmęczony rodzic czasem potrzebuje elektronicznego wsparcia w gorszym dniu. Trzeba jednak zadbać o to, aby nie był to codzienny zwyczaj.

Jak oduczyć dziecko jedzenia przy bajkach?

Docelowo najlepiej całkowicie wyeliminować jedzenie przy bajkach… Jednak na samym początku pewnie będzie to trudne.

Jeżeli Twoje dziecko mocno przyzwyczaiło się do elektroniki podczas posiłku, trudno będzie zmienić tę codzienną rutynę. Nawet dorośli mają problem ze zmianą swoich nawyków, a co dopiero nieświadome problemu dzieci.

⭐ Porada 1: Wprowadzaj zmiany stopniowo

Sugerujemy, aby zmiany wprowadzać stopniowo. Jeżeli do tej pory dziecko za każdym razem jadło w towarzystwie ulubionych postaci z telewizora lub smartfona, spróbuj wyrzucić ekran, chociaż z jednego posiłku.

Zamiast tego zjedzcie posiłek całą rodziną.

Dzieci uczą się poprzez naśladowanie bliskich. Gdy Twoja pociecha zobaczy, że wszyscy siedzą grzecznie przy stole, może również spróbuje zjeść bez płaczu.

⭐ Porada 2: Wykaż się cierpliwością

Pamiętaj, że musisz wykazać się cierpliwością. Groźby przyniosą odwrotny efekt niż ten, którego oczekujesz.

Otwórz się na protesty dziecka i wyjaśniaj wszystko podczas spokojnej rozmowy.

Jeśli maluch mocno protestuje, płacze i domaga się włączenia bajki, to pomóż mu poradzić sobie z trudnymi emocjami. Przytul i bądź obok.

⭐ Porada 3: Wytrwaj w postanowieniu

Mimo niezadowolenia staraj się utrzymać swoje postanowienie. Dziecko ma prawo protestować, ale gdy już się uspokoi, zaproś je do wspólnego posiłku.

Możesz umówić się z nim, że obejrzycie wspólnie jedną krótką bajkę (np. 10 minut odcinka ulubionego serialu) później.

Najlepiej podaj maluchowi konkretny moment w ciągu dnia (np. po spacerze), ale nie rób z tego nagrody za zjedzony posiłek.

⭐ Porada 4: Zaangażuj dziecko w przygotowywanie posiłków

Jeżeli dziecko nudzi się przy jedzeniu i nie chce nawet ruszyć zawartości talerza widelcem, spróbuj korzystać w kuchni z ulubionych smaków malucha.

Możecie nawet wspólnie coś ugotować! W ten sposób zachęcisz swoją pociechę do zjedzenia posiłku – bez używania telewizora.

Dołącz do 62987
zadowolonych Podopiecznych!

W Respo każda dieta jest inna, bo dopasowujemy ją idealnie do Ciebie. Osiągnij swój cel zdrowo i na swoich zasadach pod okiem dietetyka klinicznego.

Sprawdź pakiety z dietą

Zadbaj o dietę dziecka z Respo!

Problem jedzenia przy bajkach jest szeroko rozpowszechniony. Dietetycy dziecięcy pracujący w Respo doskonale znają ten problem i mogą Ci w nim pomóc!

Układamy diety nie tylko dla dorosłych, ale i zbilansowane diety dla dzieci oraz młodzieży. Dołącz do tysięcy zadowolonych Podopiecznych!

Piśmiennictwo: